Coca-Cola Ichimligi (Oʻzbekiston)
Coca-Cola Ichimligi Oʻzbekiston Ltd. — Oʻzbekiston davlati va Coca-Cola kompaniyasi oʻrtasida 1993-yilda tashkil etilgan qoʻshma korxona. Kompaniyaning shtab-kvartirasi Toshkent shahrida joylashgan boʻlib, toʻrtta ishlab chiqarish quvvatiga ega: ikkitasi Toshkentda, bittasi Namanganda va bittasi Urganchda.[1] 2019-yilda kompaniya Oʻzbekistondagi alkogolsiz ichimliklar bozorining qariyb yarmini nazorat qildi va 1,4 trillion soʻm daromad oldi.[2] Hozirda qoʻshma korxonaning 57,1 foizi Oʻzbekiston davlatiga, qolgan qismi esa Coca-Cola kompaniyasiga tegishli.[3]
| Fayl:Cocacola uzb Zavod.jpg | |
| Turi | biznes va oziq-ovqat ishlab chiqaruvchi |
|---|---|
| Egasi | Koka-kola |
| Status | faoliyat yuritmoqda |
| Qachon asos solingan | 1993 |
| Joylashuvi | Toshkent, Oʻzbekiston |
| Daromadi |
 $160 million (2019) |
Ilk yillarda
tahrir„Coca‑Cola Ichimligi Oʻzbekiston, LTD“ kompaniyasi 1993-yilda Oʻzbekistonda rasmiy roʻyxatdan oʻtkazilgan. Toshkent shahrining Besh-Yogʻoch massividagi birinchi ishlab chiqarish korxonasining ochilishi 1994-yil mart oyida boʻlib oʻtdi. Oʻsha vaqtda ichimliklar 0,25 litr hajmli shisha butilkalarda sotuvga chiqarilgan.Coca-Cola Ichimligi Uzbekistan LTD dastlabki ishlab chiqarish maqsadi yiliga 2,2 million gallon (8,32 million litr) edi.[4] Aksiyadorlar afgʻon-amerikalik tadbirkor Mansur Maqsudiy nazoratidagi Roz Trading Ltd. korxonasi, Coca-Cola kompaniyasi (The Coca-Cola Export Corporation orqali) va „Oʻzmevasanoat“ Oʻzbekiston davlat korxonasi edi.[5] 1996-yil may oyida kompaniya Toshkent chekkasidagi Qirbay tumanida ikkinchi shisha quyish zavodini ochdi. Bu yerda uchta ishlab chiqarish liniyasida Coca‑Cola, Fanta, Sprite va BonAqua ichimliklari ishlab chiqarilgan. Xuddi shu yili ichimliklar 1,5 litrli plastik (PET) butilkalarda qadoqlana boshladi va bu mahsulotni mamlakatning hatto eng chekka hududlariga ham yetkazib berish imkoniyatini paydo boʻldi.[6] 1997-yil fevral oyida Namanganda aholi gavjum Fargʻona vodiysiga xizmat koʻrsatish maqsadida ikkinchi zavod ochildi.[7] 1997-yil iyun oyida Oʻzbekistonning uzoq gʻarbidagi Urganch shahrida kompaniyaning toʻrtinchi zavodi ish boshladi.[7] 1998-yil avgustda poytaxtda Mega-zavodning — Markaziy Osiyo boʻyicha oʻsha vaqtdagi eng yirik Coca‑Cola zavodining ochilish marosimi boʻlib oʻtdi.[8].
Coca‑Cola oʻz mahsulotlarini mamlakatning barcha hududilariga yetkazib berilishini taʼminlagan va ularni buyurtmachilarga oʻz yuk mashinalarida yetkazib beradigan Oʻzbekistondagi birinchi kompaniya hisoblanadidi.
2001-yilda Oʻzbekiston hukumati Roz Trading kompaniyasini moliyaviy nomaqbullikda ayblab, tergov boshlagan.[9] Koʻp oʻtmay, Roz Trading kompaniyasining Coca-Cola Ichimligi Uzbekistanʼdagi ulushlari Oʻzbekiston davlati tasarrufiga oʻtdi. 2006-yilning iyun oyida Maqsudiy Coca-Cola kompaniyasiga qarshi Oʻzbekiston hukumati bilan til biriktirganlikda ayblanib, Roz Trading shirkatidagi asosiy ulushini tortib olgan edi.[10]
Xususiylashtirish rejasi
tahrir2019-yil mart oyida Oʻzbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev Oʻzbekistonning xorijiy investorlar uchun jozibadorligini oshirishga qaratilgan qarorni imzolagan edi.[11] Ushbu farmon bilan mamlakatning 64 ta yirik davlat korxonasi, jumladan, Coca-Cola Ichimligi Uzbekistan xususiylashtirildi.[12][13] 2020-yil mart oyida Coca-Cola kompaniyasi oʻzining Oʻzbekistondagi qoʻshma korxonasiga shisha quyish zavodlarini modernizatsiya qilish uchun 31 million dollar sarmoya kiritishini maʼlum qilgan edi.[14] 2020-yil dekabr oyida Oʻzbekiston hukumati qoʻshma korxonadagi davlat ulushlarining bir qismini sotishni boshqarish uchun Rothschild & Co kompaniyasini oʻzida saqlab qolganini eʼlon qildi.
Turk kompaniyasi
tahrirCoca Cola İçecek A. Ş. 2021-yilning sentyabr oyida kompaniyaning 57 foizini Davlat aktivlarini boshqarish agentligidan 252,2 mln dollarga sotib oldi[15].
Qolgan 43 foizni esa 2021-yilning dekabr oyida The Coca Cola Export Corporationʼdan sotib oldi. Kelishuv summasi ommaga maʼlum qilinmagan.
Biz katta muvaffaqiyatga erishdik va O‘zbekiston bozori tomonidan ulkan imkoniyatlar berilayotganidan juda xursandmiz
— — «Coca Cola İçecek A. Ş.»ning bosh rahbari, in Burak Basharir
.
Manbalar
tahrir- ↑ „manba1“ (ru-ru). ccbu.uz. 2017-yil 22-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 28-dekabr.
- ↑ „Uzbekistan to sell state shares in local Coca-Cola bottler“ (en-US). Eurasian Investor. 2020-yil 18-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 28-dekabr.
- ↑ Pacitti. „Strategic investor sought for Coca-Cola Bottlers Uzbekistan | Plastics in Packaging“ (en-GB). 2021-yil 9-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 28-dekabr.
- ↑ „COMPANY NEWS; COCA-COLA VENTURE IN UZBEKISTAN STARTS PRODUCTION (Published 1994)“ (en-US). The New York Times (1994-yil 29-mart).
- ↑ UzDaily. „Uzbekistan plans to attract consultant for Coca Cola privatization“ (ru). UzDaily.uz. Qaraldi: 2020-yil 28-dekabr.
- ↑ „"Coca – Cola Ichimligi Oʻzbekiston, LTD"“ (ru-ru). ccbu.uz. 2017-yil 22-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 28-dekabr.
- ↑ 7,0 7,1 „"Coca – Cola Ichimligi Oʻzbekiston, LTD"“ (ru-ru). ccbu.uz. 2017-yil 22-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 28-dekabr.
- ↑ https://uz.coca-cola.uz/brands/coca-cola
- ↑ „Three Executives of Coca-Cola Bottler Leave Uzbekistan Amid Investigations“ (en-US). Wall Street Journal (2001-yil 24-avgust).
- ↑ „Subscribe to read | Financial Times“. www.ft.com. Qaraldi: 2020-yil 28-dekabr.
- ↑ „О МЕРАХ ПО ДАЛЬНЕЙШЕМУ СОВЕРШЕНСТВОВАНИЮ МЕХАНИЗМОВ ПРИВЛЕЧЕНИЯ ПРЯМЫХ ИНОСТРАННЫХ ИНВЕСТИЦИЙ В ЭКОНОМИКУ РЕСПУБЛИКИ“ (29-aprel 2019-yil).
- ↑ „Uzbekistan – Uzbekistan privatizes certain State companies | Investment Policy Monitor | UNCTAD Investment Policy Hub“. investmentpolicy.unctad.org. Qaraldi: 2020-yil 28-dekabr.
- ↑ „MACRO ADVISORY: Uzbekistan Terraforming: Privatization is the next stage“. www.intellinews.com (2019-yil 20-may). Qaraldi: 2020-yil 28-dekabr.
- ↑ „Coca-Cola Company to invest US$ 31 million in JV in Uzbekistan“. tashkenttimes.uz. Qaraldi: 2020-yil 28-dekabr.
- ↑ https://www.gazeta.uz/uz/2021/09/30/coca-cola-privatization/