Leshan Budda Haykali

Leshan Budda haykali (Chinese) - 7 metr boʻgan baland tosh haykal, u 713-803-yillarda (Tang sulolasi davrida) qurilgan.U Xitoyning Sichuan provinsiyasining janubiy qismida, Leshan shahri yaqinida, Min daryosi va Dadu daryosining qoʻshilishida joylashgan.Tosh haykal Emei togʻiga qaramaqarshi joylashgan, uning oyoqlari ostidan daryolar oqib oʻtgan. Bu dunyodagi eng katta va eng baland tosh Budda haykali hisoblanadi.U hozirgi zamongacha boʻlgan dunyodagi eng baland haykaldir.4 yuz yildan oshgan. Emei togʻi manzarali hudud hisoblanadi. Shu jumladan Leshan Budda Haykali joylashgan yer koʻngil ochar joyga aylangan. Bu jou 1996-yilda YuNESKOning Jahon merosi roʻyxatiga kiritilgan.1

Joylashgan joyi

Leshan Budda Haykali Lingyun togʻini Qifeng choʻqqisida joylashgan. Qifeng choʻqqisi Minjiang daryosi, Qingyi daryosi va Dadu daryosining kesishgan joyida barpo etilgan.

Oʻtmishi

Buddani qurilish eramizning 723-yilidan boshlangan, Xay Tong ismli xitoylik buddist rohib boshchiligida qurilgan. Qishloq aholisi Budda daryo boʻylab sayohat qilayotgan kemalarni doimo bezovta qiladigan notinch suvlarni tinchlantirishiga ishongan. Loyihani moliyalashtirish tahdid qilinganda, u oʻzining taqvodorligi va samimiyligini koʻrsatish uchun ish koʻzini bilib olganligii aytiladi. Haykal oʻsha paytda faqat yelkadan yuqori qismi qurilgan. Bir necha yil oʻtgach, Xay Tongning shogirdlari Chjanchou Jianxiong ismli mahalliy amaldorning moliyaviy yordami bilan haykal ustida ishlashni davom ettirdilar. Xay Tongning shogirdlari qurilishni Kneesgacha davom ettirdilar, qurilish toʻxtatildi, chunki Chjanchou JianXiang Changʻandagi qirollik saroyida xizmat qilishga chaqirildi. Taxminan 70 yil oʻtgach, Jiedushi Vey Gao loyihani qoʻllab-quvvatladi va moliyalashtirdi va qurilish nihoyat 803-yilda Xay Tong shogirdlari tomonidan tugatildi.

Himoya

1956-yilda Sichuan provintsiyasi xalq qoʻmitasi tomonidan himoyaga olingan.1996-yilda YuNESKOning Butunjahon merosi qoʻmitasi Leshan Gigant Buddani Jahon madaniy va tabiiy merosi roʻyxatiga kiritdi. 1998-yilda Leshan Gigant Buddaning manzarali hududini boshqarish qoʻmitasi rasmiy ravishda tashkil etildi.2008-yilda Emei togʻi - Leshan Gigant Budda manzarali hududini boshqarish qoʻmitasi rasmiy ravishda tashkil etildi, uning asosiy vazifasi Emei togʻi va Leshan Gigant Budda uchun turizm resurslarini rivojlantirish. 2002-yil 24-martda Jahon banki tomonidan Leshan Gigant Buddani taʼmirlash loyihasining birinchi bosqichi rasman boshlandi.2 Loyiha Buddani koʻkragidan boshigacha toʻliq taʼmirlashni va keyin tosh devorini mustahkamlashni oʻz ichiga olgan. 2002-yil 23-iyunda Leshan Gigant Buddaga texnik xizmat koʻrsatish loyihasining ikkinchi bosqichi boshlandi. Ushbu bosqichda Buddaning oyoqlaridagi toshlar taʼmirlandi va toshning suv sathidan pastdagi eroziyalangan qismi taʼmirlandi.3

Adabiyotlar

Habibullayev, Alimula.Oʻzbekiston sharqshunoslar biblografiyasi (1949—2022-yillar.Toshkent: Toshkent davlat sharqshunoslik unversiteti),2022.

Manbalar

Xitoy solnomasi 1
Qadimgi Xitoy tarixi 35.56 2
Konfutsiy asarlari 3