Kruner — (inglizcha: crooner – croon –"past ovozda, sokin va jon bilan kuylash uslubi") – xirillash estetikasiga amal qiluvchi estrada xonandasi – past ovozda qoʻshiq aytish va ritimlik qiroat oʻrtasidagi boʻlgan qoʻshiq uslubi. Ushbu qoʻshiq uslubi AQShda shakllangan va anʼanaviy pop musiqasiga xosdir.

Frank Sinatra, 1947-yil

Krunning tez va massiv rivojlanishi 1920-yillardan boshlab tovushni kuchaytirish texnologiyasining jadal rivojlanishi bilan boǵliq. Kuchaytirmasdan kuylash (masalan, opera teatrida) qóshiqchidan kókrak qafasi, nafas olishni nazorat qilish va ovozning jismoniy kuchiga ega bólishini talab qilgan. Mikrofonning sezgir kuchaytirilishi qóshiqchilarga vokal kordlariga kamroq nafas olish imkonini berdi.

Krunerning óziga xos xususiyatlari shundan iboratki, ovozni bemalol chiqarib olish, materialni hikoya qilish va nozik taqdim etish, gap-sózlarni gapirish va parchalar orasidagi tóxtovlarda suhbatni taqlid qilishi.

Koʻpchilik kruenerlarning repertuarida jazz standartlari, lirik-romantika balladasi, salon-raqs musiqasi va boshqa engil musiqa va kinofilmlar qoʻshiqlari muhim oʻrin tutadi[1].

Tarixi tahrir

Kruning 1920-yillardan XX-asrning oʻrtalariga qadar AQShning estrada sanʼatkorlarida keng tarqalgan boʻlib, dastlabki krunerlar orasida Rudi Valle, Bing Krosbi, Rass Kolumbo va Djin Ostin lar bor edi, ularning 1927-yilgi „My Blue Heaven“ nomli yangi ijro etish uslubi bilan mashhur bólib, ósha paytdagi savdo rekordlarini yangiladi.

Birinchi avloddan eng katta muvaffaqiyat 1930-yillarning oʻrtalariga kelib birinchi raqamli krunerchi deb Bing Crosby hisoblangan edi [2]. 1940-yillarning ikkinchi yarmida Amerika chartlarida birinchilik Frenk Sinatraga oʻtdi, Perry Komo, Din Martin, Nat King Koul, Toni Bennett, Endi Uilyams ham katta muvaffaqiyatga erishdilar. Kruning elementlaridan The Ink Spots vokal jamoalari, keyinchalik boshqalar ham foydalana boshladi.

Yevropada Engelbert Xamperdink, Jo Dassen, Xulio Iglesias, Karel Gott krunerlik uslubida ishlagan. Sovet krunerlari deb baʼzan Leonid Utesov, Mark Bernes, Iosif Kobzon kabi ijrochilarni ham atashadi.

Manbalar tahrir

Adabiyot tahrir

  • Yoqimlilar H. Buyuk Amerika mashhur qoʻshiqchilar. Nyu-York, 1974-yil.
  • Giddins G. Bir choʻntak toʻla orzular. Boston: Little, Braun va Kompaniya, 2001-yil.
  • Pits H. , Xoffman F. Qoʻshiqchilarning koʻtarilishi: Gen Ostin, Russ Kolumbo, Bing Krosbi, Nik Lukas, Jonni Marvin va Rudi Valli. Lanham, MD. : Qoʻrqinchli matbuot, 2002-yil.