Dmitriy Antonovich Saxarov (ijodiy taxallusi Dmitriy Suxarev, 1930-yil 1-noyabr, Toshkent2024-yil 11-noyabr) – sovet va rus olimi, biologiya fanlari doktori (1973), Rossiya tabiiy fanlar akademiyasi aʼzosi, shoir, tarjimon, qoʻshiqchi, Moskva davlat universitetining biologiya fakulteti badiiy qoʻshiq asoschilaridan biri. Bulat Okudjava nomidagi Davlat mukofoti laureati (2001)[1].

Dmitriy Saxarov
Tavalludi 1-noyabr 1930-yil
Toshkent
Vafoti 11-noyabr 2024
Fuqaroligi SSSR bayrogʻi SSSR Rossiya bayrogʻi Rossiya
Kasbi yozuvchi, shoir, tarjimon
Ilmiy darajasi fan doktori

Biografiyasi

tahrir

Dmitriy Saxarov 1930-yil 1-noyabrda Toshkentda tavallud topgan. M. V. Lomonosov nomidagi Moskva davlat universitetini tamomlagan (1953). 1957-yilda „Amfibiyalarning motorli koʻnikmalarini ontogenetik shakllantirish naqshlari (asabiy faoliyatning etologik kontseptsiyasini tanqidiy tahlil qilish munosabati bilan)“ mavzusida nomzodlik dissertatsiyasini himoya qilgan

Dmitriy Antonovich 1973-yilda biologiya fanlari doktori boʻlgan („Neyronlarning transmitter oʻziga xosligi: kelib chiqishi va evolyutsiyasi“ dissertatsiyasi). 1995-yilda Rossiya Tabiiy fanlar akademiyasining (RANS) haqiqiy aʼzosi etib saylangan.

Hozirgi vaqtda Suxarev badiiy qoʻshiq janrining taniqli klassiklaridan biridir. V. Berkovskiy, S. Nikitin, G. Shangin-Berezovskiy, A. Dulov, V. Borisov[2] va boshqalar uning sheʼrlariga qoʻshiq bastalashgan. Suxarev bir nechta sheʼriy toʻplamlarni nashr etgan.

Shoir 1941-yilda harbiy komissarlikdan toʻgʻridan-toʻgʻri frontga yigitlarning bolalik xotirasini oʻzining eng taʼsirchan va mashhur „Vspomnite, rebyata“ qoʻshigʻini yozgan. Bu qoʻshiqqa umrboqiy doʻsti, bard Viktor Berkovskiy musiqa bastalagan[3].

Saxarovning shon-shuhratini oshirishga uning teatr loyihasidagi ishtiroki yordam berdi. Bastakor Sergey Nikitin bilan hamkorlikda shoir Chexovning „Predlojeniye“ pyesi asosida xuddi shu nomdagi musiqiy asar yozdi. Asar birinchi marta 1989-yilda „Tretye napravleniye“ teatrida Oleg Kudryashov tomonidan sahnalashtirilgan. „Sovet madaniyati“ (V. Potapov, „Dvijeniye v razniye storoni“) va „Moskovskiy komsomolets“ (Yuliy Smelkov, „Tixoye schastye oknami v sad“, 1989-yil 11-aprel) gazetalarida spektakl haqida fikrlar yozildi.

Dmitriyning mashhur „Oklikni ulitsi Moskvi“ sheʼri „Pro jenu, mechtu i yesho odnu …“ filmida yangradi.

Oilasi

tahrir

Saxarovning buvisi (onasi tomonidan) Lyubov Saulovna Pavlova (Ayzencher, 1883–1952) satirik shoir va jurnalist Mixail Yakovlevich Pustinin bilan turmush qurgan. Uning akasi „Parij maktabi“ ning rassomi Serj Fotinskiy edi[4][5][6].

Manbalar

tahrir