Koʻmakchi — yordamchi soʻzlarning bir turi. Gapda ot yoki õzlashgan soʻzlardan keyin kelib, vosita, maqsad, sabab, vaqt, makon sintatik munosabatlarni ifodalash uchun qoʻllanadi. Ko'makchi aslida mustaqil soʻzlardan hosil boʻlgan.

Shunga koʻra, 2 guruhga boʻlinadi:

1) sof (asl) ko'makchilar;

2) funksional ko'makchilar (koʻmakchi vazifasida qoʻllanuvchi soʻzlar).

Sof ko'makchi mustaqil lugʻaviy maʼnolarini batamom yoʻqotgan yordamchi soʻz boʻlib, boshqa soʻzlar bilan birikkan holda turli munosabatlarni anglatadi: sayin, orqali, tufayli, yangligʻ, bilan va boshqa.

Funksional ko'makchi mustaqil maʼnoli soʻzlar boʻlib, maʼlum oʻrinlardagina koʻmakchi sifatida qoʻllanadi.

Funksional ko'makchining morfologik shakl va maʼno xususiyatiga koʻra turlari:

1) ot K. (tomon, yon, oʻrta va boshqalar);

2) sifat K. (boshqa, qarshi, tashqari va boshqalar);

3) feʼl K. (koʻra, qarab, buylab va boshqalar);

4) ravish K. (burun, avval, ilgari va boshqalar).[1]

Manbalar

tahrir
  1. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil