"Jadeit karami" ("Hasharotli jadeit karam") — chigirtkalar va barglarida yashiringan yashil chigirtka bilan Pekin karamining boshiga oʻxshash jadeitning bitta boʻlagidan yasalgan haykalcha. Taypey imperator saroyi muzeyi kolleksiyasining bir qismi[1].

Tavsifi

tahrir

"Jadeit karam" kichik haykal, bor-yoʻgʻi 18,7 × 9,1 × 5,07 sm[1], „inson qoʻlidan deyarli kattaroq boʻlishi mumkin“[2].

Xuddi haqiqiy karam singari chizilgan barglarning effektiga jadeitning tabiiy ranglarini birlashtirish orqali erishiladi[1]. Haykal yarmi oq, yarmi yashil toshdan oʻyilgan boʻlib, unda koʻplab kamchiliklar — yoriqlar va rangi oʻzgargan dogʻlar mavjud. Haykaltaroshlikda bu nuqsonlar karam poyasi va barglaridagi tomirlar sifatida hoshiyalangan[3].

Haykal ayollik fazilatining inʼikosi hisoblanib, oq poya pokizalikni, barglar unumdorlik va moʻl-koʻllikni, hasharotlar esa bolalarni ifodalaydi[1][2].

Asarning muallifi nomaʼlum. Haykal birinchi marta Taqiqlangan shaharda, imperator Guanxuning rafiqasi qarorgohida namoyish etilgan, ehtimol u 1889-yilda uni sep sifatida olgan[1][2]. Sinxay inqilobidan keyin karam saroy muzeyi kolleksiyasiga kirdi. Ushbu toʻplamda u 1937-1945-yillardagi Xitoy-Yaponiya urushi va Xitoy fuqarolar urushidan omon qoldi, shundan soʻng u Taypeyga Imperator saroyi muzeyiga koʻchirildi.

Jadeit karam muzeyning eng mashhur eksponati hisoblanadi[2] va „Goʻsht shaklidagi tosh“ va „Mao Gong Ding“ bilan birgalikda u muzeyning uchta xazinasiga kiritilgan. U jamoatchilik tomonidan toʻplamning eng muhim obyekti sifatida tan olingan[3]. 2009-yilda asarning suvenir nusxalari Tayvanda emas, balki Xitoyda qilinganligi janjalga sabab boʻlgan edi[4][5].

Manbalar

tahrir
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Jadeite Cabbage with Insects (Wayback Machine saytida 2008-12-01 sanasida arxivlangan) at the National Palace Museum website. Retrieved 20 November 2010.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Leslie Hook. „The Jade Cabbage“ Wall Street Journal. 27 July 2007. Retrieved 20 November 2010.
  3. 3,0 3,1 Sam Ju. „The Crystallization of the Jadeite Cabbage“ (Wayback Machine saytida 2016-08-15 sanasida arxivlangan). Translated by David Smith. Taiwan Panorama. October 2009. p. 83. Retrieved 20 November 2010.
  4. „China-made NPM souvenirs blasted.“ (Wayback Machine saytida 2012-09-24 sanasida arxivlangan) China Post 2 April 2009. Retrieved 20 November 2010.
  5. „'Jadeite Cabbageʼ relabeled.“ Taipei Times 4 April 2009. Retrieved 20 November 2010.

Havolalar

tahrir