Jahon Ozarbayjonlari Kongressi
Jahon Ozarbayjonlari Kongressi (ozarbayjoncha: Dünya Azərbaycanlılarının Qurultayı) — chet elda yashovchi ozarbayjonlar bilan aloqalarni yanada mustahkamlash, dunyo ozarbayjonlari oʻrtasida birlik va birdamlikni taʼminlash, shuningdek, ozarbayjon jamoalari va uyushmalari faoliyatini mustahkamlash va muvofiqlashtirish uchun yuqori darajadagi tadbir.
Tarixi tahrir
Jahon Ozarbayjonlari Kongressini chaqirish haqidagi birinchi tashabbus 1992-yilda sodir boʻlgan. Ozarbayjon Respublikasi Prezidentining 1992-yil 24-dekabrdagi qaroriga binoan, jahon ozarbayjonlari Kongressini Boku shahrida chaqirish toʻgʻrisida qaror qabul qilingan. Ozarbayjon Respublikasi Prezidenti Abulfaz Elchibey farmoni bilan Jahon ozarbayjonlari Kongressi Tashkiliy qoʻmitasi tuzildi. Shunga qaramay, Kongress oʻtkazilmadi.[1]
2001-yilda Ozarbayjon poytaxti Boku shahrida jahon ozarbayjonlarining birinchi qurultoyi boʻlib oʻtdi. Bu qurultoy chet elda yashayotgan ozarbayjonlarni bir maqsad, „ozarbayjonlik“ mafkurasi atrofida birlashtirishda muhim qadam boʻldi.[2] Kongressga nafaqat etnik ozarbayjonlar, balki ozarbayjon diasporasining eng faol qismini vakili boʻlgan koʻp millatli Ozarbayjonning boshqa etnik guruhlarining delegatlari ham tashrif buyurishdi.[3] Kongressda Jahon Ozarbayjonlari Muvofiqlashtiruvchi Kengashi aʼzolari aniqlandi va Haydar Aliyev Kengash raisi etib saylandi.[4]
Jahon ozarbayjonlarining Ikkinchi Kongressi 2006-yil 16-martda boʻlib oʻtdi.[5] Ozarbayjon Respublikasi Prezidenti Ilhom Aliev bu Kongressda Jahon Ozarbayjonlari Muvofiqlashtiruvchi Kengashi raisi etib saylandi.[6]
Jahon ozarbayjonlarining uchinchi qurultoyi 2011-yil 5-iyulda Boku shahrida boʻlib oʻtdi.[7] Unda 1272 vakil ishtirok etdi.[8] Jahon ozarbayjonlarining uchinchi qurultoyi ishtirokchilari orasida yahudiylar, ruslar, ukrainlar, bolgarlar, mesxeti turklari va Ozarbayjonda yashab, xorijiy davlatlarga doimiy yashash uchun ketgan boshqa xalqlarning vakillari ham bor edi.[9] Ozarbayjon Prezidenti Ilhom Aliyev yana Jahon Ozarbayjonlari Muvofiqlashtiruvchi Kengashi raisi etib saylandi.[10]
2016-yil 3-iyun kuni Boku shahridagi Haydar Aliyev markazida jahon ozarbayjonlarining toʻrtinchi qurultoyining rasmiy ochilish marosimi boʻlib oʻtdi.[11] Kongress delegatlari yana bir ovozdan Prezident Ilhom Aliyevni Jahon Ozarbayjonlari Muvofiqlashtiruvchi Kengashi raisi etib sayladilar. Muvofiqlashtiruvchi kengash qurultoyda 109 aʼzo tomonidan tasdiqlangan.[12]
Manbalar tahrir
- ↑ „Инициатива первого съезда азербайджанцев мира“. 2017-yil 20-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 31-avgust.
- ↑ „Первый съезд“.
- ↑ „I съезд азербайджанцев мира“. 2017-yil 15-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 30-avgust.
- ↑ „Съезд“.
- ↑ „Второй съезд азербайджанцев мира“. 2017-yil 15-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 30-avgust.
- ↑ „2 съезд азербайджанцев мира“.
- ↑ „Третий Съезд“.
- ↑ „III съезд азербайджанцев мира“. 2017-yil 15-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 30-avgust. „arxiv nusxasi“. 2017-yil 15-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 31-avgust.
- ↑ „III съезд азербайджанцев“.
- ↑ „Третий съезд азербайджанцев мира“.
- ↑ „IV Съезд азербайджанцев мира“.
- ↑ „Официальное открытие IV Съезда азербайджанцев мира“.