Buxoro Xalq Sovet Respublikasining pochtasi va pochta markalari tarixi

Buxoro Xalq Sovet Respublikasining pochta va pochta markalari tarixi — 1920-yildan 1924-yilgacha bo‘lgan davr, yaʼni Buxoro Xalq Sovet Respublikasi (BXSR) o‘z pochta aloqasiga ega bo‘lib, oʻz ehtiyoji uchun maxsus pochta markalari chiqargan davrni o‘z ichiga oladi^[1].

Pochtaning rivojlanishi

BXSR 1920-yil 2-sentyabrda Qizil Armiya yordami bilan amir hokimiyatini agʻdargan xalq qoʻzgʻolonidan soʻng Buxoro amirligi hududida 1920-yil 8-oktyabrda tashkil topgan^[1].

Bir qator viloyatlarda (tumanlarda) doimiy pochta aloqasi muassasalari mavjud emasligi sababli respublika hukumati ot-pochta xizmatini tashkil qilgan^[1]^[2].

Sovetlarning 1924-yil 19-sentyabrda boʻlib oʻtgan Beshinchi Butunbuxoro qurultoyi BXSRni Buxoro Sovet Sotsialistik Respublikasiga aylantirish toʻgʻrisida qaror qabul qilgan. 1924-yil 27-oktyabrda Oʻrta Osiyo Sovet respublikalarining milliy-maʼmuriy chegaralanishi natijasida BXSR tugatilib, hududiy jihatdan yangi tashkil etilgan Oʻzbekiston SSR, (1929-yildan — Tojikiston SSR) va Turkmaniston SSR tarkibiga kiritilgan^[1].

Pochta markalarining chiqarilishi

1923-yildan 1925-yil fevraligacha Buxoro shahar pochtasining pochta markasi sifatida toʻrt nashr chiqarilgan mahalliy davlat (fiskal) markalari ishlatilgan^[3].

BXSR gerbli markasi 1923-yil. Buxoroda shahar pochta markasi sifatida ishlatilgan.
5 rubllik BXSR pochta markasi (1924-yil)

1924-yil avgust-sentyabr oylarida BXSR viloyatlari oʻrtasida ot pochtasi orqali aloqa qilish uchun uch nominaldagi pochta markalari chiqarilgan — 1 rubl (oq qogʻoz, Kalon minorasi tasviri bilan), 3 rubl (kulrang qogʻoz, Miri Arab madrasasining tasviri tushirilgan) va 5 rubl (kulrang qogʻoz, bezakli). Markalar Buxoroda litografik bosma usulida bosilib, teshikli (chiziqli teshilish hajmi 11½), yelimli yoki yelimsiz chop etilgan. Belgilangan qoidalarga koʻra, BXSR pochta markalaridan faqat respublika hududida foydalanish mumkin boʻlgan^[1]^[2].

10, 15, 25, 50 va 75 rubllik nominaldagi BXSR pochta markalari, ular haqida maʼlumot F. G. Chuchina tomonidan tahrirlangan katalogda keltirilgan. Bu katalogda faqat nashr qilish rejalashtirilgan markalar joy olgan, lekin ular tirajga kirmagan^[4].

Yana qarang

Manbalar

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Владинец, Н. И; Ильичёв, Л. И; Левитас, И. Я.. Бухарская Народная Советская Республика // Большой филателистический словарь, М.:, 1988 — 38—39-bet. ISBN 5-256-00175-2..
↑ ^2,0 ^2,1 Владинец, Н. И.. Филателистическая география. М.:: Радио и связь, 1982 — 75-bet.
↑ Флоренский В., Флоренский П. Гербовые марки Бухарской Народной Советской Республики (БНСР) 1922—1925 гг. // Филателия СССР. — 1990. — № 12. — С. 49 — 50. [Сканы с. 49 и с. 50.]
↑ Почтовые марки Средней Азии и Казахстана. Почтовые марки Бухарской Народной Советской Республики (Бухара), 1992., М.: — 10—12.-bet.

Havolalar

Známkové uzemia — Buchara (slovakcha)
Známkové uzemia — Buchara a Chorazm vo svetle nových poznaní (chexcha)

[BFS-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Владинец, Н. И; Ильичёв, Л. И; Левитас, И. Я.. Бухарская Народная Советская Республика // Большой филателистический словарь, М.:, 1988 — 38—39-bet. ISBN 5-256-00175-2..

[Vladilens-2] 2,0 ^2,1 Владинец, Н. И.. Филателистическая география. М.:: Радио и связь, 1982 — 75-bet.

[Flors-3] Флоренский В., Флоренский П. Гербовые марки Бухарской Народной Советской Республики (БНСР) 1922—1925 гг. // Филателия СССР. — 1990. — № 12. — С. 49 — 50. [Сканы с. 49 и с. 50.]

[4] Почтовые марки Средней Азии и Казахстана. Почтовые марки Бухарской Народной Советской Республики (Бухара), 1992., М.: — 10—12.-bet.

[1]

[2]

[3]

[4]