185.139.137.2

Ziyoratxona ichidagi janubiy devorning yogʻoch panjarasi orqali goʻrxonadagi Qusam ibn Abbos daxmasining koʻrish mumkin. Goʻrxona maqbara bilan bir vaqtda XI asrda qurilgan. XIV asrning 80-yillarida qabr ustiga yangi daxma oʻrnatiladi. Uning yon qirralariga zarhal yugurtirib muqaddas Qur’on oyatlari yozilgan. Yuqori yon qirrasiga 57 hijriy yili, melodiy 676-677 yillar va Qusam ibn Abbos nomi yozilgan. Shohizinda XIV asr boshidan XV asr oʻrtalarigacha boʻlgan serhasham daxmalarning yuz yillik evolyutsiyasini yoritib beradi. Afsuskim uning XI-XII asrlarga oid asosiy qismi qariyib yoʻq boʻlib ketgan. Shu bois oxirgi yillarda Hukumatimizning, xalqimizning oʻtmish tarixi, qadriyatlariga e’tibor berayotganligi sabab, koʻplab aziz avliyolar qabri qayta ta’mirlanib xalqning ma’naviyat markazlariga aylantirildi, hatto chet el mamlakatlaridan amaliy yordamlar boʻldi. Ayniqsa 2004-yil 16 iyulda Vazirlar Mahkamasining shaxsan Prezidentimiz I.A.Karimovning tashabbuslari bilan «Shohi-Zinda yodgorligi majmuasida qayta tiklash va obodonlashtirish ishlarini tashkil etish toʻgʻrisida»gi qarorlaridan soʻng Shohizinda majmuasi va uning atrofida amalga oshirilgan ishlar tahsinga loyiq boʻldi. Uni yillar davomida ta’mir talab tarixiy binolari oʻz umrini yana uzoq davrlarga saqlanishiga omil yaratildi. Buni Shohizinda misolida ham koʻrish mumkin. Keyingi 1998-2000-yillar davomida Iordaniya qirolligi tomonidan ajratilgan mablagʻ evaziga Qusam ibn Abbos majmuasi ta’mirdan chiqdi. Umid qilamizki bu obidalar kelgusi avlodlarimiz uchun ham, yana uzoq asrlar davomida hayot maktabi vazifasini oʻtaydi.