Kartoshka quymoqlari
Kartoshka quymoqlari ― Yevropa oshxonasining mashhur taomi. Kartoshkali blinchiklar va quymoqlarni Lotin Amerikasidan tortib Shimoliy Yevropagacha, kartoshka istemol qilinadigan deyarli hamma joyda topish mumkin, xususan, ukrain (ukraincha: деруни), rus, polyak[1], nemis[2] va yahudiy oshxonalarida ham uchraydi.
| Milliy oshxona |
Rossiya Ukraina Belarus |
|---|---|
| Asosiy komponentlari | kartoshka, un, tuz, tuxum |
Draniki nomi bilan (belaruscha: дранікі, „drats“ dan — „qirmoq, qirgʻichdan oʻtkazmoq“) Belarus oshxonasining muhim mahsuloti. Bir versiyaga koʻra, draniki Belarus oshxonasiga nemislardan Yan Shitlerning 1830-yilda nashr etilgan. „Kuxar navuchany“ asari tufayli kirib kelgan, unda u nemislardan olingan kartoshka quymoqlari tarkibini keltirgan[3].
Tayyorlash tahrir
Qirilgan yoki ezilgan xom kartoshkadan tuz va tuxum qoʻshish bilan tayyorlanadi. Kraxmalni qovushtirish uchun un ham qoʻshiladi. Taʼbga koʻra boshqa ingrediyentlar qoʻshilishi mumkin — masalan, piyoz, sarimsoq. Olingan xamir aralashtiriladi va hayvon yogʻi yoki oʻsimlik yogʻi solib tovada qovuriladi.
Draniki anʼanaviy ravishda smetana, qaymoq, uzdor (eritilgan choʻchqa yogʻi) yoki machanka bilan issiq holda dasturxonga tortiladi.
Sovigan draniki taʼmini oʻzgartiradi, shuning uchun baʼzi odamlar ularni mustaqil taom sifatida faqat pishirgandan keyin darhol isteʼmol qilish mumkin, deb hisoblaydi.
Dranikini turli xil idishlarda (masalan, pechka boʻlsa sopol koʻzada) quritib pishirish ham qoʻllaniladi. SSSRda doʻlma kabi qiyma goʻsht bilan toʻldirilgan draniki tayyorlash keng tarqalgan.
Hududiy nomlari tahrir
Ushbu taomning boshqa nomlari ham bor:
- Rossiyaning turli hududlarida — kartoshka quymoqlari, draniki, kakorki, teruni, deruni, terunsi, terunki, deriki;
- Avstriya — Kartoffelpuffer va boshqalar. (sm. adabiy nemischa); mintaqaviy avstriyacha nomlar: Erdäpfelpuffer („kartoshka quymoqlari“) , Erdäpfelkrapferl, Kartoffellaibchen;
- Belarusiya — draniki;
- Germaniya — adabiy nemis tilida: Kartoffelpuffer („kartoshka quymoqlari“), Reibekuchen („qirilgan piroglar“), Reibeplätzchen („qirilgan pechenye“), Kartoffelpfannkuchen („kartoshkali blinlar“), Kartoffelplätzchen („kartoshka pechenyesi“) va boshqalar. Bundan tashqari, koʻplab hududiy nomlari bor, masalan: Reynlandda - Rievkooche, Schnibbelskuchen, Krebbelche, Gribbelscher, Kribbelscher, Hessenda — Erbelkrebbel, Kartoffelplätzcher, Panneläppcher, Baden-Vurtembergda — Kardofflkiachla, Bavariyada - Erdäpfelpuffer, Reiberdatschi; va boshqalar. Germaniyada kartoshka quymoqlari shakar va olma pyuresi, shuningdek, tuzlangan karam yoki salat bilan tortiladi[2].
- Isroil va yahudiy diasporasi — latkes;
- Litva — bulviniai blynai („kartoshkali blinlar“);
- Polsha — placki ziemniaczane („kartoshkali quymoqlar“);
- AQSh — hashbrown;
- Ukraina — deruni, tertyuxi, terchiniki, kremzliki (Udmurtiya va Tataristondagi Ashkenazi yahudiylarida „krezlik“ talaffuz varianti bor[4]);
- Chexiya — bramboráky;
- Slovakiya — zemiakové placky (Slovakiyaning sharqiy mintaqalarida ular „nalešniky“ deb ham ataladi)
- Shvetsiya — raggmunk („tukli rohib“);
- Shveysariya — Rösti (Rösti) Shveysariya-Germaniyadan. rööschte („qovurish“, nemischa rösten), Shveysariyaning milliy taomi; hududiy nomlari: Härdöpfelchüechli („kartoshkali pirog“) , Härdöpfeldätschli; Kartoffelpuffer va boshqalar. (adabiy nemis tili).
Galereya tahrir
![Amerikacha xashbraun (Hash brown)[5]](/wiki/Fayl:Tatertots.png)
Manbalar tahrir
- ↑ „Placki ziemniaczane bez tajemnic“. kuchnia.wp.pl. Qaraldi: 2017-yil 27-dekabr.
- ↑ 2,0 2,1 Erhard Gorys 1997.
- ↑ Е. Микульчик „Драники“,. Лучшие блюда белорусской кухни. Минск: Электронная кнігарня, 2015 — 14 bet. ISBN 978-985-90371-1-5.
- ↑ Altinsev A. V. Chuvstvo lyubvi v ponimanii evreev-ashkenazi Udmurtii i Tatarstana / Nauka Udmurtii — 2013. № 4. — S. 130
- ↑ xashbraun
Adabiyotlar tahrir
- Erhard Gorys. Kartoffelpuffer // Das neue Küchenlexikon. Von Aachener Printen bis Zwischenrippenstück. — München: Deutscher Taschenbuch Verlag, 1997. — S. 264. — 599 S. — ISBN 3-423-36008-9.