Koshpendіler (qozoqcha: Көшпенділер; tarjimasi „Koʻchmanchilar“) — 2005-yilda chiqarilgan qozoq-fransuz filmi. Film syujeti Ilyos Yesenberlinning „Koʻchmanchilar“ trilogiyasining ikkinchi kitobi asosida yaratilgan[2].

Koshpendіler
Rejissyor(lar) Ivan Passer, Sergey Bodrov
Prodyuser(lar) Milosh Forman, Rem Bergman, Pavel Duvidzon, Rustem Ibrahimbekov
Ssenariynavis(lar) Rustem Ibrahimbekov
Rollarda Jay Hernandez, Ayanat Esmagambetova, Kuno Bekker, Mark Dakaskos
Bastakor(lar) Karlo Siliotto
Kinematografiya Qozoqfilm, Ibrus, True Story Production[1]
Distribyutor The Weinstein Company
Chiqarilgan sanasi 2005
Davomiyligi 112 daqiqa
Mamlakatlar Qozogʻiston bayrogʻi Qozogʻiston, Fransiya bayrogʻi Fransiya, Rossiya bayrogʻi Rossiya , AQSH bayrogʻi AQSh
Byudjeti $34 million

Film slogani: Har bir askar, har bir xalq, har bir muhabbatning oʻz Vatani boʻlishi kerak.

Syujeti

tahrir

XVIII asrda qozoqlarning joʻngʻor bosqiniga qarshi ozodlik urushi olib boradi. Abilayxon boʻlgan Mansur koʻp sinovlardan oʻtgan yigit edi. U chinakam xalq yetakchisining mashaqqatli yoʻlini bosib oʻtishi kerak. Oʻlimga duch kelganiga qaramay, u dono va hurmatli inson boʻlib qoladi. Uning asosiy maqsadi qozoq xalqini mana shunday ogʻir davrda birlashtirish, chunki birgalikdagi saʼy-harakatlar bilangina dushmanni oʻz zaminidan quvib chiqarish mumkin. Qolaversa, shunday ogʻir davrda Mansurning jangchi qiz Gavharga nisbatan his-tuygʻulari paydo boʻladi va bu uning uchun jiddiy sinovga aylanadi…[3]

Rollarda

tahrir
  • Jay Hernandez — Yerali
  • Ayanat Yesmagʻambetova — Gauһar
  • Kuno Beker — Әbіlmansұr
  • Mark Dacascos — Sharish
  • Archie Kao — Shaңgrek
  • Jason Scott Lee  — Oraz
  • Dіlnaz Axmadieva — Xosha
  • Tungʻishbay Jamanqulov — Abіlqayir
  • Dosqan Joljaqsinov — Qaldan Seren
  • Yerіk Joljaqsinov — Baraq

Fikrlar

tahrir

Qozoqdek katta xalq millat sifatida kamolga yetgan chogʻda Koshpendіlerdek film bilan dunyoni larzaga solishi kerak edi, lekin bunday boʻlmadi.

Har narsaga qanoat qilishda davom etsak, shukrona bilan qarab: „Bu ham shukur“, deyishimiz kerak. Balki uning fikri bor. Umumiy milliy maʼnaviyatni yuksaltirish borasida mavzu nuqtai nazaridan yomon emas — oʻzagi yaxshi. Lekin aytmoqchi boʻlganimiz bir-birimizga aytilayotgan quruq maqtovlar emas, balki kamchiliklarimizga qaytib, koʻpchilikning boʻgʻziga singib ketgan haqiqatni aytishdir.

Filmda birgina ip bor deyishsa, bu milliy ruh, bu vatanparvarlik. Ablay ana shu asl fikr bayrogʻining koʻtaruvchisidir. Demak, odamlar darrov Ablayga qarashadi. Afsona va haqiqatni oltindek qadrlaydigan olti alash Ablay shaxsiga taʼzim qiladi, uni aslo pastga tushirishni istamaydi. Shuning uchun Abilay qoʻshigʻi ikki asrdan buyon aytilgan boʻlsa ham eskirgani yoʻq. Xalq bundan ikki yuz ellik yil avval yashagan Abilay obrazini sanʼat asarlaridan izlaydi.[4]

Manbalar

tahrir
  1. „«Қазақфильм» Голливудтың қатысуымен «Номад» (көшпенділер) фильмінің түсірілімін бастады.“. 4-mart 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-noyabr 2022-yil.
  2. „«Казахфильм» при участии Голливуда начинает съемки фильма "Номады"(кочевники)“. 4-mart 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-noyabr 2010-yil.
  3. V staroy russkoy transkripsii: Ablay-xan. Dannaya transkripsiya prinyata i v russkoy versii filma „Kochevnik“.
  4. „“КӨШПЕНДIЛЕР” ФИЛЬМI КӨҢIЛДЕН ШЫҚТЫ МА?“ (qozoqcha). 2022-yil 24-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-noyabr 2022-yil.