Kaftoritlar (ivritcha: כַּפְתֹּרִים)‎ — Sharqiy Oʻrta er dengizi aholisi "kaftorimlar" nomi bilan Muqaddas Kitob tarjimasida aytilgan.

Asirga olingan kaftorit; Abydosdagi Ramzes II ibodatxonasi, 19-sulola

Kaftoritlarning kelib chiqishi manbalari tahrir

Minoan Kritining zamonaviy tadqiqotchilari va sharqshunoslar orasida „Kaftor“ Minoan Kriti bilan bir xil boʻlgan va Misr matnlarida Keftiu (kftw)[1] sifatida ham tilga olingan degan gipoteza keng tarqalgan.

Ilgari boshqa versiyalar surilgan edi, endi ular deyarli yoʻq:

  • Ueynrayt 1931-yilda Kafto/Kaftiu Anadoluning janubi-sharqiy qismidagi (Kilikiya yoki Kapadokiya) ehtimol Misr nazorati ostidagi hudud ekanligini taklif qildi[2]. Bu gipoteza anʼanaviy gipotezaga zid emas, chunki Kritning Milet mustamlakasi Kichik Osiyoning janubi-sharqida joylashgan edi[3] (Xet matnlarining Milavanda). Bu taxmin bilan bogʻliq asosiy muammolardan biri shundaki, Kilikiya Rexmir[4] davrida Mino maxsulotlarni tarqatish markazi boʻlishi qiyin edi.
  • Injil olimi J. Strange (1980) fikriga koʻra, Semit Kaphtor va Misr Keftiu geografik Kipr oroli bilan bogʻliq[5]. Bu nazariya tadqiqotchilar tomonidan koʻrib chiqilmagan.

Manbalar tahrir

  1. Istoriya drevnego Vostoka. Ch. 2. M. 1988
  2. Wainwight, „Keftiu: Crete or Cilicia?“ The Journal of Hellenic Studies 51 (1931)
  3. David Keys — „Colonizing Cretans(ingl.) v arxive jurnala „Archaeology“. 2004, Archaeological Institute of America.
  4. "The Philistines: Their History and Civilization" by R.A.S. Macalister, 1913. Glava I. „The origins of the Philistines(ingl.) v veb-biblioteke „Internet Sacred Text Archive“.
  5. John Strange. Caphtor/Keftiu: A New Investigation. Brill Archive, 1980. ISBN 9789004062566. 

Havolalar tahrir