Janubiy Vetnam bayrog'i

Janubiy Vetnam bayrogʻi birinchi marta Vetnamning Muvaqqat markaziy hukumati tomonidan kiritilgan, keyinchalik Vetnam davlatining (1954-yildan keyin „Janubiy Vetnam“ nomi bilan tanilgan) va uning vorisi Vetnam Respublikasining (Janubiy Vetnam) milliy bayrogʻi boʻlib xizmat qilgan. 1948-yildan 1975-yilgacha Saygon qulashigacha qurilishigacha boʻlgan davrda dizayn sariq fondan iborat boʻlib, oʻrtada uchta qizil gorizontal chiziq mavjud boʻlgan^[1]. Bundan tashqari, Vetnamning „Meros va erkinlik bayrogʻi“ ni ifodalash uchun ishlatiladi.

Bayroq 1948-yilda Lê Văn Đệ tomonidan ishlab chiqilgan^[2]. Bayroq sariq maydon va uchta gorizontal qizil chiziqdan iborat boʻlib, uni shimoliy, markaziy va janubiy Vetnam orqali oʻtadigan umumiy qonning ramzi sifatida tushuntirish mumkin.

Janubiy Vetnam davlati 1975-yilda tugatilgan boʻlsa ham, bayroq boshqa mamlakatlardagi xususiy fuqarolar orasida hamon foydalaniladi va hanuzgacha baʼzi Vetnam muhojirlari tomonidan xorijda, xususan Shimoliy Amerika va Avstraliyada targʻib qlinadi. 2002-yil iyun oyidan beri AQShning kamida 13 ta shtat hukumati, 7 ta okrug va 20 shtatdagi 85 ta shahar sobiq bayroqni „Vetnam merosi va erkinlik bayrogʻi“ deb tan olish toʻgʻrisida rezolyutsiya qabul qilingan^[3].

Tarix

Janubiy Vetnamning bayrogʻi. Otda ARVN askari Janubiy Vetnam bayrogʻini silkitmoqdai va Viet Cong bayrogʻini oyoq osti qilmoqda.

Vetnamlik muhojirlar Orange Countrydagi Kichkina Saygondagi Tet bayramlarida Vetnam merosi va Ozodlik bayrog‘i bilan sayr qilishmoqda.

Janubiy Vetnam bayrog‘i AQShning Illinois shtatidagi Buddistlar ibodatxonasi ustida AQSh bayrog‘i bilan birga.

Nguyễn sulolasi

Imperator Gia Long davrida (1802-1820) sariq bayroq Vetnam imperiyasining ramzi sifatida ham ishlatilgan. Huế sudi fransuz protektoratiga aylanganda, bu imperator bayrogʻi sifatida davom etdi.

Imperatorlar Tan Tay va Duy surgun qilingandan soʻng, yangi fransuz qoʻgʻirchoq imperatori Khải DĐịnh Annam Ajdahosining Imperator ordeni bilan bitta gorizontal chiziqli sariq bayroq sifatida yangi imperiya bayrogʻini taqdim etdi.

1945-yilda fransuzlar Yaponiya tomonidan agʻdarilganda, yangi tiklangan Vetnam imperiyasining Bosh vaziri Trần Trọng Kim sariq bayroqning yana bir variantini qabul qildi. U uchta qizil tasmani oʻz ichiga olgan. Bu bayroq 1945-yilning iyunidan avgustigacha imperator Bảo DĐại taxtdan voz kechganida qisqa muddat foydalanilgan.

Vetnamning vaqtinchalik markaziy hukumati va Vetnam davlati

1948-yil 2-iyunda Vetnam Muvaqqat Markaziy Hukumati Bosh vaziri, brigada generali Nguyen Van Xuan Vetnam Davlat bayrogʻi haqida quyidagi farmonni imzoladi^[4].

Yangi davlat bayrogʻi birinchi marta 1948-yil 5-iyunda Halong koʻrfazi tashqarisida Dyumon dʼUrvil nomli qayiqda Oliy komissar Emil Bollaert tomonidan Halong koʻrfazi kelishuvlarini imzolash paytida koʻtarildi^[5]^[6].

Bayroqning batafsil dizayni gazetada 1948-yil 3-iyunda va ertasi kuni yana paydo boʻldi. Poytaxt Xanoy aholisidan 1948-yil 5-iyun kuni Xa Long Bay tadbirini nishonlash uchun bayroqni oʻz uylarida osib qoʻyishni soʻrashdi^[7].

Sobiq imperator Bảo DĐại 1949-yilda davlat boshligʻi etib tayinlanganida, bu dizayn Vetnam Davlatining bayrogʻi sifatida qabul qilingan.

Uchta qizil tasmada yuqorida aytib oʻtilgan Sakkiz trigrammaning birinchisi Quẻ Canning bashorati belgisi mavjud. Quẻ Can jannatni ifodalaydi. Vetnam xalqining anʼanaviy dunyoqarashiga asoslanib, Quẻ Càn shuningdek, janubni („Oldingi jannat“ tartibida), Vetnam millatini, Vetnam xalqini va xalq hokimiyatini bildiradi. Yana bir talqin uchta qizil chiziqni Vetnamning uchta Shimoliy, Markaziy va Janubiy mintaqasining ramzi sifatida joylashtiradi:

Vetnam Respublikasi

1955-yilda respublika tashkil etilishi bilan bayroq voris davlat — Vetnam Respublikasi (koʻproq Janubiy Vetnam nomi bilan tanilgan) tomonidan qabul qilingan. Bu birinchi Respublikadan Ikkinchi Respublikagacha boʻlgan davlatning butun faoliyati davomida (1955-1975) davlat bayrogʻi boʻlgan. 1975-yil 30-aprelda Saygonning taslim boʻlishi bilan Vetnam Respublikasi tugadi va bayroq ham ramzlar orasidan olib tashlandi. Keyinchalik, Vetnam diasporasidagi koʻpchilik tomonidan ramziy maʼnoda kommunistik hukumatdan uzoqlashish uchun qabul qilingan va etnik birlikning muqobil ramzi sifatida yoki hozirgi hukumatga qarshi norozilik vositasi sifatida foydalanishda davom etmoqda.

Siyosiy ahamiyati

Vetnam-Amerika merosi bayrogʻi 2010-yil aprel xotirasiga bagʻishlangan San-Diegodagi El-Kajon Blvd boʻylab namoyish etilgan

Sobiq Janubiy Vetnam bayrogʻi urushdan keyin Vetnamdan qochib ketgan vetnamlik amerikaliklar, vetnamlik avstraliyaliklar va butun dunyo boʻylab boshqa Vetnamliklar misolida mashhur boʻlib, uni „Vetnam merosi va erkinlik bayrogʻi“ deb atashadi.

Amerika Qoʻshma Shtatlarida, bir necha Vetnam muhojirlar Vetnam joriy bayrogʻi foydalanish^[8], ularning koʻp haqoratli deb hisoblaydi. Buning oʻrniga ular oʻz oʻrnida Janubiy Vetnam bayrogʻidan foydalanishni afzal koʻrishadi. Xuddi shu narsa Kanadadagi vetnamlik kanadaliklar, gʻarbiy Germaniyadagi vetnamlik nemislar, Niderlandiya, Fransiya, Norvegiya va Buyuk Britaniyadagi Vetnamliklar va Avstraliyadagi vetnamlik avstraliyaliklar uchun ham amal qiladi.

Ranglar va oʻlchamlar

Bayroq dizayn varaqasi

Ranglarning taxminiyligi quyida keltirilgan^[9]:

Rang sxemasi	Sariq	Qizil
CMYK	0, 0, 100, 0	0, 73, 78, 6
RGB	255, 255, 0	218, 37, 29
Hexadecimal	#FFFF00	#DA251D
Pantone	803 °C	485 °C

Ranglar sxemasi	Moviy	Qizil	Sariq
CMYK	80-40-0-0	0-83-87-15	0-0-100-0
HEX	#3399FF	#DA251D	#FFFF00
RGB	51-153-255	218-37-29	255-255-0
Pantone	2727 °C	485 °C	803 °C

Yana qarang

Janubiy Koreya bayrogʻi

Manbalar

↑ „The Freedom and Heritage Flag of Vietnam: the formal symbol of the Vietnamese Community in Australia“ (en-US). Vietnamese Community in Australia – WA Chapter. Qaraldi: 2021-yil 6-aprel.
↑ Nguyễn, Ngọc Huy. (March & April 1988) „National Flags and National Anthems of Vietnam“ Tự Do Dân Bản magazine, issue: 27 & 28. Re-published in July 2015. Archived from original (in Vietnamese). p. 3 of 15
↑ Do. „Nearly 40 years after war's end, flag of South Vietnam endures“. Los Angeles Times (2014-yil 28-dekabr).
↑ Nguyễn Khắc Ngữ. Bảo-Đại, các Đảng-phái Quốc-gia và sự Thành-lập Chính-quyền Quốc-gia. Montréal, Canada: Nhóm Nghiên-cứu Sử Địa, 1991 — 50, 62-bet.
↑ Réalités vietnamiennes (Les réalités permanentes), Saigon, 1969, p. 52 (in French).
↑ „Ngày lịch sử trên vịnh Hạ Long 5-6-48 tức là ngày 28 tháng tư năm Mậu-tý“. Ngày Mới số 252, 9 June 1948. Hà Nội.
↑ Ngày Mới số 247 bis, 4 June 1948. Cf. Ngày Mới số 247, 3 June 1948. Hà Nội.
↑ Christian Collet, Pei-te Lien. The transnational politics of Asian Americans. Temple University Press, 2009 — 67-bet. ISBN 9781592138623.
↑ Chế độ Cộng sản Việt Nam. „Tìm lại những lá cờ hoàng gia xưa ở Việt Nam“. Kỷ vật lịch sử. Cuộc vận động Sưu tầm và Tuyên truyền Kỷ vật lịch sử Công an Nhân dân (2013-yil 4-iyun). 2014-yil 6-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 25-sentyabr.

Havolalar

[1] „The Freedom and Heritage Flag of Vietnam: the formal symbol of the Vietnamese Community in Australia“ (en-US). Vietnamese Community in Australia – WA Chapter. Qaraldi: 2021-yil 6-aprel.

[2] Nguyễn, Ngọc Huy. (March & April 1988) „National Flags and National Anthems of Vietnam“ Tự Do Dân Bản magazine, issue: 27 & 28. Re-published in July 2015. Archived from original (in Vietnamese). p. 3 of 15

[3] Do. „Nearly 40 years after war's end, flag of South Vietnam endures“. Los Angeles Times (2014-yil 28-dekabr).

[4] Nguyễn Khắc Ngữ. Bảo-Đại, các Đảng-phái Quốc-gia và sự Thành-lập Chính-quyền Quốc-gia. Montréal, Canada: Nhóm Nghiên-cứu Sử Địa, 1991 — 50, 62-bet.

[Vietnamese-realities-1969-5] Réalités vietnamiennes (Les réalités permanentes), Saigon, 1969, p. 52 (in French).

[6] „Ngày lịch sử trên vịnh Hạ Long 5-6-48 tức là ngày 28 tháng tư năm Mậu-tý“. Ngày Mới số 252, 9 June 1948. Hà Nội.

[7] Ngày Mới số 247 bis, 4 June 1948. Cf. Ngày Mới số 247, 3 June 1948. Hà Nội.

[8] Christian Collet, Pei-te Lien. The transnational politics of Asian Americans. Temple University Press, 2009 — 67-bet. ISBN 9781592138623.

[:0-9] Chế độ Cộng sản Việt Nam. „Tìm lại những lá cờ hoàng gia xưa ở Việt Nam“. Kỷ vật lịch sử. Cuộc vận động Sưu tầm và Tuyên truyền Kỷ vật lịch sử Công an Nhân dân (2013-yil 4-iyun). 2014-yil 6-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 25-sentyabr.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]