Kaneyama (Yamagata)
Kaneyama (yaponcha: 金山町 Kaneyama-machi) Yaponiyaning Yamagata prefekturasida joylashgan shaharcha hisoblanadi. 1-yanvar, 2020-yil holatiga koʻra, shaharning taxminiy aholisi 5205 kishi, aholi zichligi esa 1 km² ga 35 kishidan toʻgʻri kelar edi. Shaharning umumiy maydoni 161,79 kvadrat kilometr (62 mi²) ga teng.
Kaneyama 金山町 | |
|---|---|
| Shaharcha | |
 | |
 Bayroq | |
| 38°53′0.4″N 140°20′21.8″E / 38.883444°N 140.339389°E G OKoordinatalari: 38°53′0.4″N 140°20′21.8″E / 38.883444°N 140.339389°E G O | |
| Mamlakat | Yaponiya |
| Maydon | 16,179 km2 (6,247 mi²) |
| Iqlim turi | nam kontinental iqlim |
| Aholisi (January 2020) |
5,205 |
|
| |
Geografiyasi tahrir
Kaneyama Yamagata prefekturasining shimoli-sharqida joylashgan boʻlib, shimolda Akita prefekturasi bilan chegaradosh. Shahar 100 metrdan 400 metrgacha balandlikda, 1000 metrli togʻlar bilan oʻralgan. Bu hudud qishda juda kuchli qor yogʻish holati bilan mashhur. Shahar boʻylab koʻplab osegi suv yoʻllari bunyod etilgan[1]. Shaharning bir qismi Kurikoma kvazi-milliy bogʻi chegaralarida joylashgan.
Qoʻshni munitsipalitetlar tahrir
Iqlim tahrir
Kaneyama nam kontinental iqlimga ega (Köppen iqlim tasnifi Dfa), katta mavsumiy harorat farqlari bilan, issiq (va koʻpincha nam) yoz va sovuq (baʼzan qattiq sovuq) qish mavsumi kuzatiladi. Yogʻingarchilik yil davomida sezilarli boʻlib, lekin avgustdan oktyabrgacha eng kuchli holati qayd etilgan. Kaneyamada oʻrtacha yillik harorat 10.3 °C (50.5 °F) ga teng. Yillik oʻrtacha yogʻin miqdori 2,078.4 mm (81.83 in), eng nam oy iyul oyi hisoblanadi. Avgustda eng yuqori harorat 23.3 °C (73.9 °F) atrofida boʻlsa, eng past harorat yanvarda −1.4 °C (29.5 °F) kuzatiladi.
| Kaneyama, Yamagata iqlimi | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Koʻrsatkich | Yan | Fev | Mart | Apr | May | Iyun | Iyul | Avg | Sen | Okt | Noy | Dek | Yil |
| Oʻrtacha maksimal, °C | 1,4 | 2,4 | 6,1 | 13,5 | 20,2 | 24,1 | 27,1 | 28,7 | 24,4 | 17,8 | 10,5 | 3,8 | 15,0 |
| Oʻrtacha minimal, °C | −4,2 | −4,2 | −2 | 2,4 | 8,7 | 13,9 | 18,5 | 19,2 | 14,9 | 8,1 | 2,4 | −1,7 | 6,3 |
| Yogʻingarchilik meʼyori, mm | 211,4 | 141,2 | 128,3 | 106,1 | 130,5 | 136,6 | 258,4 | 223,4 | 159,5 | 161,8 | 190,5 | 230,7 | 2 078,4 |
| Manba: Yaponiya metrologiya agentligi[2][3] | |||||||||||||
Demografiya tahrir
Yaponiya aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra[4], 1950-yillarda eng yuqori choʻqqisiga chiqqan Kaneyama aholisi soʻnggi 70 yil ichida kamayib bormoqda. Hozir bu son bir asr oldingiga qaraganda ancha kam.
| Yil | Aholi | ±% |
|---|---|---|
| 1920 | 7,815 | — |
| 1930 | 8,49 | +8.6% |
| 1940 | 8,646 | +1.8% |
| 1950 | 10,299 | +19.1% |
| 1960 | 10,012 | −2.8% |
| 1970 | 8,43 | −15.8% |
| 1980 | 8,037 | −4.7% |
| 1990 | 7,886 | −1.9% |
| 2000 | 7,381 | −6.4% |
| 2010 | 6,365 | −13.8% |
| 2020 | 5,071 | −20.3% |
Tarixi tahrir
Kaneyamaning hozirgi hududi qadimgi Deva provinsiyasining bir qismi boʻlgan va Nara davrida va erta Xeyan davrida Yaponiya dengizidagi Akita qal’asini Tinch okeanidagi Tagajo bilan bogʻlaydigan yoʻlda muhim bogʻlovchi nuqta boʻlgan. Sengoku davrida bu hudud zamonaviy shaharning markazi boʻlgan joyda Kaneyama qal’asini qurgan Mogami urugʻi nazorati ostida edi. Edo davrida shahar Edoni hozirgi Aomori bilan bogʻlaydigan Ushu Kaydo ustidagi pochta shaharchasi vazifasini oʻtagan. Shahar markazining shimolidagi togʻ dovonlari Meiji restavratsiyasining Boshin urushida jang maydoni boʻlgan. Meydzi davri boshlanganidan keyin hudud Yamagata prefekturasining Mogami tumani tarkibiga kirdi. Kaneyama qishlogʻi 1889-yil 1-aprelda zamonaviy munitsipalitetlar tizimining oʻrnatilishi bilan tashkil etilgan va 1925-yil 1-yanvarda shahar maqomiga koʻtarilgan.
Iqtisodiyoti tahrir
Shaharchaning asosiy iqtisodiy tarmogʻi qishloq, chorvachilik va oʻrmon xoʻjaligi hisoblanadi. Kaneyama, ayniqsa, sadr daraxtlari bilan mashhur boʻlib, shahar atrofida anʼanaviy uslubda qurilgan uylarni (sadr yogʻochlari va oq devorlar bilan) koʻrish mumkin. Shahar oʻzining zogʻora (nishiki) koi ishlab chiqarishi bilan ham mashhur hisoblanadi.
Bu raqamlar 2000-yilgi aholini roʻyxatga olish vaqtida hisoblangan:
- Birlamchi sektor (qishloq va oʻrmon xoʻjaligi) — 15 %
- Ikkilamchi tarmoq (ishlab chiqarish va qurilish) — 49 %
- Uchinchi darajali sektor (xizmatlar) — 36 %
Taʼlim tizimi tahrir
Kaneyamada uchta davlat boshlangʻich maktabi va shahar hukumati tomonidan boshqariladigan bitta davlat oʻrta maktabi, shuningdek, Yamagata prefekturasi taʼlim kengashi tomonidan boshqariladigan bitta davlat oʻrta maktabi faoliyat yuritadi.
Transport tahrir
Temir yoʻllar tahrir
Kaneyamada yoʻlovchilar uchun temir yoʻl xizmati mavjud emas. Eng yaqin Shinkansen stansiyasi esa qoʻshni Shinjo shahrida joylashgan.
Asosiy yoʻllar tahrir
- Tōhoku-Chūō Expressway
- Milliy yoʻnalish 13
- Milliy yoʻnalish 344
Mahalliy diqqatga sazovor joylar tahrir
Isabella Bird yodgorligi tahrir
Britaniyalik tadqiqotchi Isabella Bird oʻzining 1878-yilda Yaponiyaga qilgan sayohati davomida Yaponiyadagi magʻlubiyatsiz treklar haqidagi hikoyasida Kaneyamani juda goʻzal tarzda taʼkidlagan:
- „Bugun ertalab Shinjodan joʻnab ketganimizdan soʻng, biz tik tizmadan oʻtib, piramidal tepaliklarning yarim doirasi boʻlgan ajoyib goʻzallik havzasiga yuzlandik. Ularning choʻqqilari piramidal kriptomeriya bilan qoplanganligi va shimolga tomon barcha taraqqiyotni toʻsib qoʻyganligi tufayli yanada hayratlanarli holatga soldi. Uning poyida Kanayama hududi yanada goʻzal koʻrinar edi. Men tush vaqtida yetib kelgan boʻlsam ham, bu yerda yana bir-ikki kun turaman, chunki transport idorasidagi xonam shinam va yoqimli tarzda jihozlangan, xodimlar juda xushmuomala…[5]“
Shahar markazida Isabella Birdning xotirasiga bagʻishlab oʻrnatilgan yodgorlikni koʻrish mumkin[6].
Kaneyamaning taniqli odamlari tahrir
- Koichi Kishi, siyosatchi
Manbalar tahrir
- ↑ „四季奏でるまち。山形県金山町 探訪ガイド“. 2013-yil 15-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 12-mart.
- ↑ „ja:観測史上1～10位の値（年間を通じての値）“. JMA. Qaraldi: 2022-yil 25-mart.
- ↑ „ja:気象庁 / 平年値（年・月ごとの値）“. JMA. Qaraldi: 2022-yil 25-mart.
- ↑ Kaneyama population statistics
- ↑ Bird, Isabella, Unbeaten Tracks in Japan, Japan & Stuff Press, 2006, p. 160
- ↑ „四季奏でるまち。山形県金山町 探訪ガイド“. 2013-yil 15-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 12-mart.
Havolalar tahrir
- Rasmiy veb-sayt (yaponcha)