Hakkı Behiç Bayiç

Hakqi Behich Bayich (1886, Istanbul — 1943-yil 12-oktabr, Anqara) — turk siyosatchisi. Turkiya Buyuk Millat Majlisining 1-davrida Denizli deputatlari va bu davrda tuzilgan I. Ijroiya deputatlari qo'mitasining ilk oylarida deputatlik qildi. U 1920-yil oxirida taktik fikrlar bilan Mustafo Kamol posho tomonidan asos solingan Turkiya Kommunistik partiyasining bosh kotibi (bosh kotibi) boʻlganida tarixga kirdi.

Hayotiy

U 1886-yili Istanbulda asli cherkes oilasida tugʻilgan. 1905-yilda davlat xizmati maktabini tamomlab, Moliya vazirligining buxgalteriya bo'limiga o'qishga kiradi. 1909-1917-yillarda Bilejikda tahririyat mudiri, viloyat muxbiri, so'ngra gubernator bo'lib ishlagan. U 1917-yilda gubernator bo'lgan Akkaning inglizlar tomonidan bosib olinishidan keyin Istanbulga qaytib keldi. 1919-yili Anadoluga borib, Sivas kongressida Denizli vakili sifatida qatnashdi.

Oxirgi Usmonli parlamentiga va 1920-yili Turkiya Buyuk Millat Majlisiga Denizlidan deputat sifatida kirdi. 1920-yil 25-aprelda Moliya vazirligining oʻrinbosari, 1920-yil 17-iyulda esa Ijroiya qoʻmitasining birinchi oʻrinbosarlari tarkibiga ichki ishlar boʻlimi muovini etib saylangan. U 1920-yil 4-sentabrda soʻlparast ekanligi ma’lum boʻlganligi sababli qisqa vaqt ichida sakkizta ogʻzaki savol va toʻrtta ishonchsizlik taklifi berilganidan soʻng oʻz lavozimidan iste’foga chiqdi. Xuddi shu yili Yashil armiya jamiyati tarqatib yuborilgach, 1920-yil 18-oktabrda Mustafo Kamol Posho tomonidan asos solingan Turkiya Kommunistik partiyasining bosh kotibi etib tayinlandi. Shuningdek, u partiyaning matbuot organiga aylangan Yeni Gün gazetasining bosh muharriri edi. Turkiya Kommunistik partiyasi tashkil etilganining uchinchi oyidayoq tarqab ketdi. 1923-yilgacha davom etgan deputatlik vazifasini bajarib, siyosatdan nafaqaga chiqib, nafaqada hayot kechirdi.

1943-yil 12-oktabrda Anqarada vafot etdi.

Manbalar

• Turkiya Respublikasi Bosh Vazirligi