CPJ International Press Freedom mukofoti

CPJ Xalqaro Matbuot Erkinligi Mukofotlari hujumlar, tahdidlar yoki qamoqqa olishlarga qaramay, matbuot erkinligini himoya qilishda jasorat koʻrsatgan jurnalistlar yoki ularning nashrlarini butun dunyo boʻylab taqdirlaydi[1]. 1991-yilda taʼsis etilgan mukofotlar New-York shahrida joylashgan mustaqil, nodavlat tashkilot boʻlgan Jurnalistlarni himoya qilish qoʻmitasi (CPJ) tomonidan boshqariladi[2]. Tashkilot shaxslarni tan olishdan tashqari, mahalliy va xalqaro ommaviy axborot vositalarida matbuot erkinligi ayniqsa jiddiy poymol qilinadigan mamlakatlarga eʼtibor qaratishga intiladi[3].

Har noyabr oyida 4-7 kishi yoki nashrlar New-York shahridagi ziyofatda sharaflanadi va ularga mukofot beriladi[4]. Marosimda, shuningdek, „matbuot erkinligini rivojlantirish yoʻlidagi umrbod mehnati“ uchun Burton Benjamin xotira mukofoti sovrindori ham taqdirlanadi[5]. Oʻtgan mezbonlar orasida jinoyat muxbiri va sobiq garovga olingan Terri A. Anderson[6], Amanpour boshlovchisi Kristian Amanpour[7] va NBC Nightly News boshlovchilari Brayan Wiilyams va Tom Brokaw bor edi[1][3] 1998-yilda marosim sobiq qora pantera Mumiya Abu-Jamolni Pensilvaniyadagi oʻlim qatoridan ozod qilishga chaqiruvchi bannerni koʻtargan namoyishchilar tomonidan qisqa muddatga toʻxtatildi[8].

Tarixi tahrir

Birinchi mukofotlar 1991-yilda amerikalik fotojurnalist Bill Fouli va uning rafiqasi, jurnalist Keri Voganga berildi; Kamerunlik muxbir Pius Njave ; Xitoy dissidentlari Vang Juntao va Chen Ziming ; Rossiya televideniesi yangiliklari boshlovchisi Tatyana Mitkova; va Gvatemala muxbiri Bayron Barrera[9]. 2014-yilda tashkilot oʻzining yigirma toʻrtinchi jurnalistlar guruhini taqdirladi[10]. Uch marta, shuningdek, bir qancha xodimlari xavf ostida boʻlgan axborot tashkilotiga mukofot berildi: Tojikistonning Navidi Vaxsh gazetasi (1994), 1992-97 yillardagi fuqarolar urushi paytida bir necha muxbirlari oʻldirilgan[11]; Gvatemalaning " Siglo Veintiuno " gazetasi (1995), u hukumatdagi korruptsiya va inson huquqlari buzilishini senzurasiz yoritishi uchun politsiya va armiya reydlariga uchragan[12]; va Turkiyaning Oʻzgʻur Gündem gazetasi (1996), Turkiya Qurolli Kuchlari va Kurdiston Ishchilar partiyasi oʻrtasidagi mojaro haqidagi xabarlari uchun nashrni taqiqlash, qotillik va hibsga olish kampaniyasiga taqiqiga uchragan[13].

Vaqti-vaqti bilan qamoqdagi laureatlar oʻz mukofotlarini keyingi marosimda qabul qilishadi, masalan, 2001-yilda taqdirlangan, ammo 2009-yilda marosimda ishtirok etgan xitoylik Tszyan Veypin[14] va 2009-yilda taqdirlangan, ammo marosimda ishtirok etgan ozarbayjonlik Eynulla Fatullayev[5]. Shri-Lankalik muxbir J.S.Tissayayagam ham 2009-yilda qamoqda boʻlganida mukofotlangan, biroq 2010-yilgi marosimda qatnashish uchun oʻz vaqtida ozod etilgan va oʻzining qabul nutqida „Xonimlar va janoblar, kechikkanim uchun uzr soʻrayman“ deb kinoya qilgan[3].

Mukofot vafotidan keyin uch marta berilgan: 1992-yilda Sarayevoda snayper tomonidan oʻldirilgan ABC News prodyuseri Devid Kaplanga[6]; 2004-yilda nomaʼlum hujumchilar tomonidan otib oʻldirilgan rossiyalik Forbes jurnalisti Pol Klebnikovga[15]; va 2006-yil fevralida oʻgʻirlab ketilgan va oʻldirilgan " Al Arabiya "ning iroqlik jurnalisti Atvar Bahjatga[16]; Gvatemalalik jurnalist Bayron Barrera (1991) kabi bir qator boshqa laureatlar ham tahdid yoki hujumga uchragan edilar, masalan, mashinasiga hujumda oʻldirilgan gvatemalalik jurnalist[17]; va Jelko Kopanya (2000) uning oyoqlari ostiga bomba oʻrnatilgan mashinada ketgan edi[18]. Boshqa laureatlar oʻz mukofotlaridan soʻng oʻldirilgan, masalan, oʻldirilishidan bir yil oldin taqdirlangan irlandiyalik jinoyatchi jurnalist Veronika Guerin (1995)[19] va falastinlik operator Mazen Dana (1991), amerikalik askar tomonidan otib oʻldirilganidan ikki yil oldin taqdirlangan[20]. Eritreyalik jurnalist Fesshaye Yoxannes (2002) qamoqda oʻtirganida vafot etdi; qarama-qarshi maʼlumotlar va uning hibsga olinganligi sirligi tufayli uning oʻlimi sababi va yili noaniq qolmoqda[21].

Qabul qiluvchilar tahrir

Ushbu roʻyxat CPJ rasmiy veb-saytida qayd etilgan mukofot oluvchilarni oʻz ichiga oladi. U yil, nom va mamlakat boʻyicha saralanadi; Turli mamlakatlardagi nomlash konventsiyalari tufayli hamma ismlar familiya boʻyicha tartiblanmagan. Kursivdagi nomlar mukofotga sazovor boʻlgan nashrlardir.

 
1991-yil oluvchi Tatyana Mitkova
 
1993-yil oluvchi Veran Matich
 
1998-yil oluvchi Goenawan Mohamad
 
2007-yil oluvchi Dmitriy Muratov
 
2008-yil <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Andrew_Mwenda" rel="mw:ExtLink" title="Andrew Mwenda" class="cx-link" data-linkid="109">Andrew</a> Mwenda
 
2011-yil oluvchi Mansur Al-Jamri
 
2020-oluvchi Shahidul Alam
 
2005-yil oluvchi Beatris Mtetva
Kalit
</img> Mukofot vafotidan keyin olingan

Manbalar tahrir

  1. 1,0 1,1 „CPJ to honor brave international journalists“. Committee to Protect Journalists (2010). 2012-yil 2-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 11-avgust. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "CPJ2010" defined multiple times with different content
  2. „Frequently Asked Questions“. Committee to Protect Journalists. 2012-yil 19-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 11-avgust.
  3. 3,0 3,1 3,2 Georg Szalai. „International Press Freedom Awards Shine Spotlight on Endangered Journalists“. The Hollywood Reporter (2010-yil 23-noyabr). 2010-yil 27-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 11-avgust. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "HR" defined multiple times with different content
  4. Anita Snow. „Committee to honor 4 journalists for courage“. Bloomberg BusinessWeek. Associated Press (2011-yil 6-oktyabr). 2015-yil 23-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 10-avgust.
  5. 5,0 5,1 „CPJ International Press Freedom Awards 2011“. Committee to Protect Journalists. 2012-yil 28-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 11-avgust. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "2011 awards" defined multiple times with different content
  6. 6,0 6,1 „ABC Producer's Widow Accepts Press Freedom Award“. Associated Press (1992-yil 22-oktyabr). 2015-yil 2-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 12-avgust. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "AP2210" defined multiple times with different content
  7. Jack O'Dwyer. „CPJ Fetes Journalists, Rather at Waldorf Banquet“. O'Dwyer's (2011-yil 5-dekabr). 2013-yil 1-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 10-avgust.
  8. „Five journalists honored by international press freedom group“. NewsLibrary.com. Associated Press (1998-yil 25-noyabr). Qaraldi: 2012-yil 10-avgust. (Subscription required)
  9. „Journalists Receive 1996 Press Freedom Awards“. Committee to Protect Journalists. 2012-yil 5-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 11-avgust.
  10. „CPJ International Press Freedom Awards 2014“. Committee to Protect Journalists. 2015-yil 15-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 6-oktyabr.
  11. Sherry Ricchiardi. „Killing the Messenger“. American Journalism Review (2005-yil noyabr). 2006-yil 10-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 28-may.
  12. „José Rubén Zamora, Guatemala“. International Press Institute. 2012-yil 4-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 10-avgust.
  13. „The International Press Freedom Awards: Ocak Isik Yurtçu“. Committee to Protect Journalists (1996). 2012-yil 3-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 11-avgust.
  14. „Jiang Weiping, China“. Committee to Protect Journalists. 2012-yil 2-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 11-avgust.
  15. „CPJ International Press Freedom Awards 2004: Paul Klebnikov“. Committee to Protect Journalists. 2011-yil 3-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 11-avgust.
  16. „CPJ honours four journalists with International Press Freedom Awards“. Committee to Protect Journalists (2006-yil 20-noyabr). 2011-yil 10-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 10-avgust.
  17. Richard R. Cole. Communication in Latin America: journalism, mass media, and society. Rowman & Littlefield, 1996 — 23 bet. ISBN 978-0842025591. 2012-yil 10-avgustda qaraldi. 
  18. „International Press Freedom Awards: Zeljko Kopanja“. NewsHour. PBS. 2012-yil 29-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 10-avgust.
  19. „The second fall of Veronica Guerin“. BBC News (1998-yil 6-may). 2012-yil 20-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 30-sentyabr.
  20. Jamie Wilson. „US troops 'crazy' in killing of cameraman“. The Guardian (2003-yil 19-avgust). 2012-yil 28-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 1-avgust.
  21. „In Eritrea, a prominent journalist dies in a secret government prison“. Committee to Protect Journalists (2007-yil 9-fevral). 2012-yil 2-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 10-avgust.

Havolalar tahrir