Hindiston davlat madhiyasi
„Jana Gana Mana“ — Hindiston Respublikasining davlat madhiyasi. U dastlab bengal tilida Bharoto Bhagyo Bidhata sifatida polimat Rabindranat Tagore tomonidan yaratilgan.[8][9][10] Bharoto Bhagyo Bidhata qoʻshigʻining birinchi bandi Hindiston Taʼsis Assambleyasi tomonidan 1950-yil 24-yanvarda Davlat madhiyasi sifatida qabul qilingan.[11][12] Davlat madhiyasining rasmiy ijrosi taxminan 52 soniya davom etadi. Birinchi va oxirgi satrlardan iborat (va oʻynash uchun taxminan 20 soniya) qisqargan versiya ham vaqti-vaqti bilan sahnalashtiriladi. U birinchi marta 1911-yil 27-dekabrda Hindiston Milliy Kongressining Kalkutta sessiyasida omma oldida kuylangan.[13][14]
1950-yilda Hindiston ta'sis assambleyasi tomonidan tasdiqlangan Hindiston milliy madhiyasining notasi | |
Hindiston davlat madhiyasi | |
Soʻz muallif(lar)i | Rabindranath Tagore[1], 1911 |
---|---|
Bastakor |
Rabindranath Tagore[2][3][4][5][6] Dinendranath Tagore[2][7] |
Qabul qilindi | 1950-yil 24-yanvar |
Tarix
tahrirHindiston davlat madhiyasi „Jana Gana Mana“ deb nomlangan. Qoʻshiq bengal tilida 1911-yil 11-dekabrda Hindistonning birinchi Nobel mukofoti sovrindori Rabindranath Tagore tomonidan yaratilgan. „Bharoto Bhagyo Bidhata“ ota-ona qoʻshigʻi Brahmo madhiyasi boʻlib, besh misradan iborat boʻlib, faqat birinchi bandi davlat madhiyasi sifatida qabul qilingan.
1912-yilda qoʻshiq Tagorening jiyani Sarala Devi Chaudhurani tomonidan maktab oʻquvchilari guruhi bilan Hindiston Milliy Kongressi prezidenti Bishan Narayan Dhar va Ambika Charan Majumdar kabi taniqli Kongress aʼzolari oldida ijro etildi[15].
1917-yilda qoʻshiq yana Kongress konferensiyasida ijro etildi va bu safar Nattorelik Mahraja Bahodur tomonidan instrumental musiqa yordami bilan ijro etildi[16].
1950-yilda rasman Hindistonning milliy madhiyasi boʻlishidan oldin „Jana Gana Mana“ 1945-yilgi „Hamrahi“ filmida ishlatilgan.
Hindiston ozodlikka erishganligi munosabati bilan Hindiston Taʼsis Assambleyasi 1947-yil 14-avgustda, yarim tunda suveren organ sifatida birinchi marta yigʻildi va sessiya Jana Gana Mananing bir ovozdan qabul qilinishi bilan yakunlandi.
Odob-axloq qoidalari
tahrirHindistonning davlat madhiyasi turli holatlarda yangraydi yoki kuylanadi. Hindiston Davlat Madhiyasining toʻliq versiyasining taxminiy davomiyligi 52 soniya va qisqaroq versiyasi uchun 20 soniyani tashkil etadi.
Matn
tahrirSheʼr Bengal tilining Sadhu Bhasha deb nomlangan adabiy registrida tuzilgan boʻlib, u murakkab sanskritlashtirilgan.
Bengal tilidan asl tarjima
tahrirIngliz tilidagi versiyasi 1919-yil 28-fevralda Rabindranath Tagore tomonidan Besant teosofik kollejida tarjima qilingan[17] [18].
Bengal yozuvi | Lotin transliteratsiyasi | IPA transkripsiyasi |
---|---|---|
জনগণমন-অধিনায়ক জয় হে ভারতভাগ্যবিধাতা! |
jana-gaṇa-mana-adhināẏaka jaẏa hē Bhārata-bhāgya-bidhātā! |
[d͡ʒɔ.no ɡɔ.no mɔ.no o.d̪ʱi.nae̯.ɔ.ko d͡ʒɔe̯.o ɦe |] [bʱa.ro.t̪o bʱaɡ.ɡo bi.d̪ʱa.t̪a ǁ] |
Rabindranath Tagore tomonidan ingliz tiliga tarjima |
---|
Thou art the ruler of the minds of all people, |
Hind tilida rasmiy qoʻshiqlar
tahrirDevanagari[19] | Devanagari transliteratsiyasi | IPA transkripsiyasi |
---|---|---|
जन-गण-मन अधिनायक जय हे, भारत भाग्य विधाता! |
Jana-gaṇa-mana-adhinâyaka jaya he Bhârata-bhâgya-vidhâtâ |
[d͡ʒə.nə gə.ɳə mə.nə ə.d̪ʱi.nɑː.jə.kə d͡ʒə.jə ɦeː] [bʱɑː.ɾə.t̪ə bʱɑːg.jə ʋɪ.dʱɑː.t̪ɑː ǁ] |
O'zbek |
---|
Xalq aqli sardori g'alaba Ey Hindiston taqdiri! |
Jana Gana Mana Alhaiya Bilawal ragasida kuylangan. Davlat madhiyasida tivra Madhyama svara ishlatiladi. Baʼzilarning taʼkidlashicha, raag Bilawalda Davlat madhiyasida qoʻllangan raag va u shuddh shardan tashkil topgan. Bu fikr yoʻnalishi tivra Madhyama svaradan foydalanadigan Gaud Sarang ragasida Davlat madhiyasi kompozitsiyasini taqdim etadi.
Toʻplam
tahrir-
Tagorening Jana Gana Mana tarjimasi 1919 yil 28 fevral
-
Tagorening 1919-yil 28-fevralda Besant kollejidagi Jana Gana Mana tarjimasining 1-sahifasi.
-
Tagore tomonidan 1919-yil 28-fevralda Besant kollejida Jana Gana Mana tarjimasining 2-sahifasi.
-
Jana Gana Mananing ilk nusxalaridan biri.
Manbalar
tahrir- ↑ „Home | Know India: National Portal of India“. knowindia.india.gov.in. 2021-yil 23-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 6-oktyabr.
- ↑ 2,0 2,1 „Home“.
- ↑ „Home“.
- ↑ „Home“.
- ↑ „Home“ (1950).
- ↑ „Home“.
- ↑ „Home“.
- ↑ „National anthem of India: a brief on 'Jana Gana Mana'“. www.news18.com (2012-yil 14-avgust). 2017-yil 18-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Quote: „Though written in Bengali, the language used was sadhu Bengali or tatsama Bengali which is heavily influenced by Sanskrit. Many of the words exist with the same meaning in different Indian languages and thus, all Indian people understand the words and meaning of the national anthem“
- ↑ „National Symbol: National Anthem“. National Portal of India. 2017-yil 4-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 10-aprel.
- ↑ „National anthem of India: a brief on 'Jana Gana Mana'“. News18 India (2012-yil 14-avgust). 2019-yil 17-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 6-sentyabr.
- ↑ Britannica Encyclopedia of India (Set of 5 Volumes). Encyclopedia Britannica India, 2008 — 167-bet. ISBN 978-81-8131-008-8. Qaraldi: 2017-yil 14-aprel. Quote: „Adopted by the Constituent Assembly as the national anthem of India on January 24, 1950, the song Jana-gana-mana, in its Hindi version of the first stanza, was originally composed in Bengali by poet Rabindranath Tagore“
- ↑ NationalAnthem(Wayback Machine saytida 18 April 2018 sanasida arxivlangan) Quote: "The composition consisting of the words and music of the first stanza of the late poet Rabindra Nath Tagoreʼs song known as „Jana Gana Mana“ is the National Anthem of India"
- ↑ Chowdhury, Arunangsu Roy. „100 years since 'Jana Gana Mana' was born“ (en). The Hindu. 2017-yil 2-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 11-aprel.
- ↑ „India and national symbols: www.india.gov.in“. 2020-yil 1-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 21-iyul.
- ↑ „10 things to know about Indian national Anthem“. 2021-yil 21-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 21-iyul.
- ↑ Chowdhury, Arunangsu Roy. „Home“. The Hindu (2011-yil 27-dekabr).
- ↑ Refer to Vikimanba. —
- ↑ Tagore, Rabindranath „'The Morning Song of India', English Translation of 'Bharoto Bhagyo Bidhata'“. Google Arts & Culture. 2021-yil 16-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 16-avgust.
- ↑ „भारत के राष्ट्रगान के संबंध में आदेश“ [Order relating to the national anthem of India]. mha.gov.in. Ministry of Home Affairs, Government of India. 2021-yil 5-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 24-iyun.
Havolalar
tahrir- Know India: National anthem, Government of India website