Dragiša Stojadinović
Dragiša M. Stojadinović (1886 – 1968), de guerre Krajinac (Krajinats) nomi bilan tanilgan, serb askari, huquqshunos, siyosatchi, fotograf va kinorejissyor edi[1].
Hayot tahrir
Stojadinović Serbiya Qirolligining Negotin shahridagi Yasenitsa shahrida Negotinlik prota Milovanning o'g'li bo'lib tug'ilgan. U Zaječar gimnaziyasini tamomlagan[2].
U 1904-yilda Serb Chetnik tashkilotiga qo'shildi[3]. Uning nomi "Krajinac" edi[2].
Bolqon urushi paytida u pulemyotlar diviziyasining qo'mondoni bo'lgan. Uning urush davridagi fotosuratlari bu davrdagi jurnallarga kiritilmagan.
Urushdan keyin Savdo-sanoat vazirligida inspektor bo‘lgan[4].
Salonikida kinematografiya boʻlimiga asos solgan.
Urush yillari tahrir
Zajecar gimnaziyasining bitiruvchisi sifatida Stojadinovich Belgraddagi vatandoshlari, Usmonlilar istilosi ostida bo'lgan Qadimgi Serbiyadagi nasroniy aholini ozod qilish uchun yoshlarni yollagan Qon birodarlar uyushmasi a'zolari bilan bog'landi. 19 yoshida 1905-yil bahorida u voivoda Doksim Mixaylovich bilan Usmonlilar tomonidan bosib olingan chegara orqali jo'nab ketdi va Čelopekdagi jangda qatnashdi . Ushbu jangdan so'ng u 1908-yilgacha Djorje Skopljanche qo'mondonligi ostida Kumanovo hududida va keyinchalik Veles va Prilep viloyatida Rade Radivoyević, Yovan Babunskiy va Vasilije Trbić voevodlari boshchiligida ozodlik uchun kurashchi sifatida davom etdi. 1908-yildan keyin u yuridik maktabga o'qishga kirdi va uni o'z vaqtida tugatdi. 1911-yilda u mashhur otishmachi sifatida Belgraddagi l'Union des Tireurs Serbes fransuz miltiq klubi tomonidan Rimda o'q otish bo'yicha Yevropa musobaqasida qatnashish uchun tanlab olindi va u birinchi sovrinni qo'lga kiritdi. U 1914-yilgacha unvonni himoya qildi. 1912-1918-yillardagi urushlarda 13-Xayduk Velko piyoda polkida zahiradagi ofitser sifatida qatnashgan. Bolqon urushlari paytida u fotograf va kinematograf sifatida jangovar voqealarni yozib olishda ko'proq ishtirok etdi. Urushdan keyin u Bolqon urushlari va Arnaut qo'zg'olonidan olingan fotosuratlar fotoalbomini nashr etdi. 1916-yilda Oliy qo'mondonlik buyrug'i bilan u Serbiya armiyasi Oliy qo'mondonligining kinematografiya bo'limining boshlig'i bo'ldi. Uning nazorati ostida bo'lgan serb urush fotosuratchilari va operatorlarining ajoyib tashkilotchiligi tufayli ko'plab muhim urush voqealari qayd etilgan. Urushdan keyin ham u muhim voqealarni yozib olishni davom ettirdi[5][6].
Siyosiy bosqich tahrir
Dragisha Stojadinovich sodiq demokrat, fashizm va korrupsiyaga qarshi kurashchi edi. U Timok tumani vakili sifatida ham huquqshunos, ham siyosatchi sifatida adolatsizlik deb hisoblagan har qanday narsaga qarshi chiqdi. 1941-yil 27-martdagi Yugoslaviyadagi davlat to'ntarishini rangli kamera bilan yozib oldi. Natsistlar Serbiyaga bostirib kirgach, u Chernogoriyadagi Gestapodan yashiringan. Urushdan keyin u yozuvchilik bilan shug'ullanib, boy yozma meros qoldirdi, shuningdek, OZNA ( Odeljenje za zaštitu naroda, boshqacha aytganda, 1944—1952-yillarda mavjud bo'lgan Kommunistik Yugoslaviya xavfsizlik agentligi) o'g'irlagan o'zining filmlarini qidirish bilan shug'ullanadi. 1968-yilda Belgradda vafot etgan[5].
Shaxsiy hayot tahrir
U Lyubomir S. Yovanovichning kuyovi edi[7].
Mukofotlar tahrir
- Jasorat uchun medali
- Karadorje yulduzi ordeni
Manba tahrir
- ↑ „Хотел "Балкан" зборно место комита“.
- ↑ 2,0 2,1 Trbić 1996.
- ↑ Subašić 2012.
- ↑ Alan Fogelquist. Politics and Economic Policy in Yugoslavia, 1918-1929. Lulu.com, October 2011 — 279– bet. ISBN 978-1-257-94299-2.
- ↑ 5,0 5,1 [Projekat Rastko] Stevan Jovicic: S kamerom i puskom - Dragisa M. Stojadinovic (1999), Приступљено 31. 3. 2013.
- ↑ Dragiša Stojadinović: Heroj sa puškom i foto – objektivom | Reportaže | Novosti.rs, Приступљено 31. 3. 2013.
- ↑ Alan Fogelquist. Politics and Economic Policy in Yugoslavia, 1918-1929. Lulu.com, October 2011 — 279– bet. ISBN 978-1-257-94299-2. Alan Fogelquist (October 2011). Politics and Economic Policy in Yugoslavia, 1918-1929. Lulu.com. pp. 279–. ISBN 978-1-257-94299-2.