Roʻzmet Gaipov
Roʻzmet Gaipovich Gaipov (1922 —1985) — Oʻzbekiston Kompartiyasi Qashqadaryo viloyat qoʻmitasining birinchi kotibi (1964 —1983).
| Gaipov Roʻzmet | |
|---|---|
| Tavalludi |
Gaipov Roʻzmet 1922-yil 5-mart |
| Vafoti | 1985-yil 25-mart |
| Fuqaroligi |
 SSSR |
| Unvoni |
 |
| Bolalari | Arslan Roʻzmetov va Adilbek Gaipov |
| Mukofotlari |
 |
Mehnat faoliyati tahrir
1922-yil 12-martda Xiva shahrida tugʻilgan. 1939-yilda oʻrta maktabni tugatgan. Mehnat faoliyatini 1938-yilda Xorazm viloyati paxta-beda stansiyasida kuzatuvchi sifatida boshlagan. Maktabdan soʻng Xorazm qishloq xoʻjaligi texnikumiga oʻqishga kirib, uni 1942-yilda tugatgan. 1942-yilda 1-Yangiariq MTS tuman agronomi boʻlib ishlagan.
1942-yilda Qizil Armiya safiga chaqirilgan. Ulugʻ Vatan urushi qatnashchisi, artilleriyada jang qilgan. Janglarda uch marta yaralangan. 1944-yil kuziga kelib u 16-tank korpusining 283-gvardiya yengil artilleriya polkining qurol komandiri boʻlgan. Janglarda koʻrsatgan jasorati uchun 3-darajali „Shon-sharaf“ ordeni va „Jasorat uchun“ medali bilan taqdirlangan. U Manjuriyadagi urushni 5-armiyaning 1-chi vzvod komandirining yordamchisi sifatida yakunlagan.
1945-yilda demobilizatsiya qilingan va uyiga qaytgan. U urushdan oldingi tinch kasbiga qaytgan. 1950-yilgacha Xorazm viloyati 1-Urganch MTS tuman agronomi, katta agronomi lavozimlarida ishlagan. Keyin Urganch tuman paxtachilik boʻlimida bosh agronom, boshliq lavozimlarida faoliyat yuritgan. 1951-yildan — Urganch MTS direktori boʻlgan.
1949-yil yanvar oyida u Kommunistik partiya aʼzoligiga qabul qilingan. 1957-yildan partiyaviy ishdan chetlatilgan. Xorazm viloyati Urganch tuman partiya qoʻmitasi kotibi etib saylangan. 1963—1964-yillarda Xorazm viloyati Gurlan ishlab chiqarish kolxoz boshqarmasi partiya qoʻmitasi kotibi boʻlgan. 1962—1968-yillarda Samarqand viloyat partiya komiteti kotibi lavozimiga saylangan. 1965-yilda Toshkent qishloq xoʻjalik institutini agronom mutaxassisligi boʻyicha tamomlagan. 1968-yilda Qashqadaryo viloyat partiya qoʻmitasining birinchi kotibi etib saylangan. 1984-yilda nafaqaga chiqgan[1].
SSSR Oliy Kengashi Prezidiumining 1980-yil 6-martdagi farmoyishi bilan Butunittifoq sotsialistik musobaqasida erishilgan yuksak muvaffaqiyatlar, mahsulotlar ishlab chiqarish, gʻalla, paxta va boshqa qishloq xoʻjaligi mahsulotlarini davlatga oʻz vaqtida yetkazib berish va sotishni, koʻpaytirish boʻyicha rejalar va sotsialistik majburiyatlarni bajarishda koʻrsatilgan mehnat jasorati uchun Gaipov Roʻzmet Gaipovich Lenin ordeni va "Oʻroq va „Bolgʻa“ oltin medali hamda Sotsialistik Mehnat Qahramoni unvoniga sazovor boʻldi. Gaipov Roʻzmetning „Partiya yetakchiligi darajasini oshirish“ kitobi 1981-yilda Toshkentda nashr etilgan. SSSR Oliy Sovetining VIII—X chaqiriq deputati etib saylangan. 1971-yildan Oʻzbekiston Kompartiyasi Markaziy Komiteti aʼzosi[2].
U bu rahbarlik lavozimida 20 yildan ortiq, yaʼni 1984-yil fevraligacha ishlagan. 1980-yillar boshida Oʻzbekistonda suiisteʼmollik va anderrayting, birinchi navbatda paxtachilikda, shuningdek, respublikada gullab-yashnagan korrupsiya va poraxoʻrlik faktlari boʻyicha tekshiruvlar boshlandi. Tergov jarayonida Roʻzmet Gaipovning poraxoʻrlik bilan bogʻliq dalillari olindi. Koʻp sonli poraxoʻrlar katta miqdorda 800 ming rubldan ortiq pora berganliklari haqida guvohlik berishgan. Shuningdek, viloyat paxtakor xoʻjaliklarida partiya organlari tazyiqi bilan terilgan paxta xomashyosi miqdoriga ommaviy qoʻshimchalar kiritilgani aniqlandi. 1976—1983 yillarda 682,5 ming tonna paxta yetishtirildi. 1985-yil 22-martda Gʻaipovni jinoiy javobgarlikka tortish toʻgʻrisida qaror qabul qilindi va uni hibsga olishga ruxsat berildi[2].
1985-yil 25-martda SSSR prokuraturasi tergov guruhi vakillari (ular oʻzlarini respublika prokuraturasi xodimlarimiz deb tanishtirgan) Gʻaipovning uyiga uni hibsga olish maqsadida kelishdi. Hibsga olish paytida, haqiqatlarga koʻra, Gaipov oʻz joniga qasd qiladi: „u oʻziga bir necha marta pichoq bilan jarohat yetkazadi va bir necha soatdan keyin vafot etadi“. Oʻz joniga qasd qilgan paytni hech kim koʻrmagan, u oʻz ishxonasida qoʻlida pichoq bilan topilgan[2].
Gumonlanuvchining vafoti munosabati bilan ish 1985-yil 26-iyunda tugatildi. Bu vaqtga kelib, „qimmatbaho buyumlarni saqlovchilar“ deb atalgan shaxslar Gʻaipovning qiymati bir million rubldan ortiq boʻlgan qimmatbaho buyumlari va pullarini tergov organlariga topshirishgan. Oradan 6 oy oʻtib, 1985-yil oktabr oyida poraxoʻrlik, oʻgʻirlik va boshqa jinoyatlar aniqlanganligi sababli uning oʻgʻillari Toshkent aeroporti boshligʻi Arslan Roʻzmetov va Qarshi shahar sanoat va savdo boshqarmasi direktori oʻrinbosari Adilbek Gaipovlar hibsga olingan. 1989-yilda ishning magʻlubiyati boshlanganda, Gaipovning oʻgʻillari birinchilardan boʻlib reabilitatsiya qilindi. Ulardan pora olish va oʻzlashtirish boʻyicha isbotlangan barcha faktlar kechirildi[2].
Gʻaipov sodir etgan qilmishlarining ogʻirligi va alohida ijtimoiy xavfliligini inobatga olib, SSR ordenlari, medallari va faxriy unvonlari toʻgʻrisidagi Umumiy Nizomning 40-moddasi „b“ bandiga asosan Oʻzbekiston SSSR Oliy Kengashi Prezidiumi unvon va mukofotlardan mahrum qilish toʻgʻrisidagi iltimosnoma bilan chiqdi. SSSR Oliy Kengashi Prezidiumining 1987-yil 8-dekabrdagi farmoyishi bilan Oʻzbekiston SSSR Oliy Kengashi Prezidiumining taklifiga binoan Gaipov Roʻzmet Gaipovich Sotsialistik Mehnat Qahramoni unvoni va barcha mukofotlaridan mahrum etildi[2].
Oʻz joniga qasd qilish tahrir
U Oʻziga 17 marta pichoq urib, oʻz joniga qasd qilgani bilan yodda qolgan[3].
Oilasi tahrir
Gaipovning oʻgʻillari Oʻzbekistonda rahbarlik lavozimlarida ishlashgan[4].
Manbalar tahrir
- ↑ „Лишенный звания Героя Социалистического Труда Гаипов Рузмет Гаипович“. 2017-yil 21-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 28-aprel.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 „Gaipov Roʻzmet biografiyasi“.
- ↑ „«Дело Гдляна»“. 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 4-iyun.
- ↑ „Краткая биография“. 2006-yil 5-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2006-yil 12-sentyabr.