Ferran Adriya

Ferran Adriya-i Akosta (kat. Ferran Adrià i Acosta;tugʻ. 1962-may 14-yil ,Ospitalet de Lobregat, Kataloniya, Ispaniya) — ispan oshpazi. Ferran Kosta Bravadagi El Bulli restoranining mashhur oshpazi. Dunyodagi eng yaxshi toʻqqizta oshpaz qatoriga kiritilgan (G9).

Ferran Adriya
Tavalludi	14-may 1962
Fuqaroligi	Ispaniya

Martaba

Ferran Adriya oʻzining oshpazlik faoliyatini 1980-yilda Castelldefelsdagi (Kataloniya) Playafels mehmonxonasida idish yuvuvchi sifatida boshlagan. Mehmonxonaning oshpazi unga anʼanaviy ispan taomlarini oʻrgatgan. 19 yoshida u harbiy xizmatni oʻtagan va u yerda oshpaz boʻlib ishlagan. 1984-yilda 22 yoshida „El bulli“ restoranida oshpaz boʻlib ishlagan. Oʻn sakkiz oy oʻtgach, u oshpaz boʻldi.

Falsafa

Britaniyalik oshpaz Xeston Blumental bilan bir qatorda, Adriya koʻpincha „molekulyar gastronomiya“ bilan bogʻliq, garchi kataloniyalik oshpaz oʻz oshxonasini bunday deb hisoblamaydi. Buning oʻrniga u oshxonasini „provokatsiya“ deb atadi. Adriyaning taʼkidlashicha, uning maqsadi „taʼm, harorat va tuzilishning kutilmagan kontrastlarini taʼminlashdir. Koʻrinadigandek emas.“ Gʻoya — kechki ovqat bilan qoʻzgʻatish va ajablantirishdir. Bu istehzoning ogʻir dozasi bilan birgalikda uning taomlarini juda taʼsirli qiladi. U aytganidek, „ideal mijoz El Bulliga nafaqat ovqatlanish, balki tajriba qilish uchun ham keladi“. El Bulli faqat apreldan oktyabrgacha ochiq. Adriya yilning qolgan olti oyini Barselonadagi El Taller ustaxonasida retseptni takomillashtirishga sarflaydi. U oʻzining „Oʻttizta gurme menyusi kurslari“ bilan mashhur. Ferran Adriya „pishirish koʻpikini“ yaratish bilan ham mashhur. Baliqning taʼmini kengaytirish uchun Adriya qaymoq va tuxumdan foydalanadi; koʻpik faqat asosiy tarkibiy qismdan va „havo“ dan tayyorlanadi.

Asosiy yutuqlar

Koʻpikli espresso, koʻpikli qoʻziqorinlar, koʻpikli lavlagi va koʻpikli goʻsht. Bularning barchasi oshpaz menyusining ajralmas qismidir. El Bulli 3 ta Mishel yulduziga ega va dunyodagi eng yaxshi restoranlardan biri hisoblanadi. 2005-yilda „Eng yaxshi 50 ta restoran“ reytingida ikkinchi oʻrinni egalladi. 2006-yilda esa Angliyada „The Fat Duck“ filmini almashtirgandan soʻng, El Bulli birinchi oʻrinni egalladi. El Bulli unvonni 2007, 2008 va 2009-yillarda saqlab qolgan. Aberdin universitetining faxriy doktori (2008). Shuni aytib oʻtish kerakki, Adriya bir qancha oshpazlik kitoblarining muallifi, jumladan El Bullidagi kun, El Bulli 2003-2004 va EN Cocinar Casa (Uyda pishirish). Adriya oʻzining yosh yordamchisi Daniel Pikar bilan tabiiy ingredientlardan foydalangan holda bodomni pishloqga, qushqoʻnmasni nonga aylantirishga erishgan. Adriya " Buyuk oshpazlar " televizion jurnali tomonidan eng yaxshi oshpaz sifatida eʼtirof etilgan. 2011-yil iyun oyida Ferran Adriya Moskvadagi Ispaniya haftaligi doirasida Moskvaga tashrif buyurdi. „Dunyodagi eng nufuzli oshpaz“ deb atalgan bu odam Rossiya jamoatchiligiga oʻzining gastronomik kontseptsiyasi haqida gapirib berdi va bir nechta taomlarini tayyorlashni namoyish etdi.