Loʻlilar

Romanlar so'zlashuv tilida lo'lilar nomi bilan tanilgan, hind-aryan etnik guruhi bo'lib, an'anaviy ravishda ko'chmanchi sayohatchilardir. Ular Yevropa va Anadoluda yashaydilar va butun dunyo bo'ylab joylashgan diaspora populyatsiyalariga ega, ularning katta kontsentratsiyasi Amerikada yashaydi.

Ingliz tilida rum xalqi lo'lilar (yoki lo'lilar ) bilan keng tanilgan, bu g'ayriqonuniylik va qoidabuzarlik ma'nolari, shuningdek, irqiy qoralash sifatida tarixiy qo'llanilishi tufayli ko'plab lo'lilar tomonidan kamsitilgan deb hisoblanadi. Bu idrok juda kichik yoki mavjud emas.1971-yilda boʻlib oʻtgan birinchi Butunjahon romani kongressida uning ishtirokchilari bir ovozdan loʻlilar uchun barcha eksonimlarni, shu jumladan lo'lilarni yuqorida aytib oʻtilgan salbiy va stereotipik maʼnolari tufayli qoʻllashni rad etish uchun ovoz berishdi.

Lingvistik va genetik dalillar lo'lilarning Hindiston yarimorolida paydo bo'lganligini ko'rsatadi. Xususan, Rajastan viloyati.Ular tarqoq, lekin ularning eng koʻp toʻplangan aholisi Yevropada, ayniqsa Markaziy, Sharqiy va Janubiy Yevropada, shuningdek Gʻarbiy Osiyoda. Roman xalqi Gʻarbiy Osiyo va Yevropaga 14-asr atrofida kelgan.

1930-yillarda Finlandiyaning Xelsinki shahridagi uchta Finlandiya Romani ayollari

Roman ayolining kostyumi

• Achim, Viorel. The Roma in Romanian History. Budapest: Central European University Press, 2004. ISBN 978-963-9241-84-8. 
• Fraser, Angus (1992), The Gypsies, Oxford, UK: Blackwell, ISBN 978-0-631-15967-4
• Hancock, Ian (2001), Ame sam e rromane džene, New York: The Open Society Institute
• Hancock, Ian F.. Ame Sam E Rromane Dz̆ene. Univ of Hertfordshire Press [2001], 2002. ISBN 978-1-902806-19-8. 
• Helsinki Watch (1991), Struggling for Ethnic Identity: Czechoslovakia's Endangered Gypsies, New York: Helsinki Watch
• Hübshmanová. „Roma – Sub Ethnic Groups“. Rombase. Karl-Franzens-Universität Graz (2003). 2022-yil 11-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 12-dekabr.
• Lemon, Alaina. Between Two Fires: Gypsy Performance and Romani Memory from Pushkin to Post-Socialism. Durham: Duke University Press, 2000. ISBN 978-0-8223-2456-0. 
• Matras, Yaron. Gypsies in the Ottoman Empire. Hatfield: University of Hertfordshire Press, 2001. 
• Matras, Yaron. Romani: A Linguistic Introduction. Cambridge: Cambridge University Press, 2005. ISBN 978-0-521-02330-6. 
• Matras, Yaron. Romani: A Linguistic Introduction. Cambridge University Press, 2002. ISBN 978-0-521-63165-5. Qaraldi: 2009-yil 16-iyul. 
• „Gypsies, The World's Outsiders“, National Geographic: 72–101, April 2001
• Nemeth, David J.. The Gypsy-American. Lewiston, NY: Edwin Mellen, 2002. 
• Sutherland, Ann. Gypsies: The Hidden Americans. Waveland, 1986. ISBN 978-0-88133-235-3. 
• Silverman, Carol (1995). „Persecution and Politicization: Roma (Gypsies) of Eastern Europe“. Cultural Survival Quarterly.