Global innovatsion indeks

Global innovatsiya indeksi - har yil eʼlon qilinadigan innovatsiyalar sohasidagi reyting boʻlib, iqtisodiy rivojlanishning turli darajalarida boʻlgan mamlakatlarning innnovatsion rivojlanishini baholovchi xalqaro tadqiqot nashri.

Tarixi

Mazkur reyting 2007-yildan buyon Kornell universiteti, INSEAD biznes maktabi hamda Butunjahon intellektual mulk tashkiloti tomonidan ishlab chiqilib, maʼlumotlar har yili nashr etib kelinmoqda. GII 7 ta yoʻnalish va 21 ta guruhga boʻlingan 80 ta koʻrsatkichlarni oʻz ichiga oladi. Global innovatsion indeks koʻrsatkichlarining 15 tasini xalqaro indekslardan, 4 tasini Jahon iqtisodiyot forumi tomonidan oʻtkaziladigan soʻrovnomalardan va 61 tasini tegishli tashkilotlarning miqdoriy statistik maʼlumotlar bazasidan va boshqa tadqiq etish yoʻli bilan har yilning oktabr oyidan keyingi yilning fevral oyiga qadar yigʻib mamlakatlar reytingini tuzadi.

Hisoblash metodologiyasi

Jami 80 ta koʻrsatkichlar 2 ta kategoriyaga kiruvchi 7 ta yoʻnalishga va 21 ta guruhga boʻlingan. Yoʻnalishlar bali mavjud emas, ammo 2 ta subindeks (Innovation input va Innovation output) hamda 21 guruh ballari va reyting ularning ichiga kiruvchi koʻrsatkichlarning oʻrta arifmetik miqdori orqali hisoblanadi.

Hisoblash koʻrsatmalari

Tarkibiy element	Ball	O ʻrni
Indeks	Subindekslarning oʻrta arifmetigi	Hisoblangan ball asosida barcha mamlakatlar orasidagi oʻrni
Subindeks	Har bir subindeks oʻz ichiga kiruvchi yoʻnalishlarning oʻrta arifmetigi
Yoʻnalishlar	Har bir yoʻnalish oʻz ichiga kiruvchi guruhlarning oʻrta arifmetigi
Guruhlar	Har bir guruh oʻz ichiga kiruvchi koʻrsatkichlarning oʻrta arifmetigi
Koʻrsatkichlar	Har bir koʻrsatkichning alohida hisoblash formulasi asosida qiymati hisoblanib barcha mamlakatlarga nisbatan 0 dan 100 gacha boʻlgan ball belgilanadi.

Koʻrsatkichlar boʻyicha texnik ma'lumotlar

Indeksdagi 80 ta koʻrsatkichlarning har birida mamlakatga tegishli ball va ushbu ball asosida barcha davlatlar orasidagi oʻrni belgilanadi. Koʻrsatkichlar miqdoriy shu bilan birga sifatiy boʻlgani sababli ularning ballarini hisoblash usullari bir-biridan farq qiladi. Koʻrsatkichlarni quyidagi turlarga boʻlishimiz mumkin.

1. Miqdoriy (58 ta koʻrsatkich)
2. Indeks va reytinglardan olingan (18 ta koʻrsatkich)
3. Sifatiy/soʻrovnoma (4 ta koʻrsatkich)

Miqdoriy koʻrsatkichlar

Ushbu turdagi 58 ta koʻrsatkichlar turli ochiq va xususiy manbalardan olinadi. Bular United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO), the United Nations Industrial Development Organization (UNIDO), the World Intellectual Property Organization (WIPO), the World Bank, the Joint research Centre of European Commission (JRC), PwC, Thomson Reuters, IHS Markit, Wikimedia Foundation, Brand Finance, AppAnnie.

Indeks va reytinglardan olingan koʻrsatkichlar

Ushbu 18 ta koʻrsatkich boshqa reyting va indekslardan olinib hech qanday hisoblash oʻtkazilmaydi.

Sifatiy/soʻrovnoma koʻrsatkichlari

Jahon Iqtisodiy forumining "Rahbarlar fikri soʻrovnomasi" (Executive Opinion Survey EOS) tarkibidan 4 ta koʻrsatkich olinadi.

Koʻrsatkichlar ballarini hisoblash

Koʻrsatkichlar boʻyicha statistik ma'lumotlar asosida hisoblangan qiymatlar oʻrniga qiymatiga koʻra 0 dan 100 gacha boʻlgan ball belgilanadi. Bunda, tegishli koʻrsatkichi eng yuqori boʻlgan davlat 100 ball va koʻrsatkichi eng past davlat 0 ball oladi.

Mamlakatlarni reytingga kiritish talablari

Davlatlarning reytingga kirish talablariga asosan mamlakatlar subindekslaning har biridan kamida 66% koʻrsatkichlari boʻyicha ma'lumot taqdim etilgan boʻlishi kerak. Bunda, birinchi 5 ta yoʻnalishga kiruvchi istalgan 35 ta koʻrsatkich va oxirgi 2 ta yoʻnalishga kiruvchi istalgan 18 ta koʻrsatkich boʻlishi kerak. Taqdim etilmagan koʻrsatkichlar reytingni hisoblashda inobatga olinmaydi.

Maʼlumotlar manbai

Global innovatsiya indeksini tuzuvchi tashkilot maʼlumotlarni mustaqil ravishda 28 ta xalqaro tashkilotlardan olinadi. Xalqaro tashkilotlar oʻz navbatida maʼlumotlarni bazalariga soʻrovnomalar tarqatish yoki boshqa instrumentlar orqali mamlakatlardan oladi. Koʻrsatkichlarning 4 tasi Jahon bankining Doing Business reytingidan, 4 tasi Jahon iqtisodiy forumining Global raqobatbardoshlik indeksidan, 4 tasi Jahon bankining World Governance Indicators reytingidan va 1 tasi BMT davlat boshqaruvi (e-Government Survey) reytingidan olinadi.

Reyting

2021-yil natijalari boʻyicha yuqori 50 talik

	Mamlakat	Income Group Rank
1	Sweysariya	1
2	Swetsiya	2
3	Amerika Qoʻshma shtatlari	3
5	Janubiy Koreya	5
6	Niderlandiya	6
7	Finlandiya	7
8	Singapur	8
9	Daniya	9
10	Germaniya	10
11	Fransiya	11
12	Xitoy	12
13	Yaponiya	13
14	Gong Kong	14
15	Isroil	15
16	Kanada	16
17	Islandiya	17
18	Avstriya	18
19	Irlandiya	19
20	Norvegiya	20
21	Estoniya	21
22	Belgiya	22
23	Luxemburg	23
24	Chexiya	24
25	Avstraliya	25
26	Yangi Zelandiya	26
27	Malta	27
28	Kipr	28
29	Italiya	29
30	Ispaniya	30
31	Portugaliya	31
32	Sloveniya	32
33	Birlashgan Arab Amirliklari	33
34	Vengriya	34
35	Bolgariya	35
36	Malayziya	36
37	Slovakiya	37
38	Latviya	38
39	Lithuaniya	39
40	Polsha	40
41	Turkiya	41
42	Xorvatiya	42
43	Thailand	43
44	Vyetnam	44
45	Rossiya	45
46	Hindiston	46
47	Gretsiya	47
48	Ruminiya	48
49	Ukraina	49
50	Montenegro	50