"Kallikratis" dasturi (grekcha: Πρόγραμμα «Καλλικράτης») — Gretsiyaning maʼmuriy boʻlinishini isloh qilgan 3852/2010[1] Gretsiya Respublikasi qonuni. Xarajatlarni kamaytirish va byurokratiyani kamaytirish maqsadida 2010-yilda kiritilgan yunon maʼmuriyatining keng qamrovli islohotini tasvirlaydi.

Kallikratis dasturi doirasida Gretsiyaning ettita markazlashtirilmagan maʼmuriyatga yangi boʻlinishi

2010-yil 27-mayda Gretsiya parlamenti dasturni qabul qildi[2]. Qonun 2010-yil 7-iyun kuni eʼlon qilinganyu Asosiy oʻzgarish nomlarga boʻlinishni bekor qilish edi. Gretsiyaning yangi maʼmuriy boʻlinishi 2011-yil 1-yanvarda kuchga kirgan boʻlsa-da, dasturga muvofiq 2010-yil 7-noyabrda mahalliy saylovlarning birinchi bosqichi boʻlib oʻtdi[3].

Dastur Qadimgi Afinada devorlar va Parthenon qurilishida ishtirok etgan meʼmor Kallikrates nomi bilan atalgan[4].

1997-yilda Kapodistrias rejasi bilan 2539/1997-sonli qonunda keng qamrovli maʼmuriy islohot qabul qilindi. Boshqa narsalar qatorida, bu munitsipalitetlar sonini 5775 dan 1033 taga qisqartirdi va viloyatlar (eparxiyalar) tugatildi. Yangi maʼmuriy tuzilma joriy etilgandan soʻng uni yanada isloh qilish zarurligi koʻrindi.

taqqoslash jadvali
Hokimiyat Quvvat darajasi Xususiyatlari Sobiq ATD (Kapodistriya dasturi, 1998—2010) Yangi ATD (Kallikratis dasturi, 2011)
Hukumat Mintaqaviy daraja Hokimiyat rahbari hukumat tomonidan tayinlanadi 13 ta maʼmuriy hudud
Hokimiyat rahbari: Bosh kotib
7 ta markazlashtirilmagan boshqaruv
Hokimiyat rahbari: Bosh kotib
Mahalliy hukumat Mintaqaviy daraja Hukumat rahbari xalq tomonidan saylanadi
Boshqaruv organi sifatida xalq tomonidan saylangan kengash
51 prefektura
Boshligʻi: prefekt
Vakolatli organ: prefektura
13 ta tashqi qurilmalar
Hokimiyat rahbari: Viloyat Hokimiyat: viloyat
Periferiyalar yordamchi periferik birliklarga boʻlinadi (74)
Munitsipal daraja - 914 ta munitsipalitet va 120 ta jamoalar,
tumanlarga boʻlingan
325 ta munitsipalitet jamoalarga boʻlingan
Boshqa oʻzgarishlar
Vakillik muddati 4 yil 5 yil
Saylov oyi oktyabr iyun
toʻsiqdan oʻtish 42% 50% + 1
Moliyalashtirish Davlat byudjeti, Yevropa dasturlari, munitsipal
soliqlar, tabiiy resurslar, mahalliy biznes, ijara
Avvalgidek, lekin davlat soliqlarining ulushi qoʻshiladi

Reaksiyalar tahrir

Adesmevtos Typos gazetasi 2010-yil aprel oyida Kallikratis rejasi „fuqarolar urushini qoʻzgʻatmoqda“ deb sarlavha qildi.

Afina janubidagi Elliniko munitsipaliteti meri rejaga norozilik bildirish uchun 2010-yil aprel oyida ochlik eʼlon qildi.

2010-yil 3-may kuni munitsipal xodimlar islohot loyihasiga qarshi norozilik bildirish uchun ish tashlash va namoyishga chiqishdi.

2010-yil may oyining oxirida parlament qonun loyihasini muhokama qilayotganda koʻplab munitsipal xodimlar va merlar parlament binosi oldida namoyish oʻtkazdilar.

2011-yilgi akademik tadqiqotlar maʼmuriy islohot Yevropada va ayniqsa Gretsiyada moliyaviy va suveren qarz inqirozi fonida muvaffaqiyatli amalga oshirilishi mumkinligiga shubha qildi. Boshqaruvning yangi markazlashtirilmagan yoʻnalishi va mas’uliyatni bilvosita qayta tashkil etish barcha ishtirokchilarning oʻzgarishga tayyorligini talab qiladi. Masalan, yangi tuzilmalar haqida yangi bilimlar berilishi va qabul qilinishi kerak. Xodimlar yoki mansabdor shaxslar boshqa joyga koʻchib oʻtishga tayyor boʻlishi kerak (mobillik). Xodimlar va davlat xizmatchilariga ish haqining qisqarishi, majburiy koʻchirishlar va kadrlarni qayta qurish taʼsir koʻrsatadi. Koʻpchilikni ishdan boʻshatish bilan tahdid qilishadi.

Tuzatishlar tahrir

2019-yilda beshta yirik munitsipalitet qaytadan kichikroq munitsipalitetlarga tarqatildi (Korfu, Kefaloniya, Lesvos, Samos va Servia-Velvendo). Ayniqsa, qishloq joylarida, mahalliy tuman idoralariga qaramay, katta jamoa tushunchasi samarali boʻlmagan.

Manbalar tahrir

  1. „Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης − Πρόγραμμα Καλλικράτης“ (el). Εφημερίς της Κυβερνήσεως (7 ιουνίου 2010). 2016-yil 13-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 23-may.
  2. „Парламент принял план «Калликрат»“. Athens News Agency. 2012-yil 9-martda asl nusxadan arxivlangan.
  3. A. Makris. „New Kallikratis Plan Implemented in First Round of Elections“ (en). GreekReporter.com (2010-yil 6-noyabr). 2010-yil 10-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 24-may.
  4. „Ο Καλλικράτης του Παρθενώνα και των Μακρών Τειχών“ (el). Το Βήμα (2010-yil 11-yanvar). 2018-yil 16-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 15-aprel.