Glogov gertsogligi

Glogov gertsogligi yoki Glogau gertsogligi — Sileziya Piastlar tomonidan boshqariladigan Sileziya Gertsogliklaridan biri. Gertsogligning poytaxti Quyi Sileziyadagi Glogov shahri boʻlgan.

Tarixi

1177-yilda Polsha surgunidagi oliy gersog Vladislav II ning kenja oʻgʻli Konrad Shpindleshanks hukmronligi ostida Glogov shahri allaqachon oʻziga xos gertsoglikning poytaxtiga aylanib boʻldi. Biroq, Konrad Shindleshanks 1180—1190-yillarda vafot etganida, uning gertsogligi yana katta ukasi Boleslav I, Vrotslav gertsogiga meros boʻlib qoldi. 1241-yilgi Legnitsa jangida Boleslavning nabirasi Gersog Genrix II taqvodor vafotidan bir necha yillar oʻtib yaʼni, 1248-yilda uning oʻgʻillari Vrotslavning Quyi Sileziya gersogligini boʻlib olishdilar. Otasi vafot etgan bola Konrad I ham oʻz huquqlarini talab qila boshladi va 1251-yilda shimoliy Glogov hududini akasi Boleslav II dan, keyin Legnitsa gertsogidan oldi.

Głogów qalʼasi (aslida yogʻoch gord; tikanlar 1291-yildan keyin qurilgan)

Konradning oʻgʻli Genrix III hukmronligi ostida kinyazlik kichrayib ketti, chunki parchalanish va boʻlinish davom etayotgandi va 1273-yilga kelib Scinawa (Steinau, Stínava) va Żagań (Sagan, Zaháň) kabi kichikroq gertsogliklari, shuningdek 1312-yilda Oleśnica (Oels, Olešnice) va Wołów (Wohlau, Volov) kabi kichik gersogilklari ham parchalanib ketti. 1331-yilda Genrixining oʻgʻli Przemko II merosxoʻrlarsiz vafot etganidan soʻng, qirol Jon gertsoglikni Bohemiya shohligining mulki sifatida egallab olishga muvaffaq boʻldi va oradan olti yil oʻtib uni Javorning Piast gersogi Genrix I ga berdi. Genrix I hech qanday merosxoʻrlari boʻlmaganligi sababli, qirol Jonning oʻgʻli Charliz IV Glogovning yarmini Bohemiya mulkiga qoʻshdi va qolgan yarmini 1349-yilda Żagańning temir gersogi Genrix V ga berdi.

1476-yilda Genrix XI vafoti bilan Piast sulolasining Glogov avlodi yoʻq boʻlib ketganda, uning amakivachchasi Gersog Yan II va Genrixning bevasi, Barbaraning otasi, Brandenburglik saylovchi, Albert III Axilles oʻrtasida uning merosxoʻri boʻlish uchun kurash boshlandi. Natijada,Krosno Odrzańskie (Crossen an der Oder) gertsoglikning shimoliy qismi 1482-yilda Brandenburg margraviyati tomonidan birlashtirild. Biroq kelishuv Jan II tomonidan buzildi, keyin qoʻshni hududlarga hujumlarini davom ettirdi va 1480-yilda hatto Głogóv gersogligining Bohemiya qirolligi yarmiga bostirib kirdi. Bu harakat nihoyat sahnaga Bohemiya antikingi Mattias Korvinusni olib keldi, nihoyat u 1488-yilda Glogovni zabt etdi keyin Yan II ni taxtdan agʻdardi va oʻgʻli Yanosni gersoglikka aylantirdi.

1490-yilda Mattiasning oʻlimidan soʻng uning hududlari Bohemiya qiroli Vladislaus II Yagellon tomonidan qayta sotib olindi va 1491-yilda akalari Ioann I Albertga, 1499-yilda esa Polshaning boʻlajak qirollari boʻlgan Sigismund I Qadimgiga Glogov gertsoligini berdi. 1506-yilda gersoglik nihoyat Bohemiya qirolligining bevosita hukmronligiga aylandi, Vladislausning oʻgʻli Lui II Yagellon 1526-yilda vafot etganidan soʻng, Avstriya archduke Ferdinand I tomonidan meros qilib olingan va Gabsburg monarxiyasi tarkibiga kirdi.

Glogov 1742-yilda Birinchi Sileziya urushi tugaguniga qadar, Sileziya provinsiyasi tarkibidagi Bohemiya qirolligining bir qismi boʻlib qoldi va Sileziyaning koʻp yerlari kabi Buyuk Fridrixning Prussiya Qirolligining bir qismiga aylandi (bu 1748-yil Axen shartnomasi bilan aniq tasdiqlangan). Hatto yetti yillik urush ham bu holatni oʻzgartirmadi. 1815-yilda knyazlik (boshqa Sileziya gersogliklari bilan birga) tub maʼmuriy islohot tufayli oʻz faoliyatini toʻxtatdi. Butun Sileziya yagona maʼmuriy birlik— Sileziya provinsiyasiga (Provints Shlesien) birlashtirildi.

Nihoyat, Ikkinchi jahon urushidan soʻng, Oder-Neisse chegarasining sharqiy qismida joylashgan Prussiya Sileziyasining hududlari Potsdam kelishuviga binoan Ittifoqchi davlatlar tomonidan Polshaga berildi.

Glogov gersoglari

• 1177-1180: Konrad Spindleshanks
• Vroklaw gersoligi 1248-yildan boshlab Legnica davlatiga aylangan.
• 1251 (1241)-1274: Konrad I
• 1274-1309: Genrix III, oʻgʻli
• 1309-1331: Przemko II, oʻgʻli

Gertsoglik Bohemiya qirolligi tomonidan rasmiylashtirilgan.

• 1337-1346-yillar Jaworning Genrix I

Bohemiya tomonidan qoʻshilgan, yarmi Zagan gersogligiga (1349), boshqargan:

• 1349-1369: Temirlik V. Genrih, Glovogov va Żagań dukasi
• 1369-1393: VI Henr oʻgʻli, birodarlari bilan birgalikda
  • 1369-1395-yillar: Genr VII Rumpold
  • 1369-1378: VIII Genrix SparrowVIII Henr Sparrow
• 1395-1397: VIII. Gentrix Sparrow (yalgʻiz)
• 1397-1401: Legnica shahridagi Rupert I, Regent
• 1397-1412: Genrix VIIIning oʻgʻli Jan I Żagań birodarlari bilan birgalikda
  • 1397-1467 yillar: IX Henr keksaligi
  • 1397-1417: Krosnolik Ventslaus
  • 1397-1423: X. X. RumpoldGenri X Rumpold
• 1467-1476: Genrix XI, Xenrih IXning oʻgʻli
• 1476-1488-yillar—Yan II Zaganning gʻayrati

1482-yil: shimoliy qism Brandenburg sotilgan

• 1488-1490: Jan II, Glovogov dukasi sifatida Janos Korvin
  • 1491-1498: Polshalik Yoʻnob I Albert tomonidan gʻamxoʻrlik
  • 1499-1506: Qariya Sigismund I tomonidan gʻamxoʻrlik qilish

Yana qarang

• Silesia gertsogliklari
• Głogóv gertsogligi Silsiya devorlari