Buxgalteriya hisoboti — korxona (tashkilot, muassasa)ning hisobot davri (oy, chorak, yil)dagi mablagʻlari holati va xoʻjalik-moliyaviy faoliyatini ifodalovchi koʻrsatkichlar tizimi; buxgalteriya hisobi ma’lumotlari boʻyicha tuziladi. Buxgalteriya hisoboti statistika va operativ hisobotlari bilan birgalikda moliyaviy hisobotning tarkibiy qismini tashkil etadi. Davriyligiga koʻra Buxgalteriya hisoboti chorak, yarim yil, 9 oy va bir yil uchun tuziladi. Maqsadiga koʻra ichki va tashqi turlarga boʻlinadi. Ichki Buxgalteriya hisoboti korxona va uning tarkibiy boʻlinmalari faoliyatini tahlil etish hamda boshqarishga xizmat qiladi. Tashqi Buxgalteriya hisoboti korxonaning moliyaviy holati haqida axborotlar oladigan boshqaruv hamda nazorat idoralariga beriladi. Hajmiga koʻra dastlabki (korxonalar tomonidan joriy buxgalteriya hisobi ma’lumotlariga koʻra) va jamlanma (statistika muassasalari tomonidan hududiy tamoyillarga koʻra) Buxgalteriya hisoboti ga boʻlinadi. 1997-yil 1-yanvardan Buxgalteriya hisoboti qamraydigan ma’lumotlar doirasi (buxgalteriya balansi, moliyaviy faoliyat haqida hisobot, kreditorlik va debitorlik qarzdorligi haqida ma’lumotnoma, asosiy vositalar harakati, pul oqimlari, oʻz kapitali toʻgʻrisidagi hisobotlar va boshqalar)ni Oʻzbekiston Respublikasi Moliya vazirligi belgilaydi. Buxgalteriya hisoboti ning belgilangan muddatda topshirilishi va majburiyligi ularga qoʻyiladigan asosiy talabdir. Korxonalar yillik Buxgalteriya hisoboti ni yakunlangan yildan keyin 15-fevraldan (chet el investitsiyalari ishtirokidagi korxonalar 1-martdan), choraklik Buxgalteriya hisoboti ni chorak tugagach, 25 kundan kechikmay mulk egalariga, korxona joylashgan hududdagi davlat statistika idoralariga, davlat soliq inspeksiyalariga va boshqa davlat organlariga topshirishlari shart.

Adabiyotlar tahrir

  • OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil