Kasr-chiziqli funksiya - ax+ kiritiladi. Umumiy maxrajga keltirilgan u va j- (KeN) K. lar uchun tartib munosabati suratlarini taqqoslash orqali kiritiladi: t<p boʻlsa, ^g < S- deyiladi. t^O da K.lar teng . /t/<p boʻlganda ^ toʻgʻri, aks holda notoʻgʻri K. deyiladi. Maxkasr kasrga teskari K. deyiladi.

Kasrlar ustidagi amallar ham butun sonlar uchun aniqlangan amallarning aksariyat qonunlariga boʻysunadi: oʻrin almashtirish, guruhlash, taqsimot, tartib qonunlari K.lar uchun ham oʻrinli.r Algebrada q koʻrinishidagi ifoda K. deyiladi, bunda R va Q algebraik ifodalar.

Amallarning bajarilishi qulayligi uchun deyarli barcha hisoblarda (kalkulyator, texnik hisoblar, fizik, iqtisodiy masalalarda) oʻnli K.lar ishlatiladi. Oʻnli K. akak_g ..., aka0, bxb2 ...bc koʻrinishda yozilib, o,-.,- lar raqamlar (0, 1, ... 9) boʻlib, ak ... ^butun qismi bv..bc esa K. qismi deyiladi. Butun qismi 1, 2, ... 9 raqamlardan biriga teng oʻnli K. standart koʻrinishidagi K. deyiladi. Matematikada cheksiz oʻnli K.larning ahamiyati katta. Mas, l=3,141592654 ... va ye= 27182818 ...sonlar cheksiz oʻnli K. chiziqli funksiya nisbatini tasvirlovchi funksiya. Agar determinant d = 77 =0boʻlsa, K.-ch. f. oʻzgarmas miqdor boʻladi, agar D^0, s=0 boʻlsa, u holda K.-ch. f. butun chiziqli u=sx+1 funksiya boʻladi; D^0, s/Oboʻlsa, K.-ch.f. grafigi asimptotalari koordinata oʻqlariga parallel boʻlgan teng tomonli giperbolani ifodalaydi. Agar a, , s, d — kompleks sonlar, x — kompleks oʻzgaruvchi boʻlsa, u holda K.-ch. f. kengaytirilgan kompleks tekislikni oʻzini-oʻziga konform va oʻzaro bir qiymatli akslantiradi. Kengaytirilgan kompleks tekislikdagi aylanalar K,-ch. f. yordamida akslantirilganda yana aylanalarga oʻtadi. K.-ch. f. yordamida bajarilgan akslantirish kengaytirilgan kompleks tekislikdagi u aylanaga nisbatan simmetrik nuqtalarni u aylananing obrazi boʻlgan aylanaga nisbatan simmetrik nuqtalarga akslantiradi. K.-ch. f. kasr-ratsional funksiyaning xususiy holidir.[1]

Manbalar tahrir

  1. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil