Ipoteka (yun. hypotheke — garov) — koʻchmas mulk (yer yoki bino)ni ssuda olish maqsadida garovga qoʻyish. Bunda garovga qoʻyilayotgan mulk qarz beruvchining qoʻliga oʻtmay, qarzdor ixtiyorida qoladi. Oʻzbekistonda I.ga xizmat koʻrsatadigan maxsus bank bor (qarang Ipoteka banki).[1]

Kreditning narxga nisbatani (LTV) — bu kreditorlar tomonidan kreditning olingan aktiv qiymatiga nisbatini ifodalaydigan moliyaviy atama.[2]

Koʻchmas mulk sohasida bu atama banklar va qurilish jamiyatlari oʻrtasida keng tarqalgan, bu birinchi ipoteka navbatini koʻchmas mulkning umumiy baholash narxida foizdagi nisbatini bildirish uchun qoʻllanadi. LTV koeffitsienti qanchalik yuqori boʻlsa, qarz beruvchi uchun kredit shunchalik xatarli boʻladi.[3][4] Qoidaga koʻra, LTV 60% dan kam boʻlsa, kredit olish imkoniyati ancha yuqori boʻladi.[5]

Mulk baholanishi odatda baholovchi tomonidan amalga oshiriladi, lekin eng yaxshi koʻrsatkich tayyor xaridor va tayyor sotuvchi oʻrtasida choʻzilgan qoʻl uzunligida shartnoma hisoblanadi.[6] Umumiy qoidaga koʻra, banklar, agar xarid „yaqinda boʻlgan“ boʻlsa (1-2 yil ichida) baholangan qiymat va sotib olish narxidan pastrogʻidan foydalanadilar.

Manbalar

tahrir
  1. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
  2. „What Is Loan-To-Value (LTV) Ratio And How To Calculate It“. forbes.com. Qaraldi: 2023-yil 8-avgust.
  3. „Loan-to-Value (LTV) Ratio: What It Is, How to Calculate, Example“. investopedia.com. Qaraldi: 2023-yil 8-avgust.
  4. „Loan-To-Value (LTV) Ratio“. financestrategists.com. Qaraldi: 2023-yil 8-avgust.
  5. „How mortgage brokers rip you off“. lendersa.com. Qaraldi: 2023-yil 8-avgust.
  6. „WHAT IS ARM’S LENGTH TRANSACTION? 13 THINGS (2023) YOU OUGHT TO KNOW“. gokcecapital.com. Qaraldi: 2023-yil 8-avgust.