Falsafa va huquq instituti

Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi I.M.Moʻminov nomidagi Falsafa va huquq instituti — falsafa va huquq fanlari sohasida ilmiy tadqiqotlarlar olib boruvchi muassasa. Oʻzbekistonda huquqiy davlatchilik va fuqarolik jamiyati asoslarini shakllantirish, milliy istiqlol gʻoyasi va uni singdirish muammolarini tadqiq etish, shu sohalarda yuqori malakali xodimlar tayyorlash institutning asosiy vazifasidir. Toshkentda 1958-yilda Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi Prezidiumi huzuridagi Falsafa va huquq boʻlimi asosida tashkil etilgan. I.M.Moʻminov institutning tashkilotchisi va birinchi direktori boʻlgan (1975-yilda institutga uning nomi berilgan).

Institut olimlari 3 ta fundamental, 11 ta amaliy, 1 ta innovatsion mavzularni tadqiq etish bilan birga, Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi Fundamental tadqiqotlarni qoʻllab-quvvatlash jamgʻarmasining 2 ta mavzusi boʻyicha ilmiy ish olib bormoqda. Shuningdek, institutda milliy istiqol gʻoyasi, Oʻzbekistonda demokratik jamiyat qurish va davlat hayotini erkinlashtirish muammolari bilan bogʻliq 15 ta mavzu boʻyicha ilmiy tadqiqotlarlar olib borilayapti.

Institutning falsafa boʻlimlarida ajdodlarimizning falsafiy ilmiy merosini yangicha metodologik, nazariy-gʻoyaviy yondashuvlar asosida tadqiq etish; milliy va umuminsoniy qadriyatlarni oʻrganish, tiklash, hayotga joriy qilish boʻyicha ilmiy tavsiyalar ishlab chiqilmoqda. Huquq boʻlimlarida Oʻzbekistonda adolatli demokratik huquqiy davlat qurishning asosiy tamoyillari, huquqiy davlatchilikning konstitutsiyaviy asoslarini yaratish muammolari, islom huquqshunosligi oʻrganilyapti. Tadqiqotlar natijalari oʻquv dasturlari, darsliklar, monografiya, risola va maqolalar tarzida chop etilmoqda.

Keyingi paytda institut olimlari mutaxassislar bilan birgalikda "Mustaqillik lugʻati", "Falsafa: qomusiy lugʻat", "Falsafa: qisqacha izohli lugʻat", "Jahon falsafasi tarixidan lavhalar", "Gʻarb falsafasi" va boshqa kitoblarni nashr etdi. Institutda Sharq madaniyati, falsafasini oʻrganish yoʻlga qoʻyildi, oʻzbek va sharq xalqlari tafakkuridagi mushtaraklik va oʻziga xoslik masalalariga oid asarlar tayyorlanmoqda. Institut Oʻzbekiston faylasuflari milliy jamiyati bilan hammuassislikda "Falsafa va huquq" jurnalini nashr etadi. Institutda 13 nafar fan doktori, 20 ga yaqin fan nomzodi hamda ilmiy xodimlar ishlaydi (2004). Institut huzurida nomzodlik, doktorlik dissertatsiyalari himoyasi boʻyicha ixtisoslashgan kengash, aspirantura, doktorantura bor. Institutda Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi akademiklari M.Barashov, A.Valiyev, M. Xayrullayev, Shermuhamedov, H. Sulaymonova, muxbir aʼzosi O.Eshonov va boshqalar faoliyat koʻrsatishgan.