Kindlifresserbrunnen
Kindlifresserbrunnen (shveytsarcha-nemischa bolalarni isteʼmol qiluvchilar favvorasi) — Shveytsariyaning Bern shahridagi Kornhausplatzda (Granary Place) boʻyalgan tosh favvora. Bu XVI asrda Bernning Eski shahar qismida qurilgan favvoralardan biri hisoblanadi.
| Kindlifresserbrunnen | |
|---|---|
 Bola yeyuvchi haykali | |
| Koordinatalari | 46.948519/N/7.447447/E |
| Joylashuv | Bern |
| Qurila boshlagan | 1545 |
| Qurilish tamomlangan | 1546 |
| Xarita | |
| Koordinatalari | 46°56′54.53″N 7°26′51.00″E / 46.9484806°N 7.4475000°E G OKoordinatalari: 46°56′54.53″N 7°26′51.00″E / 46.9484806°N 7.4475000°E G O |
Kindlifresserbrunnen favvorasi 1545-1546-yillarda Hans Gieng tomonidan XV asrdagi yogʻoch favvora oʻrniga yaratilgan. Yangi favvoraning asl nomi Platzbrunnen (Plaza favvorasi) boʻlishi kerak edi; hozirgi ismnomi ilk bora 1666-yilda ishlatilgan. Kindli shveytsar-nemischadagi Kind soʻzining kichiklashtirish maʼnosi boʻlib, bola degan maʼnoni anglatadi. Kindlifresserbrunnen nomining soʻzma-soʻz tarjimasi shuning uchun „Kichik bolalarni yeyuvchi favvora“ degan maʼnoni anglatadi.
Favvora haykalida yalangʻoch bolani yutib oʻtirgan yovuz maxluq tasvirlangan. Uning yonida koʻplab bolalar solingan sumka qoʻyilgan. Yovuz maxluqyahudiylarnikiga oʻxshash uchli shlyapa kiyganligi sababli[1], bu yahudiyning tasviri boʻlishi mumkinligi haqida[2] taxmin qilingan. Boshqa bir nazariyaga koʻra, haykal Krampusga oʻxshaydi, Alp togʻlari folkloridagi hayvonga oʻxshash jonzot Rojdestvo mavsumida notoʻgʻri xatti-harakatlar qilgan bolalarni jazolaydi. Boshqa nazariyalarga koʻra, bu yunon xudosi Kronusning oʻz bolalarini yoki Rim rivoyatlariga koʻra Saturnining oylarni yeyayotgani tasviri berilgan boʻlishi mumkin[3]. Yana bir nazariya shundan iboratki, favvorada Shveytsariya Konfederatsiyasini Italiya shimolida bir nechta qonli magʻlubiyatlarga olib kelgan Kardinal Shinerning vakili tasvirlangan edi. Muqobil nazariyaga koʻra, bu gersog Berchtoldning (Bern asoschisi) akasi tasviri, u akasining unga soya solganidan shunchalik gʻazablanganki, shahardagi barcha bolalarini yigʻib yeydi, ammo bunday voqea Bern tarixida sodir boʻlmagan[4]. Yakuniy nazariya shundan iboratki, bu shunchaki itoatsiz bolalarni qoʻrqitish uchun moʻljallangan karnaval qahramoni tasviri hisoblanadi[3].
Yana bir nazariyaga koʻra, sakkizta bola Eski Shveytsariya Konfederatsiyasining sakkizta kantonini tasvirlaydi va yovuz dushman (ehtimol Charlz Bold, Burgundiya gertsogi) kantonlarni yutib yuborishga harakat qilmoqda. Bu favvoraning poydevori koʻrinishidagi maʼnoga juda mos keladi, unda urushga ketayotgan qurolli ayiqlar, jumladan, friz va barabanchilar tasvirlangan. Friz Hans Rudolf Manuel Deutsch tomonidan ishlab chiqilgan boʻlishi mumkinligi haqida taxminlar mavjud[5].
Kindlifresserbrunnen Jacques Chessex tomonidan yozilgan."L’ogre" romanidagi muhim obrazlardan (yovuz maxluq) biridir.
Manbalar tahrir
- ↑ Switzerland is yours.com travel guide accessed 25 April 2008
- ↑ See the City Council of Bern minutes of the 14 May 1998 5:00PM session accessed 23 November 2008(olmoncha) for one discussion of an anti-Semitic meaning in the statue. „Dabei kommt man nicht darum herum, dassder Kindlifresser spätestens seit der Mitte des 19. Jahrhunderts als christenkinder-ver-zehrender Jude interpretiert wurde.“ (One cannot avoid the fact that the child-eater has been interpreted as a Christian child-consuming Jew at least since the middle of the 19th century.)
- ↑ 3,0 3,1 Hofer, Paul. Die Kunstdenkmäler des Kantons Bern, Band 1: Die Stadt Bern. Basel: Gesellschaft für Schweizerische Kunstgeschichte, 1952 — 281 bet. (Wayback Machine saytida 2014-10-06 sanasida arxivlangan)(olmoncha)
- ↑ „The Child-Eater of Bern“. Atlas Obscura.
- ↑ Hofer, pg. 274, note 4