Garpokrat
Garpokrat (yunoncha. phraokrēs, lot. Harpokrat, misrl. hr-p3'´hrd „ Horusning bolasi“)[1] — Osiris va Isisning oʻgʻli Misr xudosi Xarpexruti (Kenja Horus) ning yunoncha talqini; boshida yoshlik gajaki va ogʻzida oʻng qoʻlining barmogʻi bilan yalangʻoch bola sifatida tasvirlangan qishki quyosh xudosi (bolalik ramzlari). Yunonlar bu anʼanaviy belgini tushunmadilar va Harpokratni sukunat xudosi sifatida alohida xudo deb hisobladilar. Birinchi marta bu nom miloddan avvalgi 2285-2279-yillarda hukmronlik qilgan Merenra sulolasining VI podshosi piramidasidagi yozuvda uchraydi.[2]
Ptolemeylar tomonidan qurilgan Germont ziyoratgohida Garpokratning tugʻilishi va tarbiyasi tasvirlangan.[3] U chiqayotgan quyoshni timsoli boʻlgan. Harpokrat xudolarning Iskandariya triadasida Horus oʻrnini egalladi; uning madaniyati ham gʻarbga, ayniqsa Rimga kirib bordi; afsonalarda u tirilishning timsoli edi. „Isis, Osiris, Garpokratlar“ triadasi yunon-rim tushunchalari prizmasidan oʻtib, Tiber qirgʻogʻida yangi vatan topib, oʻzlari bilan sharqona xurofotlar, urf-odatlar, marosimlar va boshqalarni olib kelishdi. Bu triada toʻliq ellinlar „Isis, Serapis (Misr Plutoni), Harpokrat“ tomonidan tan olingan triadaga mos kelgan.
Harpokrat xudosining belgilari — chayon, timsoh, sher, lan. Harpokratga baliq, lotus gullari va sabzavotlar qurbon qilingan.[4]
Manbalar
tahrir- ↑ Снесён в XX веке при постройке сахарного завода.
- ↑ Гор, в мифологии // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
- ↑ Серапис // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
- ↑ Египет // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
Havolalar
tahrir- Garpokrat // Ensiklopedicheskiy slovar Brokgauza i Yefrona : v 86 t. (82 t. i 4 dop.). — SPb., 1890—1907.