Enerhodar

Enerhodar
Enerhodar
	47°29′56″N 34°39′21″E / 47.49889°N 34.65583°E
Mamlakat	Ukraina

Enerhodar (/ɛnərˈhoʊdɑːr/; ukraincha: Енергода́р, pronounced [enerɦoˈdɑr], yoqilgan lit"; ruscha: Энергодар, tom ma'noda "energiya beruvchi") - Ukrainaning Zaporijjya viloyatining shimoli-g'arbiy qismida joylashgan shahar va munitsipalitet, hozirda Rossiya Qurolli Kuchlari nazorati ostida^[1]. U Dnepr daryosining janubiy qirg'og'ida, Nikopol va Chervonohryhorivkadan Kaxovka suv omborining qarama-qarshi tomonida joylashgan. Uning asosiy tarmog'i ko'mirda ishlaydigan elektr stantsiyasi va yirik atom elektr stantsiyasida elektr energiyasi ishlab chiqarishdir. 2021-yilda uning aholisi 52,887, kishini tashkil etdi, ularning 11 000 ga yaqini atom elektr stantsiyasida ishlaydi^[2].

Tarixi

Enerhodar 1970-yil 12-iyunda Zaporijjiya issiqlik elektr stantsiyasini qurish va unga xizmat ko'rsatish uchun tashkil etilgan. U 1985-yilda Sovet Ittifoqining Ukraina Sovet Sotsialistik Respublikasi tarkibiga kirganda shahar maqomini oldi. 1980-yillarda u yerda Evropadagi eng yirik atom elektr stantsiyasi bo'lgan Zaporijjiya atom elektr stantsiyasi qurilgan (bino qurilishi 1980-yilda boshlangan va uning birinchi bloki 1985-yil oxirida ishga tushirilgan). 1991-yilda shahar mustaqil Ukraina tarkibiga kirdi.

Shaharning ikkita elektr stantsiyasi 21-asrga qadar uning aholisini ish bilan ta'minlovchisi.

Rossiya-Ukraina urushi

2022-yil 28-fevralda Rossiya shahar va atom elektr stansiyasini egallab olganini da’vo qildi. Enerhodar meri Dmytro Orlov bu da'voni rad etdi^[3].

Tinch aholi Rossiya qoʻshinlarining olgʻa siljishiga toʻsqinlik qilish maqsadida atom elektr stansiyasiga boradigan yoʻlda qum qoplari va transport vositalaridan iborat katta barrikada qurdilar^[4]. Ukraina janubi-sharqidagi harbiy ma'muriyati 7-mart kuni Enerhodar rus kuchlari tomonidan bosib olinganini tasdiqladi^[5].