Ittihod partiyasi (ozarbayjoncha: İttihad firqəsi) — Ozarbayjon Demokratik Respublikasida 1917-yildan 1920-yilgacha mavjud boʻlgan islomiy partiya. 1917-yil sentabrida dunyoviy Musovotga qarshi boʻlgan Ganja Ittihod-i Islam va Rusyada Muslumanliq guruhlari birlashganidan soʻng tashkil topgan va Rossiya imperiyasi tarkibidagi barcha musulmonlarning siyosiy birligini taklif qilgan (arabchada ittihod „birlashma“ degan maʼnoni anglatadi)[1]. Ittihodchilarning maqsadi musulmon jamoalari ichida shariat koʻrsatmalarini qonuniylashtirishni targʻib qilish bilan bir qatorda, Rossiya imperiyasidagi musulmon etnik guruhlarning mustaqil milliy-davlatlar tashkil topishiga yoʻl qoʻymaslik edi 1918-yilda Ittihod Ozarbayjon parlamentida 11 oʻrinni qoʻlga kiritgan va oʻrinlar soni boʻyicha qonun chiqaruvchi hokimiyatdagi ikkinchi yirik partiyaga aylangan[2]. Ittihodchilarning 1918—1920-yillarda Ozarbayjonda ozchilik hukumatini tuzgan Musovotga keskin qarshiliklari Anton Denikin boshchiligidagi oq ruslar bilan hamkorlik qilishga olib kelgan. Ittihod 1920-yil 28-aprelda Ozarbayjonni sovetlashtirgan yaqinlashib kelayotgan bolsheviklarga siyosiy jihatdan moyil boʻla boshlagan. Oʻsha paytga kelib Ittihod rahbarlari oʻz maqsadlari amalga oshganini eʼlon qilib, oʻz aʼzolarini yangi tashkil etilgan Ozarbayjon Kommunistik partiyasiga qoʻshilishga chaqirgan holda bayonot berishgan. Partiya rahbari doktor Gara Garabeyov Turkiyaga koʻchib ketgan[manba kerak].

Yana qarang

tahrir

Manbalar

tahrir
  1. Swietochowski, Tadeusz, „Russian Azerbaijan, 1905–1920:The Shaping of a National Identity in a Muslim Community“ Cambridge University Press (1985), pp. 88-89
  2. Swietochowski, Tadeusz, „Russian Azerbaijan, 1905–1920:The Shaping of a National Identity in a Muslim Community“ Cambridge University Press (1985), p. 145