Daniya — Buyuk Britaniya munosabatlari
Britaniya — Daniya munosabatlari Buyuk Britaniya va Daniya oʻrtasidagi tashqi aloqalardir. Buyuk Britaniya Kopengagenda, Daniya esa Londonda elchixonasiga ega. Ikkala davlat ham Yevropa Kengashi va NATOning toʻlaqonli aʼzolaridir.
 | |
 Daniya |
 Buyuk Britaniya |
Tarixi tahrir
Oʻrta asrlar tahrir
Gunboat urushi tahrir
Uzoq oʻn yillik tinchlik Napoleon urushlari paytida toʻsatdan barham topdi. 1794-yildagi Qurolli betaraflik shartnomasi dastlab Daniya va Shvetsiyani, keyinroq esa Prussiya va Rossiyani oʻz ichiga olgan Buyuk Britaniyaga xavf tugʻdirdi. Britaniya floti 1801-yilda Kopengagenga hujum qildi (Kopengagen jangi −1801), Daniya dengiz flotining koʻp qismini yoʻq qildi. Shunga qaramay, Daniya 1807-yilgacha Napoleon urushlarida ishtirok etmagan. Oʻsha yili Britaniya floti Kopengagenni yana bombardimon qildi va shaharga katta vayronagarchilik keltirdi. Keyin ular butun Daniya flotini qoʻlga oldilar, shunda Fransiya Buyuk Britaniyaga bostirib kirishda Daniyadan foydalana olmadi
1809-yilda fransuz tomonida jang qilayotgan Daniya qoʻshinlari Stralsund jangida Ferdinand fon Shill boshchiligidagi anti-bonapartist nemis qoʻzgʻolonini magʻlub etishda qatnashdilar. 1813-yilga kelib Daniya urush xarajatlarini koʻtara olmadi va davlat bankrot boʻldi. Oʻsha yili Oltinchi koalitsiya Shimoliy Germaniyani fransuz kuchlaridan tozalash orqali Daniyani izolyatsiya qildi. Natijada, Frederik VI tinchlik oʻrnatishga majbur boʻldi. Shunga koʻra, 1814-yil yanvarda Shvetsiya va Buyuk Britaniya bilan noqulay Kil shartnomasi tuzildi va fevralda Rossiya bilan yana bir tinchlik kelishuvi imzolandi.
Kil shartnomasi Heligolandni Buyuk Britaniya va Norvegiyaga Daniyadan Shvetsiya hududiga oʻtkazdi, Daniya Shvetsiya Pomeraniyasini egallashi kerak edi. Ammo norveglar qoʻzgʻolon koʻtarib, oʻzlarining mustaqilligini eʼlon qildilar va valiahd shahzoda Christian Frederikni (boʻlajak Christian VIII) qirol qilib sayladilar. Biroq, Norvegiya mustaqillik harakati Yevropa davlatlaridan hech qanday yordamni jalb qila olmadi. Shvetsiya bilan qisqa muddatli urushdan soʻng, Christian Shvetsiya bilan shaxsiy ittifoqda tashkil etilgan Norvegiya avtonomiyasini saqlab qolish uchun taxtdan voz kechishga majbur boʻldi. Prussiya Qirolligi foydasiga Daniya Vena Kongressida (1815) Shvetsiya Pomeraniyaga boʻlgan daʼvolaridan voz kechdi va buning oʻrniga Lauenburg gersogligi va Prussiyaning 3,5 million talerlik toʻlovi bilan qanoatlantirdi.
Ikki mamlakat oʻrtasidagi munosabatlar XIX asrda normallashgan va samimiy boʻlib qoldi.
1961-yilda Farer orollarida baliq ovlash huquqi boʻyicha dengiz mojarosi Qizil salibchilar hodisasiga olib keldi[1]. [2]
XXI asr tahrir
2021-yil Boltiq dengizidagi voqea Britaniya va Daniya kemalari o‘rtasida sodir bo‘lgan[3].
Hamkorlik tahrir
Daniya kuchlari Iroqdagi operatsiyalarda Britaniya kuchlari bilan birga jang qildilar va Afgʻonistonda ham bu hamkorlikni davom ettirdilar. Daniya va Buyuk Britaniya terrorizmga qarshi kurash masalalarida yaqindan hamkorlik qiladi[4].
Davlat tashriflari tahrir
Daniya qirolichasi Margrethe II 1974-yil aprel/may oylarida va 2000-yil fevralida Buyuk Britaniyaga davlat tashrifi bilan borgan[5]. Buyuk Britaniya qirolichasi Yelizaveta II 1957-yil may oyida va 1979-yil may oyida Daniyaga davlat tashrifi bilan kelgan[6].
2010-yil 19-avgustda Daniya Bosh vaziri Lars Lokke Rasmussen Buyuk Britaniya Bosh vaziri Devid Kemeron taklifiga binoan Londonga tashrif buyurdi[7].
Manbalar tahrir
- ↑ Jacobsen, Ulrik (29 April 2021). "Red Crusader-sagen" (da). Den Store Danske Encyklopædi. Archived from the original on 21 May 2021. https://web.archive.org/web/20210521192035/https://denstoredanske.lex.dk/Red_Crusader-sagen. Qaraldi: 21 May 2021.
- ↑ Oyarce, Ximena Hinrichs (June 2007). "Red Crusader Incident (1961)". Max Planck Encyclopedia of International Law. Oxford University Press. Archived from the original on 21 May 2021. https://web.archive.org/web/20210521173401/https://opil.ouplaw.com/view/10.1093/law:epil/9780199231690/law-9780199231690-e1211. Qaraldi: 21 May 2021.
- ↑ „Two detained after UK boat's fatal collision off Sweden“ (en-GB). BBC News (2021-yil 13-dekabr). 2021-yil 20-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 14-dekabr.
- ↑ „Denmark and the UK - GOV.UK“. ukindenmark.fco.gov.uk. 2012-yil 8-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 15-dekabr.
- ↑ „Ceremonies: State visits“. Official web site of the British Monarchy. 2008-yil 6-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 30-noyabr.
- ↑ „OUTWARD STATE VISITS MADE BY THE QUEEN SINCE 1952“. Official web site of the British Monarchy. 2008-yil 21-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 30-noyabr.
- ↑ „Løkke and Cameron“. Venstre.dk. 2010-yil 20-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 15-dekabr.