Yulduz Nazarova O'zMU

Gaz hajmining o'zgarishida bajariladigan ish .

Termodinamikaning I-qonuniga asosan (energiyaning saqlanish qonuni) $dQ=C_{V}dT+PdV$

  edi.

Avval bu tenglamani energetik nuqtai nazardan qaragan edik. Endi dT o‘zgarishi bilan gazning kengayishi va siqilishiga, ya'ni gaz holatini o‘zgarishini ko‘raylik.

Bu jarayon turli sharoitlarda bo‘lishi mumkin.

1) Gazning siqilishi va kengayishini $T=const$   holda amalga oshirish mumkin. Bunday jarayon izotermik jarayon deyiladi. Bunday jarayonni amalda termostat yordamida amalga oshirish mumkin. $dQ\Rightarrow dA=PdV,dU=0$ .

2) Tashqi muhitga issiqlik bermasdan uning hajmini o‘zgartirish mumkin. Bunday jarayon adiabatik jarayon deyiladi.  . $dQ=0$ .Bunda gaz tashqi sistemadan izolyatsiya qilingan bo‘ladi. U holda $dA=-dU$ .

3) Gazning izotermik jarayonda, hajm o‘zgarishda bajargan ish$\int dA=\int PdV$   edi. $T=const$  bo‘lganda P~V, Boyl-Mariott qonuniga asosan 1 molь gaz uchun  $PV=RT=const.P={RT \over V}$

$A=\int \limits _{V_{1}}^{V_{2}}RT{dV \over V}=RT\ln \mid v_{1}.2=RT\ln {V_{2} \over V_{1}}$

1 mol gaz uchun emas, balki    ${M \over \mu }$ mol gaz uchun  $A={M \over \mu }RT\ln {V_{2} \over V_{1}}$ . Hajmning o‘zgarishi bosimni ham o‘zgartiradi, ya'ni $P_{1}V_{1}=P_{2}V_{2}$, bunda  ${V_{2} \over V_{1}}={P_{1} \over P_{2}}$ .

4) Izobarik jarayonda bajarilgan ish:  $A=P(V_{2}-V_{1})$ , chunki  $A=\int _{V_{1}}^{V_{2}}PdV$ .

Foydalanilgan adabiyot: Tursenmetov .K

Yozdi :Nazarova Yulduz O'zMU