Grigoriy Orjonikidze

Grigoriy Konstantinovich Orjonikidze
	gruzincha: გრიგოლ კონსტანტინეს ძე ორჯონიკიძე
	; Politbyuro aʼzosi va SSSR oʻgʻir sanoat xalq komissari G. K. Orjonikidze
Politbyuro aʼzosi
	Mansab davri; 21-dekabr 1930-yil – 18-fevral 1937-yil
Politbyuro aʼzosiligiga nomzod
	Mansab davri; 23-iyul – 3-noyabr 1926-yil
1-SSSR oʻgʻir sanoat xalq komissari
	Mansab davri; 5-yanvar 1932-yil – 18-fevral 1937-yil
Hukumat boshligʻi	Vyacheslav Molotov
Oʻtmishdoshi	lavozim joriy qilingan
Vorisi	Valeriy Mejlauk
4-SSSR XXOK raisi
	Mansab davri; 10-noyabr 1930-yil – 5-yanvar 1932-yil
Hukumat boshligʻi	Aleksey Rikov,; Vyacheslav Molotov
Oʻtmishdoshi	Valerian Kuybishev
Vorisi	lavozim tugatilgan
SSSR Ishchi-dexqon inspektsiyasi xalq komissari
	Mansab davri; 5-noyabr 1926-yil – 10-noyabr 1930-yil
Oʻtmishdoshi	Valerian Kuybishev
Vorisi	Andrey Andreyev
KPSS MNK raisi
	Mansab davri; 3-noyabr 1926-yil – 15-dekabr 1930-yil
Oʻtmishdoshi	Valerian Kuybishev
Vorisi	Andrey Andreyev
Shimoliy-Kavkaz oʻlkakom birinchi raisi
	Mansab davri; sentabr – noyabr 1926-yil
Oʻtmishdoshi	Anastas Mikoyan
Vorisi	Mixail Chudov
Kavkazorti oʻlkakom birinchi raisi
	Mansab davri; fevral 1922-yil – sentabr 1926-yil
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi	Goresha q., Shorapan uyezdi, Kutaisi guberniyasi, Rossiya imperiyasi (hozirgi Xorogavul tumani, Gruziya)
Vafoti	Moskva, SSSR
Siyosiy partiyasi	RSDIP (bolshevik) 1903-yildan
Turmush oʻrtogʻi	Zinaida Gavrilovna Orjanikidze
Onasi	Evpraksiya Grigoryevna Tavzarashvili
Otasi	Konstantin (Kote) Nikolayevich Orjaonikidze
Taʼlim	Tifflis feldsherlik maktabi
Kasbi	feldsher

Grigoriy Konstantinovich Orjonikidze (gruzincha: გრიგოლ კონსტანტინეს ძე ორჯონიკიძე) partiyadagi laqabi Sergo gruzincha: სერგო;(24 [E.U. 1886] oktabr, Goresha q., Shorapan uyezdi, Kutaissi guberniyasi, Rossiya imperiyasi – 18-fevral 1937-yil, Moskva, SSSR) – gruziyalik revolyutsioner (bolshevik) – Turkistonda bolshevikcha rejimni oʻrnatish ishtirokchisi. 1922-yil aprel—mayda Turkistonda boʻlib, bu yerda sovet rejimi va Kizil armiyaga karshi kurashayotgan milliy kuchlarni tor-mor qilish rejalarini ishlab chiqqan. O. RKP (b) MK Turkiston byurosi oʻrnida Oʻrta Osiyo byurosi (Sredazbyuro) tuzishning tashabbuskori (1922-yil may). VKP (b) MK Siyosiy byurosi aʼzosi (1930-yildan). SSSR ni industrlashtirishda katta kuch-gʻayrat sarflagan. Ommaviy qatagʻonlar davrida I. V. Stalin bilan ixtilofga borgan va oʻzini otib oʻldirgan.

Orjonikidze va Stalin

1907-yilda Orjonikidze banditizmda ayblanib hibsga olinadi va Bokudagi Bayil qamoqxonasiga joylashtirildi. U yerdagi 3-kamerada u oʻsha paytda partiya taxallusi Koba^[1] boʻlgan Iosif Jugashvili bilan uchrashadi. Oʻsha vaqtdan boshlab ular oʻrtasida doʻstona munosabatlar oʻrnatiladi. Orjonikidze Stalin bilan "sansirab" gaplashgan kam sonli odamlardan biri edi. Nadejda Alliluyeva oʻz joniga qasd qilgandan soʻng, eng yaqin doʻstlari sifatida Orjonikidze va Kirov Stalinning uyida tunab qolishadi.

Stalinning sodiq tarafdori boʻlgan Orjonikidze, shunga qaramay, " eski bolsheviklar " ning yoʻq qilinishiga rozi boʻlmadi. Kommunistik partiyaning hech qachon partiya chizigʻiga rasman qarshilik koʻrsatmagan aʼzolariga nisbatan repressiyalar Kirov oʻldirilishidan oldin nisbatan kam boʻlgan, ammo keyin ular odatiy holga aylangan.

1930-yillarning boshlarida Stalin Orjonikidzening nomzodlari va doʻstlarini Kavkazortidagi rahbarlik lavozimlaridan olib tashladi^[2], bu Stalin va Orjonikidze oʻrtasidagi keskin toʻqnashuvlar bilan birga kechdi. Shunga qaramay, Orjonikidze sharmanda qilingan kavkazortiliklarga homiylik qilishni davom ettirdi

Stalin bilan munosabatlardagi keskinlikning kuchayishi Birinchi Moskva sudidan keyin sodir boʻldi, bu birinchi navbatda iqtisodiy xalq komissarliklarida (sobiq muxolifatchilar siyosatga qoʻyilmagani uchun) kadrlarni tozalash toʻlqiniga sabab boʻldi. Orjonikidzening NKTPdagi koʻplab xodimlari hujumga uchradi, ularni Orjonikidze ehtiyotsiz qatagʻonlardan himoya qilishga harakat qildi.

Bolsheviklar Butunittifoq Kommunistik partiyasi Markaziy Qoʻmitasining fevral-mart (1937) plenumida Orjonikidze „Yapon-german-trotskiy agentlarining sabotaj, qoʻporuvchilik va josuslik darslari“ mavzusida asosiy maʼruzachi etib tayinlandi. " Shu munosabat bilan, Orjonikidze yetakchi iqtisodiyot xodimlari bilan bir qator uchrashuvlar oʻtkazdi va NKVD maʼlumotlarini tekshirish uchun Uralvagonstroy, Kemerovokombinatstroy va Donbassning koks-kimyo sanoati korxonalariga komissiyalar yubordi. Toʻplangan materiallar asosida Orjonikidze oʻz maʼruzasi boʻyicha qaror loyihasini tayyorladi. Loyihada ogʻir sanoatdagi sabotaj koʻlami haqida soʻz yuritilmagan, xalq komissarligi faoliyatidagi kamchiliklarni bartaraf etish zarurligiga urgʻu berilgan. Ushbu loyiha Stalin tomonidan tanqid qilinganligi haqida dalillar mavjud.

Oʻlimi

U 1937-yil 18-fevralda, 1937-yilgi Markaziy Komitetning fevral-mart Plenumidan besh kun oldin vafot etdi. Oʻlimning rasmiy sababi – yurak xuruji.

Adabiyot

Rajabov Q., Buxoroga Qizil armiya bosqini va unga qarshi kurash, T., 2002.^[3]

Manbalar

↑ Donald Rayfield. Stalin and his hangmen. Random House, 2004.
↑ Xlevnyuk O. V. Xozyain. Stalin i utverjdenie stalinskoy diktaturi. – {{[[Andoza:{{{1}}}|{{{1}}}]]}}.: РОССПЭН, 2012. – S. 271. – ISBN 978-5-8243-1314-7
↑ OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil

Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan.

Ushbu maqola chaladir. Siz uni boyitib, Vikipediyaga yordam berishingiz mumkin.
Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish kerak.

[Rayfield-1] Donald Rayfield. Stalin and his hangmen. Random House, 2004.

[2] Xlevnyuk O. V. Xozyain. Stalin i utverjdenie stalinskoy diktaturi. – {{[[Andoza:{{{1}}}|{{{1}}}]]}}.: РОССПЭН, 2012. – S. 271. – ISBN 978-5-8243-1314-7

[3] OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil

[1]

[2]

[3]