Dior

Christian Dior SE ( fransuzcha: [kʁistjɑ̃ djɔʁ]), odatda Dior nomi bilan tanilgan, fransuz biznesmeni Bernard Arnault tomonidan boshqariladigan va raislik qilinadigan fransuz hashamatli modalar uyi, u ayni paytda dunyodagi eng yirik hashamatli kompaniyasi LVMHni boshqaradi. Diorning oʻzi LVMHning 42,36 % ulushiga va 59,01 % ovoz berish huquqiga ega.

Christian Dior SE

Turi	Ommaviy
Tarmogʻi	Hashamatli tovarlar Kiyimlar
Qachon asos solingan	16-dekabr, 1946-yil (1946-12-16)
Hududiy xizmati	Dunyo boʻylab
Asoschi(lari)	Christian Dior
Rahbariyat	Bernard Arnault (rais) Pietro Beccari (rais oʻrinbosari & CEO)
Mahsulot(lar)i	Kiyimlar, Kosmetika, Moda aksessuarlari, Zargarlik buyumlari, Parfyumeriya, Distillangan ichimliklar, Soatlar, Vinolar
Aylanma daromadi	€53.67 milliard (2019)
Operatsion foydasi	€11.43 milliard (2019)
Boyligi	€93.83 milliard (2019)
Ishchilar soni	163,309 (2019)
Shoʻba korxonalari	Christian Dior Couture LVMH (42.36%)
Vebsayti	dior.com

Kompaniya 1946-yilda asli Normandiyalik fransuz modelyeri Christian Dior tomonidan tashkil etilgan. Ushbu brend faqat poyabzal va kiyim-kechak sotadi va uni faqat Dior doʻkonlarida sotib olish mumkin. Pietro Beccari 2018-yildan beri Christian Dior Couture kompaniyasining bosh direktori hisoblanadi.

Tarixi

Tashkil etilishi

Dior modalar uyi 1946-yil 16-dekabrda Parijdagi Montaigne 30-koʻchada tashkil etilgan. Biroq, hozirgi Dior korporatsiyasi ochilish yili sifatida „1947“ yilni nishonlaydi. Diorni moliyaviy jihatdan boy tadbirkor Marcel Boussac qoʻllab-quvvatlagan. Boussac dastlab Diorni Philippe et Gaston uchun dizayn qilishga taklif qilgan edi, ammo Dior eski brendni qayta tiklashdan koʻra oʻz nomi bilan yangi boshlanishni xohlab, rad etdi. Yangi moda uyi Boussac tomonidan boshqariladigan „vertikal integratsiyalangan toʻqimachilik biznesi“ning bir qismiga aylandi. Uning kapitali 6 million frank va ishchi kuchi 80 kishi edi. Bu kompaniya haqiqatan ham Boussac uchun bemaʼni loyiha edi va „Boussac Saint-Freres S.A.“ning asosiy filiali edi. Shunga qaramay, Diorga oʻz nomi bilan atalgan yorligʻida oʻsha paytdagi gʻayrioddiy katta rolga ruxsat berildi (yuridik rahbarlik, firmaning nazoratsiz ulushi, Boussac „nazoratchi“ sifatidagi obroʻsiga qaramay, soliqdan oldingi foydaning uchdan bir qismi).

Yangicha koʻrinish

"Bar"

1947-yil 12-fevralda Christian Dior 1947-yilning bahor-yoziga moʻljallangan oʻzining birinchi moda kolleksiyasini taqdim etdi. „Oʻzining birinchi kolleksiyasining oltita manekendagi 90 ta modeli“ namoyishi kompaniyaning 30 Avenue Montaigne manzilidagi shtab-kvartirasi salonlarida taqdim etildi. Dastlab, ikki qator „Corolle“ va „Huit“ deb nomlangan. Biroq, Harper’s Bazaar jurnali bosh muharriri Carmel Snowning „Bu juda yangi koʻrinish!“, deb hayqirganidan keyin yangi toʻplam moda tarixiga „Yangicha koʻrinish“ sifatida kirdi. „Yangicha koʻrinish“ moda toʻplami inqilobiy edi. Toʻplam taqdimoti oʻtkazilganda bosh muharrir ham minnatdorchilik bildirdi: „Bu juda inqilob, aziz Xristian!“ Christian Diorning debut kolleksiyasi Fransiyaning moda sanoatini qayta tiklagani uchun juda mashhur hisoblangan. Shu bilan birga, „Yangicha koʻrinish“ Fransiyada yuqori moda ruhini qaytardi, chunki u jozibali va yosh koʻrinishga ega edi. „Biz modadagi inqilobning guvohi boʻldik, shuningdek, modani namoyish etishdagi inqilobga guvoh boʻldik“. Siluetning oʻziga xos xususiyati kichkina, oʻralgan bel va toʻliq yubkaning boldirgacha boʻlgan uzunligidan past boʻlib, koʻkrak qafasini tiklab turardi. Toʻplam urush davridagi mashhur modalardan farqli oʻlaroq, toʻliq yubkalar, tor bellar va yumshoq yelkalar bilan koʻproq stereotipik ayol dizaynlarini namoyish etdi. Dior 1940-yillarning boshlarida mashhurligini saqlab qolishda davom etar ekan, baʼzi erkaklarga xos jihatlarini saqlab qoldi, lekin u ham koʻproq ayollik uslubini qoʻshishni xohladi.

Yangi koʻrinish juda mashhur boʻldi, uning toʻliq yubkali silueti 1950-yillarda boshqa moda dizaynerlariga yaxshi taʼsir koʻrsatdi va Dior Gollivud, Qoʻshma Shtatlar va Yevropa aristokratiyasidan koʻplab taniqli mijozlarga ega boʻldi. Natijada, Ikkinchi jahon urushidan keyin moda olamining poytaxti mavqeidan tushib ketgan Parij yana oʻz nufuzini tikladi. Yangi qiyofa Gʻarbiy Yevropada urush davridagi tejamkorlik va ayollarni defeminizatsiya qiluvchi formalarga qarshi tetiklantiruvchi antidot sifatida kutib olindi va Buyuk Britaniyadagi malika Margaret kabi zamonaviy ayollar tomonidan qabul qilindi. Garold Kodaning soʻzlariga koʻra, Dior Charlz Jeymsga ishongan. Diorning „Yangi koʻrinish“ dan dizaynlari nafaqat 1950-yillardagi dizaynerlarga, balki 2000-yillarning yangi dizaynerlariga, jumladan Thom Browne, Miuccia Prada va Vivienne Westwoodga ham taʼsir koʻrsatdi. Oʻsha paytdagi Diorning kechki liboslari hali ham koʻplab dizaynerlar tomonidan tilga olinadi va ular turli xil toʻy mavzusidagi podiumlarda koʻp qavatli matolardan iborat boʻlib, belning pastki qismida koʻrinadi. Masalan, Vivienne Westwoodning 2011-yilgi kuz/qish mavsumi va Alexander McQueenning 2011-yilgi kuz/qish kiyishga tayyor kiyimlari (Jojo, 2011).

Ushbu yangi yangi ko'rinishda modalar uyining hurmatli asoschisiga bo'lgan hurmatdan ham tashqariga chiqadigan subtekst mavjud. Bir zarbada John Galliano Dior tarixi kitoblaridan butunlay olib tashlandi. Raf Simons o'z davri va Christian Dior davri o'rtasida vizual aloqa o'rnatish orqali vorislik chizig'ini qayta chizdi. Diorning noaniq kodlari yangi avlod uchun tasvirlangan; Gallianoning naqshinkor ko'ylaklar va Kabuki uslubi pastki izohga tushirildi. —Tanqidchi Simons

Biroq, hamma ham Yangi koʻrinishdan mamnun emas edi. Baʼzilar, ayniqsa, bir necha yillar davomida gazlama taqchilligidan soʻng, material miqdori isrofgarchilik deb hisoblashgan. Ayniqsa, feministlar bu korsetli dizaynlar cheklovchi va regressiv boʻlib, ayolning mustaqilligini olib tashlaganini his qilib, gʻazablandilar. Dizaynga qarshi bir nechta norozilik guruhlari bor edi, jumladan, 30 000 kishidan iborat boʻlgan guruh bunday dizaynlar uchun zarur boʻlgan mato miqdori bilan bogʻliq xarajatlarga qarshi edi. Dizayner hamkasbi Coco Chanel shunday dedi: „Faqat ayol bilan hech qachon yaqin boʻlmagan erkakgina noqulay narsalarni loyihalashi mumkin edi.“ Bunday noroziliklarga qaramay, „Yangicha koʻrinish“ modalar podyumi juda taʼsirli boʻlib, boshqa dizaynerlar va modaning ishlariga yaxshi maʼlumot berishda davom etdi. 2007-yilda „Yangicha koʻrinish“ning 60 yilligi munosabati bilan John Galliano Dior uchun bahor-yoz kolleksiyasi uchun uni qayta koʻrib chiqdi. Galliano origami va boshqa yapon taʼsiriga havolalar bilan modernizatsiya qilingan va yangilangan ari bel va yumaloq yelkalardan foydalangan. 2012-yilda Raf Simons Dior uchun oʻzining 21-asr gʻoyalarini minimalist, lekin ayni paytda shahvoniy uslubda yangilamoqchi boʻlib, oʻzining debyut yuqori moda kolleksiyasi uchun „Yangicha koʻrinish“ni qayta koʻrib chiqdi. Simonsning Dior uchun ishi hashamatli matolar va siluetni saqlab qoldi, lekin ayol tanasiga oʻzini hurmat qilish va ifoda erkinligini ragʻbatlantirdi. Atigi sakkiz hafta ichida ishlab chiqarilgan ushbu kolleksiyani loyihalash jarayoni Dior va I da hujjatlashtirilgan boʻlib, Simons texnologiyadan foydalanishini va modernistik qayta talqinlarni taqdim etdi.

Dior

Mavjud havolalar Christian Dior parfyumlari 1947 yoki 1948-yilda tashkil etilganiga ziddir. Dior korporatsiyasining oʻzi Christian Dior parfyumining asos solingan sanasini 1947-yil, birinchi parfyum Miss Dior sotilishi bilan sanab oʻtadi. Dior parfyumeriya sanoatida juda mashhur Miss Dior parfyumining chiqarilishi bilan inqilob qildi, bu parfyum Catherine Dior (Christian Diorning singlisi) sharafiga nomlangan. Christian Dior Ltd 25 % ga, Coty parfyumlari menejeri 35 % ga, Serj Xeftler Luiche boshchiligidagi parfyumeriya biznesining 40 % Boussacga tegishli edi. Pierre Cardin 1947-yildan 1950-yilgacha Dior ustaxonasiga rahbarlik qildi. 1948-yilda Christian Dior parfumsning New York shahridagi filiali tashkil etildi — bu taʼsis sanasi masalasiga sabab boʻlishi mumkin. Zamonaviy Dior korporatsiyasi, shuningdek, 1948-yilda New Yorkda 5-koʻcha va 57-koʻchaning burchagida hashamatli tayyor kiyim-kechak uyi tashkil etilganini, bu turdagi birinchi uy ekanligini taʼkidlaydi. 1949-yilda „Diorama“ parfyumeriyasi chiqarildi va 1949-yilga kelib, birgina New Look liniyasi 12,7 million frank foyda keltirdi.

Kompaniyaning kengayishi va Christian Diorning oʻlimi

Christian Dior koʻrgazmasi

Fransiyadan kengayish 1949-yil oxirida New York shahrida Christian Dior butikining ochilishi bilan boshlandi. Yil oxiriga kelib, Dior modalari Parij moda eksportining 75 foizini va Fransiyaning umumiy eksport daromadining 5 foizini tashkil etdi.

1949-yilda Melburndan (Avstraliya) Duglas Koks Parijga tashrif buyurdi va Christian Dior bilan uchrashdi va Avstraliya bozori uchun Dior buyumlarini ishlab chiqarish imkoniyatini muhokama qildi. Christian Dior va Duglas Koks Dior bilan original dizaynlarni ishlab chiqarish va Duglas Koks Flinders Lane ustaxonasida ularni yaratish uchun shartnoma imzoladilar. Hali oʻrtalarida boʻlgan yosh Jill Uoker Avstraliya gazetalarining deyarli har kuni sarlavhalarida boʻladigan kutyure yorligʻi Duglas Koksning koʻplab ishchilaridan biri edi. Jill Melburnda turmush oʻrtogʻi Noel Kemelfild bilan Jinoel va Marti kabi mashhur yorliqlar bilan kutyure merosini yaratishga kirishadi. Dior va Duglas Koks oʻrtasidagi kelishuv avstraliyalik tikuvchilikni haqiqatan ham global sahnaga qoʻydi, ammo oxir-oqibat 60 ta Dior modeli konservativ avstraliyalik did uchun juda avangard boʻlib chiqdi. Duglas Koks shartnomani 1949-yilgi mavsumdan keyin ham davom ettira olmadi, bu Dior-Cox kutyure buyumlarini Avstraliya kutyuridagi eng nodir kolleksiya buyumlaridan biriga aylantirdi.

1950-yilda Dior Ltd kompaniyasining bosh menejeri Jacques Rouët hozirda mashhur boʻlgan „Christian Dior“ nomini turli hashamatli mahsulotlarga koʻrinadigan tarzda joylashtirish uchun litsenziyalash dasturini ishlab chiqdi. U birinchi boʻlib boʻyinbogʻlarga qoʻyilgan va tez orada paypoq, moʻyna, shlyapa, qoʻlqop, sumka, zargarlik buyumlari, ichki kiyim va sharflarga qoʻllangan. Fransiya moda palatasi aʼzolari buni yuqori moda imidjini kamsituvchi harakat sifatida qoraladilar. Shunday boʻlsa-da, litsenziyalash foydali harakatga aylandi va „kelasi oʻnlab yillar davomida“ davom etish tendentsiyasini boshladi, bunga barcha kutyurelar ergashdi.

Dior shourumi

Shuningdek, 1950-yilda Christian Dior Alfred Hitchkokning „Sahna qoʻrquvi“ filmida Marlen Ditrix liboslarining eksklyuziv dizayneri boʻlgan. 1951-yilda Dior oʻzining birinchi kitobi „Je Suis Couturier“ (Men Couturierman) Editions du Conquistador nashriyoti orqali chiqdi. Kompaniyaning kuchli yevropalik izdoshlariga qaramay, uning daromadining yarmidan koʻpi shu vaqtgacha Qoʻshma Shtatlarda ishlab chiqarilgan. Christian Dior Models Limited 1952-yilda Londonda yaratilgan. Christian Dior New York modellari uchun Sidneydagi Yoshlar uyi oʻrtasida kelishuv tuzildi. Chilining Santyago shahridagi Los Gobelinos Dior bilan Christian Dior Paris Haute Couture uchun shartnoma tuzdi. Birinchi Dior poyafzal liniyasi 1953-yilda Rojer Vivier yordamida ishlab chiqarilgan. Kompaniya 1953-yil oxiriga kelib Meksika, Kuba, Kanada va Italiyada mustahkam oʻrnatilgan joylarni boshqargan. Dior mahsulotlarining mashhurligi oshgani sayin, qalbakilashtirish ham oshib bordi. Bu noqonuniy biznesni dabdabali buyumlarni sotib olishga qurbi yetmaydigan ayollar qoʻllab-quvvatlagan.

1950-yillarning oʻrtalariga kelib, Dior uyi taniqli moda imperiyasini boshqargan. Birinchi Dior doʻkoni 1954-yilda Counduit koʻchasi, 9-uyda tashkil etilgan. Malika Margaret va Marlboro gersogligi sharafiga 1954-yilda Blenheim saroyida ham Dior moda koʻrgazmasi boʻlib oʻtdi. Christian Dior 1954 va 1957-yillar orasida ancha muvaffaqiyatli moda yoʻnalishlarini ishga tushirdi. Biroq, hech biri Yangi qarashning chuqur taʼsiriga yaqinlasha olmadi. Dior 1955-yilda Montaigne avenyusi va Rue Fransua Ier oʻrtasidagi burchakda Grande butikini ochdi. Birinchi Dior lab boʻyogʻi ham 1955-yilda chiqarilgan. 1956-yilda kompaniyaning 10 yilligiga qadar 100 000 ta kiyim-kechak sotilgan edi. Aktrisa Ava Gardner 1956-yilda Mark Robsonning „Kichik kulba“ filmi uchun Christian Dior tomonidan unga 14 ta libos yaratgan.

Christian Dior 1957-yil 4-martda Time jurnalining muqovasida paydo boʻldi. Koʻp oʻtmay dizayner 1957-yil 24-oktyabrda uchinchi yurak xurujidan vafot etdi. Diorning moda dahosining jozibali taʼsiri uni tarixdagi eng buyuk moda arboblaridan biri sifatida eʼtirof etishiga sabab boʻldi. Zamonaviy moda boʻyicha Kevin Almond „Dior vafot etgunga qadar uning ismi lazzat va hashamat bilan sinonimga aylangan edi“ deb yozgan.

Tadbirkor Arnaultning kelishi

Yangi Zelandiya

1980-yilda Dior „Jules“ erkaklar parfyumini chiqardi. 1981-yilda Willot Group bankrot boʻlganidan soʻng, Bernard Arnault va uning sarmoyaviy guruhi 1984-yil dekabr oyida uni „bir ramziy frank“ ga sotib oldi. Dior parfyumining „Poison“ni 1985-yilda sotuvga chiqarildi. Oʻsha yili Bernard Arnault kompaniyaning raisi, bosh ijrochi direktori va boshqaruvchi direktori boʻldi. Rahbarlikni oʻz zimmasiga olgandan soʻng, Arnault kompaniyaning oʻrtacha toʻqimachilik operatsiyalaridan voz kechib, Bon Marché universal doʻkoni va Christian Dior Couturega eʼtibor qaratdi. Christian Dior uchun operatsiyalar Arnault davrida yaxshi tomonga keskin oʻzgardi. U uni Dior Couture moda biznesining Christian Dior S.A. xolding kompaniyasi sifatida oʻzgartirdi. Diorning birinchi kollektsiyasining 40 yilligi munosabati bilan Parij moda muzeyi Christian Diorga koʻrgazmasini oʻtkazdi. 1988-yilda Arnaultʼs Christian Dior S.A.'s kompaniyasi oʻzining shoʻba korxonasi Jak Rober orqali Moët-Hennessy • Louis Vuitton ustav kapitalining 32 % ulushini oldi va bu dunyodagi yetakchi va eng nufuzli hashamatli tovarlar ishlab chiqaruvchi kompaniyalardan biriga aylanadi. Ushbu muhim birlashuv ostida Christian Dior Couture va Christian Dior Parfums operatsiyalari yana bir bor birlashtirildi. Italiyada tugʻilgan Gianfranco Ferré 1989-yilda Bohanni bosh dizayner sifatida almashtirdi. Birinchi boʻlib fransuz boʻlmagan Ferre Diorning anʼanaviy noz-karashma va romantik assotsiatsiyalarini ortda qoldirib, „nafosatli, hushyor va qatʼiy“ deb taʼriflangan tushunchalar va uslubni taqdim etdi. Ferre Haute Couture, Haute Fourrure, Ayollar uchun tayyor- to-wear, tayyor moʻyna va ayollar aksessuarlari toʻplamlari. Uning birinchi kolleksiyasi 1989-yilda Dé d’Or bilan taqdirlangan. Oʻsha yili Gavayida butik ochildi va Jak Roberning LVMH ulushi 44 % ga koʻtarildi.

Mashhur elchilar

Dior Gollivud mashhurlari va ijtimoiy media taʼsir oʻtkazuvchilar bilan kuchli hamkorlikni yoʻlga qoʻydi, bu shaxslar bilan yaqindan hamkorlik qilishdan maqsad, koʻproq demografik maʼlumotlarga ega boʻlish va bir muncha vaqt boʻlishiga qaramay, oʻzining yangi, zamonaviy brend sifatida oʻzligini qayta tiklash. Bu brendga yanada populistik imidjni namoyon etish va kengroq auditoriyani jalb qilish imkonini berdi. Brend Jennifer Lawrence va Lupita Nyong'o kabi zamonaviy uslub piktogrammalari bilan ishlagan va kiyingan, ular ming yilliklar bilan rezonanslasha oladi. Dior oʻzining marketing kommunikatsiya strategiyasiga ijtimoiy mediani samarali tadbiq qildi, unda kompaniyalardagi rasmlar va videolar Diorning rasmiy profilida ham, mashhur elchilarning ijtimoiy tarmoqlardagi sahifalarida ham baham koʻriladi.

Bu muvaffaqiyatning misolini Rihanna ishtirokidagi Secret Garden kompaniyasida koʻrish mumkin. Ushbu kompaniyada Rihanna koʻzgu zalida oʻz albomidagi (Faqat bir kechada) qoʻshigʻiga raqs tushayotganini koʻrinadi. Rihannaning qoʻshigʻi bilan bogʻlanib, kompaniya oʻz brendi bilan bogʻlanish tuygʻusini yaratdi, bu kompaniya uchun foydali boʻldi, chunki u 2016-yilda eng sotiladigan mashhur kishi sifatida oʻrin olgan edi. Diorning maqsadli auditoriyasiga toʻliq mos kelmasa-da, Rihanna kabilar bilan hamkorlik qilish kompaniyaga bozorning koʻproq qismi bilan shugʻullanish imkonini beradi, chunki Rihannaning ijtimoiy tarmoqlardagi kuzatuvchilari modalar uyinikidan toʻrt baravar koʻp.

Quyida Dior kompaniyalarida qatnashgan baʼzi mashhur elchilar:

• Isabelle Adjani
• Carla Bruni
• Milla Jovovich
• Charlize Theron
• Sharon Stone
• Monica Bellucci
• Eva Green
• Marion Cotillard
• Jude Law
• Natalie Portman
• Mélanie Laurent
• Mila Kunis
• Jennifer Lawrence
• Robert Pattinson
• Rihanna
• Johnny Depp
• Angelababy
• Cara Delevingne
• Kim Jisoo
• Yara Shahidi
• Oh Se-hun
• Kylian Mbappé

Ijrochi direktorlar

Ijrochi direktorlar

Yillar	Ijrochi direktorlar	Rasmlar
1946–1957	Christian Dior
1957–1960	Yves Saint Laurent
1960–1989	Marc Bohan
1989–1997	Gianfranco Ferré
1997–2011	John Galliano
2011–2012	Bill Gaytten
2012–2015	Raf Simons
2015–2016	Serge Ruffieux & Lucie Meier
2016–hozirgacha	Maria Grazia Chiuri(ayollarga)
2000–2007	Hedi Slimane(erkaklarga)
2007–2018	Kris Van Assche(erkaklarga)
2018–hozirgacha	Kim Jones(erkaklarga)

Moliyaviy maʼlumotlar

Moliyaviy maʼlumotlar € million

Yil	2013	2014	2015	2016	2017
Daromad	29.881	30.984	35.081	37.968	43.666
Sof foyda	3.926	3.883	6.165	4.164	5.753
Aktivlar	55.555	61.161	60.030	62.904	72.762
Ishchilar	2535	2780	3033	3100	3800

Modalar koʻrgazmasi

Modalar koʻrgazmasi	Sana	Modellar	Musiqa	Mavzu	Ijodiy direktor
Bahor 2020 Kiyishga tayyor	20 Yanvar 2020				Maria Grazia Chiuri
Kuz oldidan 2020	11 Dekabr 2019
Bahor 2017 Kiyishga tayyor	30 Sentyabr 2016
Dam olish maskani 2017	31 May 2016				Serge Ruffieux & Lucie Meier
Kuz 2016 Kiyishga tayyor	4 Mart 2016
Bahor 2003 Kutyur	19 Yanvar 2003				John Galliano
Bahor 2001 Kiyishga tayyor	—
Kuz 2000 Kutyur	28 Iyul 2000
Kuz 2000 Kiyishga tayyor	28 Fevral 2000
Bahor 2000 Kiyishga tayyor	—
Kuz 1999 Kutyur	19 Iyul 1999
Bahor 1998 Kutyur	—

Galereya

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Yana qarang

• Jackson, Lesley. The New Look: Design in the Fifties. London: Thames & Hudson, 1991. ISBN 0-500-27644-7.

Havolalar

• Rasmiy sayti
• Dizayn Kolleksiyasi (Wayback Machine saytida 2015-01-15 sanasida arxivlangan)
• Facebook
• Instagram
• Twitter