Flajolet (musiqa asbobi)
Flajolet (fransuzcha: flageolet, eski fransuzchada flageol — fleyta kichraytirilgani) — hushtak moslamasiga ega baland registrli eski uzunchoq nay.
Maʼlum boʻlgan birinchi flajolet 1581-yilda usta syer Jyuvinyi (Sieur de Juvigny) tomonidan Fransiyada yaratilgan.
Bu silindrsimon yoki teskari konussimon kesikli, barmoq uchun 6 teshigi va hushtak moslamasi boʻlgan shamshod daraxti yoki fil suyagidan yasalgan naydir.
XVIII-asr boshida u ikkita birlashuvchi qismdan iborat boʻlib, yuqori qismi (hushtak moslamasi bilan) kattalashtirilgan (umumiy uzunligi 300 mm) va namlikni yutuvchi tamponli maxsus kameraga aylantirilgan.
Fransuzcha (old tomonida 4, orqa tomonda 2 teshikli) va inglizcha flajoletlar (barcha 6 teshigi oldida) mavjud. Bundan tashqari, bir vaqtning oʻzida ikkita tovushni chiqarish imkonini beruvchi bitta hushtak moslamali va qoʻshnayli flajolet mavjud.
Sozi ikki oktavada, re 2-oktavadan boshlanib yuqori.
Yuqori ohangli tovushi tufayli flajolet qushlarni turli xil ohanglarda sayrashga oʻrgatish uchun ishlatilgan.
Flajolet XVII-asrda eng koʻp tarqaldi, keyinchalik pikkolo nayi uni siqib chiqardi.
Flajolet I. S. Bax, G. F. Hendel, K. V. Glyuk, V. A. Motsart, F. K. Motsart asarlarida ishlatilgan.
Adabiyotlar tahrir
- „Флажолет“,Музыкальная энциклопедия. Том 5. М.: Советская энциклопедия, 1981.
- Flajolet // Ensiklopedicheskiy slovar Brokgauza i Yefrona : v 86 t. (82 t. i 4 dop.). — SPb., 1890—1907.