Islom Azad Universiteti (IAU; forscha: دانشگاه آزاد اسلامی, Dāneshgāh-e Azād-e Eslāmi) – bosh qarorgohi Eronning Tehron shahrida joylashgan xususiy universitet tizimi. Bu dunyodagi eng keng qamrovli universitet tizimlaridan biridir[4][5]. Universitet Erondan tashqari Afgʻoniston, Birlashgan Arab Amirliklari, Livan va Buyuk Britaniya kabi mamlakatlarda ham xalqaro sunʼiy yoʻldosh filiallariga ega.

Islom Azad universiteti
  • دانشگاه آزاد اسلامی

Dāneshgāh-e Āzād-e Eslāmi
Shiori

Rasmiy shiori yoʻq.
Norasmiy shiorlari:
arabcha: اطلب العلم من المهد الى اللحد
forscha: ز گهواره تا گور دانش بجوی


forscha: آرمان ایرانی برای جهانی شدن
forscha: یادگیری و زندگی
Asos solingan sanasi 21-may, 1982-yil (42 yil avval) (1982-05-21)[1]
Prezidenti Muhammad Mehdi Tehranchi[2][3][1]
Talabalari 1,177,977 (2023)[1]
Bakalavriat ~916,654[1]
Magistratura ~199,126[1]
Doktorantura ~62,197 (shu jumladan professional doktorantura, tibbiyot va rezidentura)[1]
Joylashuvi
  • Iran
  • United Kingdom
  • United Arab Emirates
  • Lebanon
  • Afghanistan
Kampusi 33 ta universitet (367 ta filialda 2 ta mustaqil va 31 ta davlat universiteti) va bevosita boshqaruv ostidagi 1051 ta Sama maktabi (2023)
Veb-sayti iau.ac.ir

Tarixi

tahrir

Bosh qarorgohi Tehronda (Eron) joylashgan Islom Azad universiteti dunyodagi oltinchi yirik universitet hisoblanadi. Unga 1982-yilda Ali Akbar Hoshimi Rafsanjoniy tomonidan asos solingan va taʼsis etilgan Madaniy inqilob Oliy Kengashi tomonidan tasdiqlangan hamda ratifikatsiya qilingan[6][7][8]. Unda 1 million talaba tahsil oladi[9][10]. 1982-yilda tashkil etilganidan buyon u ham koʻrinish jihatdan, ham akademik jihatdan dunyo miqyosidagi eng yirik oliy taʼlim muassasalaridan biriga aylangan. Yillar davomida IAU oʻzining asosiy maqsadi sifatida „hamma uchun oliy taʼlim olishlik“ gʻoyasini ilgari surgan. IAUning Eron boʻylab ikkita mustaqil va 31 ta davlat universiteti filiali va boshqa mamlakatlarda toʻrtta filialga ega, jumladan: BAA, Buyuk Britaniya, Livan va Afgʻonistonda uning yondosh filiallari ochilgan[11]. Yillar davomida universitet 20-25 milliard dollarga baholangan aktivlarni toʻplagan[10].

Islom Azad universitetining faoliyati butun mamlakat boʻylab tez sur’atlar bilan kengayib borgan, shu sababli bugungi kunda universitetga har yili minglab talabalar oʻqishga qabul qilinmoqda. Muassasa hukumat mablagʻlariga tayanmasdan, xayr-ehsonlar va oʻqish uchun toʻlovlar hisobiga rivojlanmoqda[10].

Ushbu universitet tomonidan berilgan sertifikatlar Fan, tadqiqot va texnologiyalar vazirligi va Sogʻliqni saqlash va tibbiy taʼlim vazirligi tomonidan tibbiy taʼlim uchun munosib deya tan olingan[11].

Vaqf boʻyicha bahs-munozaralar

tahrir

Eron oliy rahbari Islom Azad universitetining moliyaviy mablagʻlarini „diniy jihatdan noqonuniy“ deb eʼlon qilgan, bu esa institut maʼmuriyatida oʻzgarishlarga sabab boʻlgan[12].

Boshqaruv

tahrir

Taʼsischilar kengashi

tahrir

Kengash toʻqqiz kishidan iborat boʻlib, ular orasida Ali Akbar Veloyatiy (boshqaruv rahbari), Abdulloh Jasbi, Ali Akbar Natig-Nuriy, Hasan Xomeniy, Mohsen Qomi, Ali Akbar Hoshimiy Rafsanjoniy, Abdul-Karim Musaviy Ardebiliy, Hamid Mirzoda va bitta boʻsh lavozim mavjud.

Vasiylik kengashi

tahrir

Aʼzolar tarkibiga quyidagilar kiradi:

  • Madaniy inqilob Oliy Kengashi tomonidan tasdiqlangan universitetlarning kunduzgi yoki undan yuqori darajali professor-oʻqituvchilarining uchta aʼzosi (Muhammad Mehdi Tehronchi, Farhod Rahbar, Fereydun Aziziy)
  • Taʼsis kengashining uch aʼzosi, jumladan, kamida bir diniy birlashma aʼzosi (Ali Akbar Veloyati (Boshqaruv rahbari), Abdulloh Jasbiy, Hasan Xomeyniy)
  • Fan, tadqiqot va texnologiya hamda sogʻliqni saqlash va tibbiy taʼlim vazirlari yoki ularning vakillari
  • Oliy rahbarning oliy oʻquv yurtlaridagi vakili rahbari yoki uning oʻrinbosari
  • Universitet prezidenti (kengash kotibi)

Boshliqlar kengashi

tahrir

Universitet maʼmuriyati boshqaruvchisi Vasiylik kengashi rektori hisoblanadi va Madaniy inqilob Oliy Kengashining taklifini tasdiqlaydi hamda Vasiylik kengashi raisining qarori bilan toʻrt yil muddatga tayinlanadi. Islom Azad universitetining barcha kampuslari universitet regentlari tomonidan boshqariladi.

Prezidentlari

tahrir
Prezident Egalik Alma mater Mutaxassislik
Abdulloh Jasbi 1982–2012   Aston universiteti Sanoat muhandisligi va menejmenti
Farhod Daneshju 2012–2013   Vestminster universiteti Qurilish va zilzila muhandisligi
Hamid Mirzoda 2013–2017   Yangi Janubiy Uels universiteti Polimer muhandisligi va biomateriallar
Ali Mohammad Nurian (aktyor) 2017   Uels universiteti Elektrotexnika va fizika
Farhod Rahbar 2017–2018   Tehron universiteti Nazariy iqtisod
Muhammad Mehdi Tehronchi 2018 – hozirgi kungacha   Moskva fizika-texnika instituti Amaliy fizika va ilgʻor materiallar

Tashkilot va boshqaruv

tahrir

Markaziy tashkilot (Universitet tizimi):

  • Tadqiqotlar, texnologiyalar va innovatsiyalar boʻyicha vitse-prezident
  • Talabalar va madaniyat ishlari boʻyicha vitse-prezidentlik
  • Rivojlanish va resurslarni boshqarish boʻyicha vitse-prezidentlik (moliyaviy va maʼmuriy ishlar)
  • Xalqaro ishlar boʻyicha vitse-prezidentlik va eronlik boʻlmagan talabalar
  • Fan, muhandislik va qishloq xoʻjaligi boʻyicha vitse-prezidentlik (oʻquv va aspirantura ishlari)
  • Tibbiyot fanlari boʻyicha vitse-prezident
  • Gumanitar fanlar va sanʼat boʻyicha vitse-prezidentlik
  • Parlament ishlari va ijtimoiy aloqalar boʻyicha vitse-prezident
  • Umumiy taʼlim va malaka oshirish boʻyicha vitse-prezident (Sama)
  • Tadqiqot instituti va laboratoriya tarmoqlari
  • Fan va texnologiyalar parki
  • Qabul markazi
  • Shahidlar va faxriylar bilan ishlash markazi
  • Viloyat Vasiylik kengashi markazi
  • Vasiylik kengashining taftish markazi
  • Qurilish va koʻchmas mulk markazi
  • Monitoring, tekshirish va shikoyatlar markazi
  • Strategik tadqiqotlar siyosat instituti
  • Yuridik idora
  • Imom Humayniy va islom inqilobi madaniyat markazi
  • Bilimga asoslangan iqtisodiyot va moliya kengashi
  • Savdo komissiyasi
  • Tadqiqot va texnologiyalar jamgʻarmasi

Filiallar va kampuslar

tahrir

Islom Azad universitetining ikkita mustaqil[13] va 31 ta davlat universiteti filiallari, Eronda 367 kampusi va chet elda toʻrtta filiali, shuningdek, bir qator tadqiqot markazlari, shifoxonalar, laboratoriyalar, ustaxonalar, sport inshootlari, dam olish maskanlari va AKT obyektlari mavjud. Endilikda u nafaqat mahalliy, balki xalqaro talabalarni ham qabul qiladi. Universitetga qarashli 1051 ta Sama maktabi, 118 ta malaka va tadbirkorlik kolleji ham hozirga qadar faoliyat olib bormoqda.

Bu kampuslar bevosita Vasiylik kengashi va Prezidentning nazorati ostida boʻladi.

Uning filiallar quyida keltirilgan.

Filial Turi Tashkil etilgan Roʻyxatdan oʻtish
Fan va tadqiqot Mustaqil kompleks 1984-yil ~ 50 000
Markaziy Tehron Har tomonlama, Tehron davlat universitetlari rahbari 1982-yil ~ 50 000
Najafobod Mustaqil kompleks 1985-yil ~ 20 000
Janubiy Tehron Keng qamrovli 1985-yil ~ 40 000
Shimoliy Tehron Keng qamrovli 1985-yil ~ 40 000
Tehron tibbiyoti Keng qamrovli 1985-yil ~ 25 000
Karaj Keng qamrovli 1984-yil ~ 40 000
Tabriz Keng qamrovli 1982-yil ~ 20 000
Qazvin Keng qamrovli 1992-yil ~ 15 000
Mashhad Keng qamrovli 1982-yil ~ 30 000
Isfaxon Keng qamrovli 1983-yil ~ 20 000

Tehron shahridagi kampuslar

tahrir
Filial Turi Tashkil etilgan Roʻyxatdan oʻtish
Markaziy tashkilot Universitet tizimi 1982-yil Yoʻq
Fan va tadqiqot Mustaqil kompleks 1984-yil ~ 50 000
Markaziy Tehron Har tomonlama, Tehron davlat universitetlari rahbari 1982-yil ~ 50 000
Janubiy Tehron Keng qamrovli 1985-yil ~ 40 000
Shimoliy Tehron Keng qamrovli 1985-yil ~ 40 000
Gʻarbiy Tehron Yarim keng qamrovli 1994-yil ~ 20 000
Sharqiy Tehron Yarim keng qamrovli 2001-yil ~ 10 000
Tibbiyot Tehron Tibbiyot, stomatologiya, farmatsevtika fanlari va biologiya 1985-yil ~ 25 000
Elektron Elektron 2008-yil ~ 20 000
Fereshtegan xalqaro Maxsus ehtiyojli odamlar 2019-yil ~ 1000
Farshchian islomiy Eron sanʼati Islomiy Eron sanʼati 2018-yil ~ 1000

Ikki yillik muassasalar

tahrir

Umumiy taʼlim hamda malaka oshirish boʻyicha muassasalar:

  • 118 ta mahorat va tadbirkorlik kolleji
  • Malaka oshirish maktablari

Taʼlim muassasalari (K-12)

tahrir

Umumiy taʼlim va malaka oshirish boʻyicha muassasalar:

  • Sama maktablari (1051 ta maktabgacha taʼlim, boshlangʻich maktab, oʻrta maktab, litsey va universitetga tayyorgarlik maktablari)

Chet eldagi filiallar

tahrir

Buyuk Britaniyaning Oksford shahri chekkasida joylashgan Oksforddagi Azad universiteti (AUO) IAUning xalqaro hamkorlik faoliyatini qoʻllab-quvvatlash maqsadida 2004-yilda tashkil etilgan. AUO Buyuk Britaniya universitetlari va tadqiqot markazlari bilan aloqalari orqali IAU talabalari va xodimlariga, shuningdek, butun dunyodagi boshqa talabalar va tashkilotlarga xizmat koʻrsatadi[14].

1995-yilda Dubayda yangi filial ochilgan[15].

Xalqaro ofislari

tahrir

Islom Azad universiteti Rossiya, Italiya, Germaniya, Fransiya, Buyuk Britaniya, BAA, Livan va Afgʻonistonda xalqaro vakolatxonalariga ega[16].

Davlat universitetlari

tahrir

IAU Eronning barcha viloyatlarida joylashgan 31 ta davlat universiteti (viloyat universitetlari) muassasalariga ega. Qavslar ichidagi raqamlar joriy viloyatdagi filiallar sonini bildiradi.

Qabullar

tahrir

1982-yilda Islom Azad universiteti tashkil etilganidan 2013-yilgacha talabalarni qabul qilish jarayoni universitetining xususiy tizimi tomonidan mustaqil ravishda ishlab chiqilgan, oʻtkazilgan va ball toʻplagan kirish imtihonlari orqali amalga oshirilgan. 2013-yildan keyin uning kirish imtihonlari Davlat universiteti tizimi bilan birlashtirilgan. U milliy kirish imtihonini oʻtkazadi va bu jarayon orqali qabul qilingan baʼzi talabalar har qanday oʻqish toʻlovlaridan ozod qilinadi. Biroq, Islom Azad universiteti oʻqishda turli talablarni qoʻyadi, bu dastur, daraja va joylashuv kabi turli omillarga ham bogʻliq boʻladi[17][18].

Universitet har yili 320 000 ga yaqin talabalarni oʻqishga qabul qiladi (10 000 PhD, 3 000 Professional Doktor va Tibbiyot, 57 000 Magistr, 200 000 Bakalavr va 50 000 Assotsiant).

Talabalarni taqsimlash

tahrir

2021-2022 oʻquv yilida:

Oʻquv sohasi Foiz
Gumanitar va ijtimoiy fanlar 50,11%
Muhandislik va texnologiya 32,32%
Sanʼat va arxitektura 8,72%
Tibbiyot fanlari va veterinariya 4,46%
Asosiy fanlar 2,97%
Qishloq xoʻjaligi va tabiiy resurslar 1,42%
Jami 100%
Oʻqish darajasi (daraja) Foiz
Dotsent 12,97%
Bakalavr 64,23%
Magistrlik 16,52%
Professional doktorlik darajasi 1,67%
Rezidentlik (tibbiyot) 0,01%
Ph. D. 4,58%
Jami 100%

Bitiruvchilarning miqdori

tahrir

2021-2022 oʻquv yilida:

Oʻquv sohasi Foiz
Gumanitar fanlar 50,71%
Muhandislik 30,54%
Sanʼat va arxitektura 8,99%
Asosiy fanlar 2,47%
Qishloq xoʻjaligi va tabiiy resurslar 1,66%
Tibbiyot fanlari 1,33%
Veterinariya 1,01%
Amaliy fanlar, tayyorlash va umumiy mutaxassisliklar 3,30%
Jami 100%
Oʻqish darajasi (daraja) Foiz
Dotsent 28,02%
Bakalavr 56,30%
Magistrlik 14,87%
Professional doktorlik darajasi 0,44%
Ph. D. 0,35%
Jami 100%

Tibbiyot markazlari

tahrir

IAU tibbiyot markazlariga quyidagilar kiradi:

(Veterinariya tibbiyoti hamda klinik va salomatlik psixologiyasi kiritilmagan)

  • Tibbiyot fanlari boʻyicha 107 ta filial
  • 1669 nafar professor-oʻqituvchilar
  • 43 728 nafar tibbiyot fanlari talabalari
  • Turli darajadagi 72 ta mutaxassislik

Erondagi 10 ta kasalxonada jami 825 ta asosiy va 1273 ta roʻyhatga olingan yotoqlar mavjud. Har bir tibbiyot markazi oʻsha kampus tibbiyot maktabi uchun asosiy oʻquv joyi boʻlib xizmat qiladi. Amaliyot oʻtash shifoxonalari tarkibiga quyidagilar kiradi:

  • Tehrondagi Farhixtegan kasalxonasi, Eron[19]
  • Bou-Ali (Avitsenna) kasalxonasi, Tehron, Eron
  • Tehrondagi Amiralmomenin kasalxonasi, Eron
  • Tehrondagi Javaheri kasalxonasi, Eron
  • 22 Baham kasalxonasi, Mashhad, Eron
  • Mashhaddagi Aria kasalxonasi, Eron
  • Yazd kasalxonasi
  • Xatamalanbiya kasalxonasi
  • Rhazes kasalxonasi
  • Katalem kasalxonasi

Reytinglar

tahrir

US News & World Report reytingi

tahrir
2023 yilning eng yaxshi global universitetlari reytingi[20]
  • Global reyting: 394
  • Mintaqaviy (Osiyo) reytingi: 77
  • Mamlakatlar reytingi: 2

Fanlar boʻyicha reytingi

tahrir
  • Qishloq xoʻjaligi fanlari: 117
  • Sunʼiy intellekt: 55
  • Biologiya va biokimyo: 299
  • Biotexnologiya va amaliy mikrobiologiya: 136
  • Kimyoviy muhandislik: 36
  • Kimyo: 136
  • Qurilish muhandisligi: 14
  • Klinik tibbiyot: 644
  • Kompyuter fanlari: 234
  • Kondensatsiyalangan moddalar fizikasi: 124
  • Elektr va elektron muhandislik: 110
  • Energiya va yoqilgʻi: 40
  • Muhandislik: 37
  • Atrof-muhit/Ekologiya: 367
  • Oziq-ovqat fani va texnologiyasi: 84
  • Geologiya fanlari: 385
  • Materialshunoslik: 267
  • Matematika: 29
  • Mashinasozlik: 4
  • Optika: 83
  • Farmakologiya va toksikologiya: 181
  • Fizik kimyo: 90
  • Fizika: 200
  • Oʻsimlik va hayvonotshunoslik: 356
  • Polimershunoslik: 9
  • Suv resurslari: 30
2022-yilning eng yaxshi global universitetlari reytingi[20]
  • Global reyting: 434
  • Mintaqaviy (Osiyo) reytingi: 75
  • Mamlakatlar reytingi: 2

Fanlar boʻyicha reytingi

tahrir
  • Qishloq xoʻjaligi fanlari: 114
  • Biologiya va biokimyo: 379
  • Biotexnologiya va amaliy mikrobiologiya: 152
  • Kimyoviy muhandislik: 36
  • Kimyo: 145
  • Qurilish muhandisligi: 15
  • Klinik tibbiyot: 694
  • Kompyuter fanlari: 160
  • Kondensatsiyalangan moddalar fizikasi: 116
  • Elektr va elektron muhandislik: 115
  • Energiya va yoqilgʻi: 36
  • Muhandislik: 44
  • Atrof-muhit/Ekologiya: 378
  • Oziq-ovqat fani va texnologiyasi: 77
  • Geologiya fanlari: 346
  • Materialshunoslik: 244
  • Matematika: 45
  • Mashinasozlik: 3
  • Nanofan va nanotexnologiya: 247
  • Optika: 118
  • Farmakologiya va toksikologiya: 229
  • Fizik kimyo: 98
  • Fizika: 205
  • Oʻsimlik va hayvonotshunoslik: 389
  • Polimershunoslik: 27
2021-yilning eng yaxshi global universitetlari reytingi[20]
  • Global reyting: 445
  • Mintaqaviy (Osiyo) reytingi: 72
  • Mamlakatlar reytingi: 2

Fanlar boʻyicha reytingi

tahrir
  • Qishloq xoʻjaligi fanlari: 117
  • Biologiya va biokimyo: 441
  • Biotexnologiya va amaliy mikrobiologiya: 176
  • Kimyoviy muhandislik: 29
  • Kimyo: 110
  • Qurilish muhandisligi: 23
  • Klinik tibbiyot: 725
  • Kompyuter fanlari: 193
  • Elektr va elektron muhandislik: 105
  • Energiya va yoqilgʻi: 39
  • Muhandislik: 47
  • Atrof-muhit/Ekologiya: 373
  • Materialshunoslik: 232
  • Matematika: 31
  • Mashinasozlik: 1
  • Nanofan va nanotexnologiya: 204
  • Fizika: 228
  • Oʻsimlik va hayvonotshunoslik: 397
2020-yilning eng yaxshi global universitetlari reytingi[20]
  • Global reyting: 454
  • Mintaqaviy (Osiyo) reytingi: 69
  • Mamlakatlar reytingi: 2

Fanlar boʻyicha reytingi

tahrir
  • Qishloq xoʻjaligi fanlari: 84
  • Biologiya va biokimyo: 466
  • Kimyo: 121
  • Qurilish muhandisligi: 35
  • Kompyuter fanlari: 110
  • Elektr va elektron muhandislik: 93
  • Muhandislik: 44
  • Materialshunoslik: 225
  • Matematika: 29
  • Mashinasozlik: 5
  • Fizika: 235
  • Oʻsimlik va hayvonotshunoslik: 432
2018-yilning eng yaxshi global universitetlari reytingi[20]
  • Global reyting: 497
  • Mintaqaviy (Osiyo) reytingi: 76
  • Mamlakatlar reytingi: 2

Fanlar boʻyicha reytingi

tahrir
  • Qishloq xoʻjaligi fanlari: 132
  • Kimyo: 136
  • Kompyuter fanlari: 119
  • Muhandislik: 38
  • Materialshunoslik: 104
  • Matematika: 21
  • Fizika: 369

CWUR – Jahon universitetlari reytingi markazi

tahrir
2021-2022 oʻquv yili reytingi[21]:
  • Jahon reytingi: 372
  • Davlat darajasi: 1
  • Taʼlim sifati darajasi: NA
  • Bitiruvchilarning bandlik darajasi: NA
  • Fakultet sifati darajasi: NA
  • Tadqiqot samaradorligi darajasi: 342
  • Umumiy ball: 75,7

SciVisions reytingi

tahrir
2017-yil: Xalqaro daraja: 938, Milliy daraja: 5, Mintaqaviy daraja: 24 (SRBIAU)[22]

SCImago reytingi

tahrir
2013-yil: Xalqaro daraja: 87, Milliy daraja: 1, Mintaqaviy daraja: 1[23]
2012-yil: Xalqaro daraja: 231, Milliy daraja: 1, Mintaqaviy daraja: 2[24]

CWTS Leiden reytingi

tahrir
2014-yil: Jahon reytingi: 252, Davlat darajasi: 11, Mintaqaviy reytingi: 194[25]

URAP – Akademik koʻrsatkichlar boʻyicha universitetlar reytingi

tahrir
2013-yil: Jahon reytingi: 161, Davlat darajasi: 1, Mintaqaviy darajasi: 25[26]
2012-yil: Jahon reytingi: 226, Davlat darajasi: 2, Mintaqaviy darajasi: 34[27]

ISC reytingi

tahrir
Islom Azad universitetining 2010 yildagi eng yaxshi 10 ta filiali[28][29][30]
Daraja Filial Xol
1 Tabriz 4.27
2 Mashhad 3.51
3 Markaziy Tehron 3.06
4 Karaj 2.61
5 Shimoliy Tehron 2.48
6 Najafobod 1.37
7 Isfaxon (Xorasgon) 1.35
8 Shahrekord 1.30
9 Quchan 1.26
10 Ardabil 1.19
Islom Azad universitetining 2011-yildagi eng yaxshi 10 ta filiali
Daraja Filial Xol
1 Fan va tadqiqot 100
2 Mashhad 23.75
3 Karaj 18.53
4 Janubiy Tehron 18.21
5 Isfaxon (Xorasgon) 13.5
6 Shimoliy Tehron NA
7 Najafobod NA
8 Qazvin NA
9 Markaziy Tehron NA
10 Yazd NA
Islom Azad universitetining 2012-yildagi eng yaxshi 10 ta filiali[31]
Daraja Filial Xol
1 Fan va tadqiqot 100
2 Karaj 99,85
3 Mashhad 99,58
4 Tabriz 99.33
5 Isfaxon (Xorasgon) 98,58
6 Arak 96,82
7 Shimoliy Tehron 95.51
8 Saveh 95.10
9 Shahreza 94.58
10 Janubiy Tehron 94.06

Galereya

tahrir

Yana qarang

tahrir

Manbalar

tahrir
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 „General Catalog 2021-2022“. intl.iau.ir. 2022-yil 1-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 15-yanvar.
  2. „انتصاب سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی“ (2017-yil 23-aprel). 2017-yil 26-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 23-aprel.
  3. „IAU General Catalog 2015-2016“. 2020-yil 26-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 24-iyun.
  4. „The Largest Universities in the World by Enrollment“ (en-US). WorldAtlas (2018-yil 15-mart). Qaraldi: 2021-yil 3-noyabr.
  5. Staff Writers. „Top 10 Largest Universities in the World -“ (en). collegestats.org (2009-yil 23-noyabr). Qaraldi: 2021-yil 3-noyabr.
  6. „کنکور سراسری در ایران به محاق می رود؟“ (fa). BBC News فارسی (2011-yil 1-iyul). Qaraldi: 2020-yil 7-oktyabr.
  7. „در مورد دانشگاه آزاد در ویکی تابناک بیشتر بخوانید“. www.tabnak.ir. 2018-yil 19-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 7-oktyabr.
  8. „Back to the Future in Iran's Election“. The National Interest. 2019-yil 26-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 16-iyul.
  9. Encyclopædia Britannica World Almanac, ed.
  10. 10,0 10,1 10,2 „Archived copy“. 2016-yil 5-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 1-avgust.
  11. 11,0 11,1 „Gholamreza Rahimi, Ghader Vazifeh Damirch, "Islamic Azad University Roles in Scientific Development of Iran", Interdisciplinary Journal of Research in Business, Vol. 1, Issue. 9, (pp. 84–91), September–October 2011“. 2012-yil 12-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 21-sentyabr.
  12. „The battle over Islamic Azad University“. Foreign Policy. 2013-yil 22-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 16-iyul.
  13. „دانشگاه آزاد اسلامی نجف‌آباد، واحد جامع مستقل شد/ واحد جامع مستقل تابع استان نیست“. 2015-yil 22-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 14-dekabr.
  14. رزمی. „General Directorate of International Affairs - اداره کل بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی - Oxford Campus“. intl.iau.ir. 2015-yil 3-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 2-iyul.
  15. „At a glance - Islamic azad university U.A.E Branch“. iau.ae. 2016-yil 7-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 28-dekabr.
  16. „راه اندازی ۱۶ دفتر بین المللی دانشگاه آزاد در خارج از کشور - خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency“. 2019-yil 21-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 7-oktyabr.
  17. „کنکور سراسری و دانشگاه آزاد باهم ادغام می شوند“. Qaraldi: 2021-yil 27-mart.
  18. „شهریه رشته ها و تسهیلات دانشجویی“. 2021-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 27-mart.
  19. „Farhikhtegan Hospital at SRBIAU near completion in near future, Development Vice President announces - Islamic Azad University،Science And Research Branch“. Islamic Azad University،Science And Research Branch. 2018-yil 18-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 17-mart.
  20. 20,0 20,1 20,2 20,3 20,4 „U.S. News & World Report Ranking“.
  21. „CWUR“.
  22. „SciVisions“. www.scivisions.com. 2018-yil 17-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 17-mart.
  23. „SIR Global 2013 - Rank: Output“. 2013-yil 21-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 15-sentyabr.
  24. „SIR Global 2012 - Rank: Output“. 2013-yil 21-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 15-sentyabr.
  25. (CWTS). „CWTS Leiden Ranking 2016“. leidenranking.com. 2015-yil 11-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 28-dekabr.
  26. „URAP - University Ranking by Academic Performance“. 2015-yil 31-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 16-iyul.
  27. „URAP - University Ranking by Academic Performance“. 2015-yil 31-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 16-iyul.
  28. „نخستین رتبه‌بندی رسمی دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی کشور اعلام شد“. 2015-yil 23-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 16-iyul.
  29. „رتبه بندی دانشگاه ها و موسسات پژوهشی ایران و کشورهای اسلامی“. isc.gov.ir. 2016-yil 24-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 28-dekabr.
  30. „Ranking of Iran Universities and Research Institution“. isc.gov.ir. 2016-yil 23-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 28-dekabr.
  31. „Rank Iran Azad University“. ur.isc.gov.ir. 2017-yil 28-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 1-yanvar.

Havolalar

tahrir