Johor

Johor
malaycha: *Johor*
javi:جوهور
Gerb;	Bayroq;
Malayziya shtati
Madhiya:	Lagu Bangsa Johor
Tarkibida	10 ta tuman
Maʼmuriy markazi	Joxor-baru
Sulton	Ibrohim Ismoil
Asosiy vazir	Hasni Mohammad
Aholi (2010)	3 348 283 (2-oʻrin)
Zichligi	176,35 kishi./km² (9- oʻrin)
Maydoni	18 987 km²
Balandligi; dengiz sathidan; Baland choʻqqisi	; ; 1276 m
Vaqt mintaqasi	UTC+8
Qisqacha	JH
Kod ISO 3166-2	MY-01
Rasmiy sayti	http://www.johor.gov.my
Xaritada
Koordinatalari: 1°29′14″N 103°46′52″E / 1.48722°N 103.78111°E G O

Johor (malaycha: Johor:جوهور) — Malayziyadagi sultonlik, Malayziyaning federal shtati, JH kodli, maʼmuriy markazi Joxor-baru. Senay — undagi yagona xalqaro aeroportiga ega.

Geografiya tahrir

Johor hududi boʻyicha beshinchi va aholi soni boʻyicha Malayziya shtatlari orasida ikkinchi oʻrinda turadi. Malay yarim orolining janubiy qismida joylashgan. Shtatning eng baland nuqtasi Gunung Ledang togʻidir (1276 m). Sohilining uzunligi taxminan 400 km. Iqlimi ekvatorial, mussonli. Yiliga oʻrtacha 1778 mm yogʻingarchilik yogʻadi, oʻrtacha harorat: 26 - 28 ° Cni tashkil qiladi.

Tarixi tahrir

Johor nomi forscha "jovhar", "gavhar" "qimmatbaho tosh" soʻzlaridan kelib chiqqan. Sultonlik 16-asr boshlarida Malakkaning oxirgi sultoni Sulton Mahmudshohning oʻgʻli tomonidan portugal bosqinchilaridan qochganidan soʻng asos solgan. Sultonlik Riau va Paxang arxipelagini egallab, u yerda noib tayinlanadi va Johor imperiyasiga aylanadi. Johor doimiy ravishda portugallarga qarshi hujumlar uyushtirdi, lekin Malakkani qaytarib ololmadi. Portugaliyaning 130 yillik hukmronligi davomida portugallar boʻgʻozni nazorat qilishga toʻsqinlik qildilar.

1641-yilda Johor gollandlar bilan ittifoq tuzdi, shundan soʻng gollandlar Malakkani egallab olishdi. Kelajakda Johor zaiflashdi va hokimiyatni yoʻqotdi, shuningdek, fuqarolar nizolaridan azob chekdi.

Johor bayrogʻi, koʻk davlat hukumatini, qizil - mamlakatni himoya qiluvchi jangchilarni, yulduzli oq yarim oy - Islomni va monarxiyani anglatadi.

1864 - 1895 yillarda hokimiyat tepasiga Sulton Abu Bakar keldi, u oʻzining mohir rahbarligi va inglizlar va Singapur bilan munosabatlardagi puxta oʻylangan siyosati bilan mamlakat farovonligi va gullab yashnashiga erishdi. U "Yangi Johorning otasi" unvonini oldi.

1914 yildan boshlab mamlakatda ingliz maslahatchisi Kempbell ishlay boshladi.

Johor Bahru Malakka yarim orolida Ikkinchi Jahon urushi paytida Malaya hujumi paytida yaponlar tomonidan bosib olingan oxirgi shahar edi. Bu yerdan turib yapon generali Tomoyuki Yamashita Singapurni qoʻlga kiritish operatsiyasini boshqargan.

Johor 1948 yilda 1957-yilda mustaqillikka erishgan Malaya federatsiyasi tarkibiga kirdi.

Johor sultonlari tahrir

Mahmudshoh I (1511-1528)
Ala ad-din Rioyat Shoh I (1528-1564), avvalgisining kenja oʻgʻli
Muzaffarshoh (1564-1580), avvalgisining oʻgʻli
Abd al-Jalil Shoh I (1580), avvalgisining kuyovi
Abd al-Jalil Rioyat Shoh I (1580-1597), avvalgisining otasi
Alo ad-din Rioyatshoh II (1597-1613), avvalgisining oʻgʻli
Abdulloh Hammayatshoh (1613-1623), oldingisining ukasi
Abd al-Jalilshoh II (1623-1677), Aloaddin Riyyatshoh II ning oʻgʻli
Ibrohimshoh I (1677-1688), Abdulloh Hammayatshohning nabirasi
Mahmudshoh II (1685-1699), oldingi oʻgʻli
Abd al-Jalil Rioyatshoh III (1699-1718), Habib Abd al-Majidning oʻgʻli
Abd al-Jalil Rahmatshoh (1718-1722), oldingi kuyovi
Sulaymon Badr al-Olamshoh (1722-1760), Abd al-Jalil Riyotshoh II ning oʻgʻli
Abd al-Jalil Muazzamshoh (1760-1761), oldingi oʻgʻli
Ahmad Rioyatshoh (1761), oldingi oʻgʻli
Mahmud Riyatshoh (1761-1812), oldingisining ukasi
Abdurrahmon Muazzamshoh (1812-1819), oldingi oʻgʻli
Abdurrahmon (1819-1825), Kechilning oʻgʻli, Abd al-Jamolning nabirasi, Abbosning nevarasi, Abd al-Jalil Riyotshoh II ning oʻgʻli (1699-1718).
Ibrohimshoh II (1825-1862), oldingi oʻgʻli
Abu Bakr (1862-1895), oldingi oʻgʻli
Ibrohimshoh III (1895-1959), oldingi oʻgʻli
Ismoil Shoh (1959-1981), oldingi oʻgʻli
Mahmud Iskandar al-Haj (1981-2010), oldingi oʻgʻli
Ibrohim Ismoil (2010-yildan), oldingisining katta oʻgʻli

Ma'muriy bo'linishi tahrir

Johor shtatining tumanlari

Shtat 10 ta tumanga boʻlingan:

Johor Bahru 1 817,8 km², 1 064 881 kishi
Pontiya 919,5 km², 143 729 kishi
Kota Tinggi 3488,7 km², 192 220 kishi
Kluang 2851,8 km², 254 631 kishi
Segamat 2851,26 km², 178 620 kishi
Muar 2346,12 km², 328 695 kishi
Batu Pahat 1878 km², 335 368 kishi
Mersing 2838,6 km², 67 557 kishi
Kulaijaya 750,9 km², 246 721 kishi
Ledang 967,6 km², 58 501 kishi

Aholisi tahrir

2000-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, shtat aholisi 2,75 million kishini tashkil etdi: 54% malaylar, 35% xitoylar, 7% hindlar, 4% boshqalar. 2010-yildagi hisob-kitoblarga koʻra, aholi soni 3 348 283 kishi, oʻrtacha zichligi 176,35 kishi. /km².

Yirik shaharlar tahrir

Johor Bahru
Batu Pahat
Muar
Keluang
Kota Tingy
Segamat
birlashish

Johorda tavallud topgan taniqli shaxslar tahrir

Abdul Aziz Ishoq, jurnalist, siyosatchi, davlat arbobi
Vang Abu Bakar Van Abas, olim, yozuvchi
Fasha Sandha, aktrisa, model.
Fotima Hoshim, siyosatchi, davlat arbobi

Faktlar tahrir

Rus etnografi va sayohatchisi N. N. Mikluxo-Maklay 1875—1876-yillarda Malay yarim oroliga qilgan sayohati chogʻida bir muddat Johor sultoni saroyida yashagan.
Shtatning eng baland nuqtasi - Ledang togʻi mashhur Malay afsonasi "Ledang tog'i malikasi" da qayd etilgan.

Eslatmalar tahrir

↑ „Menteri Besar Johor“. Главный министр Джохора (ms). Portal Rasmi Kerajaan Negeri Johor Darul Ta'zim. Qaraldi: 2020-yil 30-mart.

Adabiyotlar tahrir

Джохор // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
Рыжов К. В. Все монархи мира. Мусульманский Восток. XV—XX вв. — М.: Вече, 204. — С. 544. — ISBN 5-9533-0384-X.

Havolalar tahrir

[1] „Menteri Besar Johor“. Главный министр Джохора (ms). Portal Rasmi Kerajaan Negeri Johor Darul Ta'zim. Qaraldi: 2020-yil 30-mart.

[1]