Kara-xulagu (Chigʻatoy)

Kara-xulagu, Qorahuloku (mongol tilida: Хара Хүлэгү taxminan 1221-1252) — Chigʻatoy ulusining ikkinchi va toʻrtinchi hukmdori (1242-1247, 1251-1252); Mutugenning oʻgʻli, Chigʻatoyning nabirasi, Chingizxonning evarasi.

Kara-xulagu Хара Хүлэгү
2-ulus xoni
Mansab davri 1242 – 1247
Oʻtmishdoshi	Yesu Munke
4-ulus xoni
Mansab davri 1251 – 1252
Oʻtmishdoshi	Yesu Munke
Vorisi	Algu (Chigʻatoy)

Rashiduddinning yozishicha, Xara-Xulag Mutugenning toʻrtinchi (yilnomada toʻngʻichi deb nomlangan) oʻgʻli boʻlgan. Juvayniyning soʻzlariga koʻra, Kara-xulagu Bomiyon qamalida (1221), otasining oʻlimidan sal oldin yoki koʻp oʻtmay tugʻilgan.

Chigʻatoyxon Mutugen oʻrniga Kara-xulaguni merosxoʻr qildi. 1242-yil boshida Chigʻatoy vafotidan soʻng, uning bevasi noib Habash Amid va zodagonlar Kara-xulaguni taxtga koʻtarishdi, lekin Guyuk qoon etib saylanganidan keyin (1246), uning yaqin doʻsti Yesu-Munke, tirik qolganlarning toʻngʻichi, Chigʻatoy ulusining hukmdori etib tayinlangan. 1251-yildagi qurultoyda Kara-xulagu Yesu Munke nomzodini qoʻllab-quvvatladi va yana ulus hukmronligiga tiklandi. U yangi xondan qoʻshin olib, Yesu-Munke qarshi yurish qildi, lekin Oltoy yaqinida yoʻlda vafot etdi. Uning bevasi Ergene xotun (Urgana xotun) yosh oʻgʻli Muborakshoh ostida hukmdor boʻldi.

Adabiyotlar

• Бартольд В. В. Туркестан в эпоху монгольского нашествия // Бартольд В. В. Сочинения. — М.: Издательство восточной литературы, 1963. — Т. I. — С. 551, 555, 559.
• Рашид ад-Дин. Сборник летописей / Перевод с персидского Ю. П. Верховского, редакция профессора И. П. Петрушевского. — М., Л.: Издательство АН СССР, 1960. — Т. 2.