Kotor qo‘zg‘oloni
Kotor qoʻzgʻoloni (Kattator qoʻzgʻoloni) — 1- 3-fevral kunlari Kotor portida (Adriatik qirgʻogʻi, Chernogoriya) Avstriya-Vengriya floti dengizchilari qoʻzgʻoloni.
Qoʻzgʻolon 1918-yil 1-fevralda Kotor koʻrfazida „Sent-Jorj“ kreyserida gʻalayon koʻtarilishi va qizil bayroq koʻtarilishi bilan boshlandi. Keyinchalik qoʻzgʻolonchilarga yana 42 ta kema ekipajlari (taxminan 6 ming dengizchi) va port ishchilari qoʻshildi. Qoʻzgʻolonchilarning asosiy qismi imperiyaning milliy ozchiliklari — slovenlar, serblar, xorvatlar, chexlar, vengerlarga tegishli edi. Qoʻzgʻolonga F.Rush, M.Brnicevich, A.Grabar va E.Shishgorichlar boshchilik qildilar. Sudlarda inqilobiy qoʻmitalar tuzildi. Qoʻzgʻolonni bostirish qoʻmondoni kontr-admiral Miklos Horti (millati boʻyicha venger, veng.: Miklós Horthy) Avstriya-Vengriya floti qoʻmondoni lavozimiga flotning ishdan boʻshatilgan admirali Maksimilian Nyegovan (millati boʻyicha xorvat, xorvatcha: Maximilian Njegovan).
Qoʻzgʻolonchilar Sovet Rossiyasi hukumati takliflari asosida zudlik bilan tinchlik oʻrnatishni, Avstriya-Vengriya imperiyasi xalqlarining oʻz taqdirini oʻzi belgilash huquqini va demokratik hukumatni yaratishni talab qildilar. 3-fevral kuni bir nechta suv osti kemalari Poul dengiz bazasidan koʻrfazga yaqinlashdi va piyodalar quruqlikdan portga oʻtkazildi. Shu kuni qoʻzgʻolon bostirildi, 800 ga yaqin kishi hibsga olindi, rahbarlar otib tashlandi[1].
Manbalar tahrir
- ↑ „Революция и распад Австро-Венгрии 1918 г.“ (ru). ХРОНОС (2001-yil 4-dekabr). 2012-yil 30-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8 ноября 2008.