Jananiyar Hanim (arabcha: جانانيار هانم ; turkcha: Cenaniyar Hanım ; 1912-yil 12-dekabrda vafot etdi)[1] Misrlik Xediv Ismoil Poshoning malika xotini edi.

Qohiradagi Ar-Rifoi masjididagi Janoniyor Xonim qabri
Jananyorning rasmiy libosdagi surati

„Xushbichim sargʻishning mitti yuzli“ sifatida tasvirlangan.[2] Janoniyar Ismoil Poshoga taxtga oʻtirishdan oldin ikkinchi xotini sifatida uzatilgan.[3][4] Olti farzandni dunyoga keltirdi, ularning kattasi Ismoilning birinchi oʻgʻli va merosxoʻri edi. Biroq, ularning toʻrt nafari, shu jumladan, birinchi tugʻilgan farzandlari bolaligida vafot etgan.[5][6] Tirik qolganlarning qizi malika Zaynab Xonim (1875-yilda vafot etgan) 1859-yilda tugʻilgan, undan keyin oʻgʻil Ibrohim Hilmi posho (1927-yilda vafot etgan) 1860-yilda tugʻilgan.[3][7][8] 1863-yilda Ismoil taxtga oʻtirgach, unga „Ikkinchi malika“ unvoni berildi[3]bu lavozimda u butun hukmronligi davomida, 1879-yilda oʻgʻli taxtga chiqqunga qadar qoldi.[3] Misrda u Oʻrtangi Xonim yoki Oʻrta xonim nomi bilan tanilgan.[5] U Ismoilning sevimli xotini edi.[9]

Ismoil va uning qaynonasi Hoshiyar Qodin Istanbulda tashviqot ishlarini boshlab yubordi. 1863-yilning fevralida Pertevniyal Sulton Ismoilni oʻz saroyida oʻgʻli Sulton Abdulaziz bilan yakkama-yakka uchrashishini tayinladi. 1864-yilning yozida Hoshiyar oʻgʻliga yordam berish uchun Istanbulga boradi. U taklif qilingan yangi merosxoʻr, nabirasi Tevfik Posha, koʻp pul va diplomatiya bilan keldi. 1866-yilning bahorida ular Pertevniyalning yaxshi idoralari ishtirok etgan boʻlishi mumkin boʻlgan eng katta hujumini boshladilar.[10] Darhaqiqat, Janoniyor Istanbulda mukammal mahorat bilan nozik muzokaralar olib borgan va erining daʼvosiga ergashib, Tevfikning taxtga oʻtirishini taʼminlagan.[11]

1869-yilda u eri bilan Uels shahzodasi Edvard (kelajak Edvard VII) bilan Istanbulga tashrif buyurgan Daniyalik Uels malikasi Aleksandra bilan uchrashdi.[12][13]

Jananiyar Hanim

1874-yilda uning qizi Zaynab Ahmad Rifoat Poshoning oʻgʻli Ibrohim Fahmi Poshoga uzatildu. Biroq, malika nikoh tugashidan oldin vafot etdi. Shundan soʻng Ibrohim Fahmiy 1890-yilda Ismoilning kenja qizi Neshedil Qodindan boʻlgan malika Nimatulloh Xonimga uylandi.[3]

Janoniyor 1895-yilda Ismoil vafotidan keyin beva qolgan.[3]

Oʻlim tahrir

Janoniyar Xonim 1912-yil 12-dekabrda Qohiradagi Zaʼfaron saroyida vafot etdi va Xedival maqbarasi, Ar- Rifoʻi masjidiga dafn qilindi.[1] U Ismoilning tirik qolgan oxirgi xotini edi.[14]

Manbalar tahrir

  1. 1,0 1,1 „His Highness Hidiv Ismail Pasa“. www.oocities.org. Qaraldi: 2020-yil 18-mart. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "oocities" defined multiple times with different content
  2. Searight, Sarah. Women Travellers in the Near East. Oxbow Books, 2005 — 63 bet. ISBN 978-1-842-17161-5. 
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Doumani 2003.
  4. Cuno, Kenneth M.. Modernizing Marriage: Family, Ideology, and Law in Nineteenth- and Early Twentieth-Century Egypt. Syracuse University Press, 1-aprel 2015-yil — 33 bet. ISBN 978-0-815-65316-5. 
  5. 5,0 5,1 Chennells, E.. Recollections of an Egyptian Princess. William Blackwood, 1893 — 7 bet. 
  6. Masson, D.. Macmillan's Magazine. Macmillan and Company, 1879 — 483 bet. 
  7. „الخديوى اسماعيل - فاروق مصر“. www.faroukmisr.net. Qaraldi: 2020-yil 18-mart.
  8. „زوجات حكام مصر من عهد محمد على حتى عهد الملك فاروق الاول - فاروق مصر“. www.faroukmisr.net. Qaraldi: 2020-yil 18-mart.
  9. Blackwood's Magazine. W. Blackwood, 1892 — 268 bet. 
  10. Mestyan, Adam. Arab Patriotism: The Ideology and Culture of Power in Late Ottoman Egypt. Princeton University Press, 3-noyabr 2020-yil — 62 bet. ISBN 978-0-691-20901-2. 
  11. Malortie, Karl Von. Egypt: Native Rulers and Foreign Interference. W. Ridgway, 1882 — 78 bet. 
  12. Cherry, Debrah. Local/global: Women Artists in the Nineteenth Century. Ashgate Publishing, Ltd, 2006 — 79 bet. ISBN 978-0-754-63197-2. 
  13. Grey, Maria Georgina Shirreff. Journal of a Visit to Egypt, Constantinople, the Crimea, Greece, &c:In the Suite of the Prince and Princess of Wales. Harper, 1870 — 32–33 bet. 
  14. Hassan, Hassan. In the House of Muhammad Ali: A Family Album, 1805–1952. American University in Cairo Press, 2000 — 12 bet. ISBN 978-977-424-554-1. OCLC 45016821.