Calibrachoa — ituzumdoshlar oilasiga mansub oʻsimliklar turkumi. Turkumga mansub turlar doimiy yashil, qisqa umr koʻradigan koʻp yillik oʻsimliklar. Ular petuniyalar kabi Janubiy Amerikaning deyarli bir xil mintaqasida, Braziliya janubidan Peru va Chiligacha, butazor va ochiq oʻtloqlarda oʻsadi[1].

Calibrachoa
Ilmiy tasniflash
Oʻsimliklar
Yuksak oʻsimliklar
Gulli oʻsimliklar
Ikki urugʻpallalilar
Asterids
Solanales
Solanaceae
Petunioideae
Calibrachoa

Cerv.
osilgan savatda calibrachoa „million qoʻngʻiroqlar“
gibrid „Superbells Strawberry Punch“

Tasniflash

tahrir

Calibrachoa turkumi Petuniya bilan chambarchas bogʻliq. Shu bilan birga, keyingi tekshiruvlarda xromosomalarda tashqi farqlarga va ikki avlodni ajratib turuvchi urugʻlanish omillariga mos keladigan katta farqlar mavjudligi aniqlandi. Petchoa — genetik jihatdan Calibrachoa va Petunia oʻsimliklarini chatishtirish natijasida olingan gibrid turkum sanaladi[2]. Calibrachoa turkumi nomi XIX asrda yashagan meksikalik botanik va farmakolog Antonio de la Cal y Bracho[3] sharafiga berilgan.

Tavsif

tahrir

Calibrachoa turkumiga bir yillik va koʻp yillik oʻt oʻsimliklar kiradi. Barglari tuxumsimon, elliptik, teskari tuxumsimon yoki chiziqsimon shaklda. Toʻpgullari bir xonali boʻlib, qarama-qarshi turadigan, bargga oʻxshagan oʻsimtalari bor. Gullar odatda zigomorf[4]. Mevalari koʻsak. Urugʻlari tashqi sirti toʻrga oʻxshash tuzilishga ega. Bu to‘rlarning tuzilishi barcha turlarda toʻgʻri boʻlgan urugʻ yuzasiga perpendikulyar devorlarga bogʻliq[5].

Turlar

tahrir
 
Calibrachoa gibrid

Turkumga 28 ta tur kiradi, jumladan:[6]

  • Calibrachoa caesia
  • Calibrachoa calycina
  • Calibrachoa dusenii
  • Calibrachoa eglandulata
  • Calibrachoa elegans
  • Calibrachoa ericaefolia
  • Calibrachoa aʼlo darajada
  • Calibrachoa hassleriana
  • Calibrachoa heterophylla
  • Calibrachoa linearis
  • Calibrachoa parviflora
  • Calibrachoa pygmaea
  • Calibrachoa rupestris
  • Calibrachoa sellowiana
  • Calibrachoa spathulata
  • Calibrachoa thymifolia

Kultivatsiya

tahrir

Baʼzi Calibrachoa turlari manzarali oʻsimliklar sifatida yetishtiriladi va xalq orasida „Million qoʻngʻiroqlar“ deb nomlanadi. Oʻsimliklar yengil sovuqqa bardosh bera oladi va quyoshda yoki yarim soyada oʻsadi.

tahrir

Quyidagi navlar Qirollik bogʻdorchilik jamiyatining bogʻdagi xizmatlari uchun mukofotiga sazovor boʻlgan:

 
Bog‘da o‘sayotga turli xil navdagi calibrachoalar
  • Cabaret Bright Red='Balcabriteʼ[7]
  • Calibasket Pink Doll='Wescapidoʻ[8]
  • Million Bells Trailing Topaz='Sunbelrikubu'[9]
  • Minifamous Double Light Blue='Kleca16364'[10]
  • Minifamous Double PinkMania!='Kleca16356'[11]
  • Minifamous Double Pinktastic='Kleca18085'[12]
  • Rave Pink '16='Kleca16006'[13]

Manbalar

tahrir
  1. RHS A-Z encyclopedia of garden plants. United Kingdom: Dorling Kindersley, 2008 — 1136-bet. ISBN 1405332964. 
  2. The Value of Growing Petchoa SuperCal®. Ornamental News Oct 25 2012
  3. Pablo de la Llave and Juan José Martínez de Lejarza y Alday (1825), Novorum vegetabilium descriptiones, 2-jild, Martin Rivera, 3-bet, 2016-03-04da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2022-11-16
  4. Hitoshi Watanabe et al: Three Groups of Species in Petunia sensu Jussieu (Solanaceae) inferred from the intact seed morphology. In: American Journal of Botany, Vol. 86, Number 2, 1999, pp. 302-305.
  5. Claudia dos Reis, Maria the Graças Sajo and João Renato Stehmann: Leaf Structure and Taxonomy of Petunua and Calibrachoa (Solanaceae). In: Brazilian Archives of Biology and Technology, Vol. 45, Number 1, March 2002, pp. 59-66.
  6. The Plant List, qaraldi: 13-sentabr 2015-yil{{citation}}: CS1 maint: date format ()
  7. Calibrachoa Cabaret Bright Red='Balcabrite'“. RHS. Qaraldi: 12-aprel 2020-yil.
  8. „Calibasket Pink Doll='Wescapido'“. RHS. Qaraldi: 12-aprel 2020-yil.
  9. „Million Bells Trailing Topaz='Sunbelrikubu'“. RHS. Qaraldi: 12-aprel 2020-yil.
  10. „Minifamous Double Light Blue=Kleca16364“. RHS. Qaraldi: 12-aprel 2020-yil.
  11. Calibrachoa Minifamous Double PinkMania!='Kleca16356'“. RHS. Qaraldi: 12-aprel 2020-yil.
  12. Calibrachoa Minifamous Double Pinktastic='Kleca18085'“. RHS. Qaraldi: 12-aprel 2020-yil.
  13. „Rave Pink '16='Kleca16006'“. RHS. Qaraldi: 12-aprel 2020-yil.