Krotsimonlar (Talpidae) - hasharotxoʻrlar turkumiga mansub sut emizuvchi hayvonlar oilasi. K. (yer yuzasida hayot kechiruvchi yerqazardan tashqari) yer qazib, yer ostida hayot kechirishga moslashgan. Tanasi gʻoʻlasimon, tashqi quloq suprasi yoʻq, oldingi oyoqlari qisqa, tirnogʻi uzun va qattiq, moʻynasi qisqa, silliq. K. yaxshi koʻrmaydi; baʼzi birlarining koʻzi teri bilan qoplangan. Eshitish va hid bilish organi yaxshi rivojlangan. 30 dan ortiq turi bor, 12 yoki 18 urugʻga boʻlinadi. Tibet, Xitoy, Yaponiya, Shimoliy Amerika, Yevropa va Osiyoda tarqalgan. Yiliga bir marta (bahorda) 4—9 bola tugʻadi. Boʻgʻozlik davri 38—40 kun. Asosan, tuproq hayvonlari, jumladan, yomgʻir chuvalchanglari, hasharotlar va ularning lichinkalari bilan oziqlanadi. K. yer qazib, tuproqqa havo oʻtishini va suv shimilishini yaxshilaydi. Oʻtloq tuproklarda K. bir yil davomida 160 t ga yaqin tuproqni yer yuzasiga qazib chiqaradi. Ayrim turlari ovlanadi. 2 turi Xalqaro Qizil kitobga kiritilgan.[1]

Manbalar tahrir

  1. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil