Georgiy Zelma
Georgiy Anatolyevich Zelma (haqiqiy sharifi Zelmanovich; 1906 – 1984) – sovet fotografi va fotomuxbir. 1920–1930 - yillarda „Izvestiya“, „Ogonyok“, „Krasnaya zvezda“ nashrlarida va Ulugʻ Vatan urushi jang maydonlarida harbiy fotomuxbir boʻlib ishlagan. Georgiy Zelma 60 yildan ortiq fotografiya bilan shugʻullangan.
| Georgiy Anatolyevich Zelma | |
|---|---|
| Tavalludi |
1906-yil 8-avgust Toshkent |
| Vafoti |
1984-yil Sovet Sotsialistik Respublikalari Ittifoqi, Moskva |
| Fuqaroligi | SSSR[1] va Rossiya Imperiyasi |
| Kasbi | Fotomuxbir |
| Mukofotlari |
  |
Biografiya tahrir
1906-yil 8-avgustda[2] Toshkentda shifokor (keyinchalik tibbiyot fanlari doktori), teri va tanosil kasalliklari boʻyicha mutaxassis[3] Anatoliy Samoylovich Zelmanovich (1881-1956) va Ester Iosifovna Zelmanovich oilasida tugʻilgan. Otasi 1932–1939-yillarda Oʻzbekiston dermatovenerologiya ilmiy-tadqiqot institutida jinsiy yoʻl bilan yuqadigan kasalliklar ilmiy boʻlimiga rahbarlik qilgan[4], Toshkent tibbiyot instituti teri-tanosil kasalliklari kafedrasida dotsent lavozimida ishlagan[5][6].
1921-yilda Moskvaga koʻchib oʻtdi. Faoliyatini eski Kodak 9x12 kamerasi bilan boshladi. Oʻzining birinchi ish tajribasini Proletkino studiyasida va „Teatr“ jurnalida oldi. Russfoto agentligida ishlagan u yerda avvaliga shogird sifatida kirgan va tez orada mustaqil ish boshlagan.
1924—1927-yillarda Zelma oʻz vatani Oʻzbekiston, Afgʻoniston, Eron va Oʻrta Osiyoda fotomuxbiri boʻlib ishlagan. Uning ishlari „Pravda Vostoka“da chop etilgan. 1927-yilda G. A. Zelma Qizil Armiya safiga qoʻshildi va Moskvada xizmat qildi. 1929-yilda demobilizatsiyadan keyin qisqa muddatga Toshkentga qaytib keldi.
Moskvaga qaytgach, Zelmaning surati „Sovet foto“ jurnalida nashr etildi. 1930-yillarda Donbass konlari, fabrikalariga, Tula viloyatidagi kolxozlarida xizmat safarlarida boʻldi va Qora dengiz sohilidagi Qizil Armiya mashgʻulotlarida qatnashdi. U R. L. Karmen bilan birgalikda „Sovet Ittifoqi osmondan“ va „Sovet Sotsialistik Respublikasining 10 yilligi“ loyihalarida ishlagan, ular „SSSR on Construction“ jurnalida nashr etilgan.
Ulugʻ Vatan urushi yillarida, uchinchi darajali kvartal ustasi, "Izvestiya" gazetasining muxbiri sifatida, Odessa mudofaasi paytida, Moldova va Ukrainada frontda ishlagan. Qora dengiz floti kemalarida suratga olingan. Uning eng mashhur fotosuratlari 1942–1943-yillardagi Stalingrad jangi paytida olingan. Shahar uchun janglar yilnomasini yaratdi. Butunittifoq kommunistik partiyasi (bolsheviklar) aʼzosi.
Urushdan keyin „Ogonyok“ jurnalida, 1962-yildan esa „Novosti“ agentligida ishlagan.
1984-yilda vafot etgan. Kuli solingan urna Donskoye qabristonidagi kolumbariyga koʻmilgan[7].
Oila tahrir
Oʻgʻli – Temerlan (Timur) Georgievich Zelma (1941-yil 25-noyabrda tugʻilgan), sovet va rus operatori, prodyuser. U „Mosfilm“da, keyin SSSR Markaziy televideniyesida ishlagan. 30 dan ortiq filmlar va televizion filmlar, teleseriallarni suratga olgan[8] .
Asarlar kolleksiyalarda tahrir
Manbalar tahrir
- ↑ (unspecified title)
- ↑ „Георгий Анатольевич Зельма-Зельманович на сайте «Память народа»“. 2021-yil 4-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 4-may.
- ↑ „Лечебные заведения Ташкента в 1925 году“. 2021-yil 4-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 4-may.
- ↑ „Научный отдел ИППП и репродуктивных нарушений“. 2021-yil 4-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 4-may.
- ↑ „Кафедра дерматовенералогии (история кафедры)“. 2021-yil 4-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 4-may.
- ↑ „Вестник постдипломного медицинского образования“. 2021-yil 4-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 4-may.
- ↑ „Зельма Георгий Анатольевич, 1906-1984“. bozaboza.ru. 2020-yil 1-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 13-dekabr.
- ↑ Zelma Timur Georgievich // Zvyozdi pervoy velichini: moskvichi – laureati premii Leninskogo komsomola: biograficheskiy spravochnik. – Moskva, 2003. – 263 s. – str. 74
- ↑ The Collection | MoMA