Hasan Irfon (tojikcha: Ҳасан Ирфон) – sovet va tojik yozuvchisi, dramaturg, tarjimon. Tojikiston SSR Yozuvchilar uyushmasi aʼzosi. Birinchi tojik adiblaridan biri mashhur xorijiy asarlarni, jumladan, rus yozuvchilarining asarlarini tojik tiliga tarjima qila boshladi[1].

Hasan Irfon
Tavalludi 22-mart 1900-yil
Vafoti 22-iyun 1977-yil
Ijod qilgan tillari Tojik tili va Rus tili
Fuqaroligi Rossiya imperiyasining bayrogʻi Rossiya imperiyasi - SSSR bayrogʻi SSSR
Yoʻnalish yozuvchi, dramaturg, tarjimon
Faoliyat yillari 1930-1973-yil

Hayoti

tahrir

Hasan Irfon 1900-yil 22-martda Samarqand shahrida fors oilasida tugʻilgan. Avval madrasada, soʻngra yangicha oʻqitish uslubidagi maktabda tahsil oldi. Shundan soʻng u ikki yilga Petrogradga (hozirgi Sankt-Peterburg) oʻqishga joʻnadi. 1919-yilda tojiklarning „Shulayi inkilob“ oyliklarida tarjimon boʻlib ishlay boshlaydi. Shundan soʻng bir muddat ipakchilik korxonasi rahbari boʻlib ishladi. Keyin Samarqand viloyati komitetida tarjimon, Samarqand viloyati yerdan foydalanish xalq komissarligi bosmaxonasi boshligʻi boʻlib ishladi. Oʻzbekiston davlat universiteti (hozirgi Samarqand davlat universiteti)da fors tili oʻqituvchisi boʻlib ham ishlagan. 30-yillardan boshlab u oʻz hikoya va asarlarini yoza boshladi, rus yozuvchilari Lev Tolstoy, Aleksey Tolstoy, Boris Polevoy, Nikolay Chernishevskiy, Sergey Borodin va boshqalarning asarlarini tojik tiliga tarjima qildi. Geregin Sevuntsning „Tehron“ romanini, Daniel Defoning „Robinzon Kruzo“, Jyul Vernning „Kapitan Grantning bolalari“, Raffaello Jovanolining „Spartak“, Hasan Seyidbeylining „Telefon operatori“ va boshqalarni tojik tiliga tarjima qilgan.

1960-yilda nafaqaga chiqdi va 1973-yil vafotigacha ijod bilan shugʻullandi. 1961-yilda Tojikiston SSR Yozuvchilar uyushmasi aʼzosi boʻldi. 1963-yilda kitobxonlar orasida katta shuhrat qozongan „Hunarmand kulbasida“ (Toj. Dar kulbai kosibon) romani, oradan bir yil oʻtib „Ikki yurtdan ikki oshiq“ asarini yozdi). 1970-yilda „Hunarmandlar kulbasida“ romani Moskvadagi „Sovetskiy pyuresi“ nashriyotida rus tilida nashr etildi. 1973-yil 22-iyunda vafot etgan. Oʻlim joyi haqida aniq maʼlumot yoʻq. Baʼzi manbalarga koʻra, bu Dushanbe yoki Samarqand, boshqalarga koʻra, Toshkent yoki Moskva[2].

Manbalar

tahrir
  1. „Рубрика: Ҳасан Ирфон (1900-1977; Тожикистон)“.
  2. Адибони Тоҷикистон (маълумотномаи мухтасари шарҳиҳолӣ)./Таҳия ва танзими Асрори Сомонӣ ва Маҷид Салим. — Душанбе: «Адиб», 2014. ISBN 978-99947-2-379-9.