Malikjahon xonim

Malikjahon xonim (1805-yil 26fevral – 1873-yil 2-aprel) fors podshosi Muhammad Shoh Qojarning rafiqasi va Nosiriddinshohning onasi edi.^[1] U erining vafoti va oʻgʻlining taxtga oʻtirilishi oʻrtasida 1848-yil 5-sentabrdan 5-oktabrgacha bir oy davomida Fors imperiyasining amalda regenti boʻlgan.

Hayot

Yoshlik

Malikjahon xonim tugʻilishi va nikohi boʻyicha Qajarlar sulolasining fors malikasi edi. Otasi amir Muhammad Qosim Xon Qojar Quvonli „Amir Kabir“ onasi malika Begom Jan xonim Qojarning qizi boʻlib, u Fors podshosi Fath-Ali Shoh Qojarning nabirasi edi. Uning otasi tomonidan bobosi qudratli qojar sarkardasi Amir Sulaymon Xon Qojar Quvonli „Amir Kabir“, „Nizom ud-Davla“, „Eʼtizod ud-Davla“ boʻlgan, buvisi esa Zand sulolasining malikasi boʻlgan.^[2]

Nikoh

Malikjahon xonim (oʻrtada), Nosiriddinshoh (uning oʻgʻli, Qojar sulolasining toʻrtinchi shohi, chapda) va Izzat ud-Davla (oʻngda, uning qizi). Surat 1874-yildan oldin olingan.

U yoshligida amakivachchasi, forslik Muhammad Shoh Qojarga (hukmronligi 1834 – 1848-yillar) turmushga chiqdi.^[3] Uning turmush oʻrtogʻi hayoti davomida oʻn beshga yaqin ayolga uylangan, ammo u eng birinchi xotinlaridan biri edi. U haramda bir necha sabablarga koʻra obroʻ-eʼtiborga ega boʻlgan: shohning xotinlari orasida kattaligi tufayli chunki u qojarlar oila aʼzosi boʻlgan va shuning uchun yaxshi nasl-nasabga ega va u eriga beshta bola tugʻib bergan (ulardan ikkitasi balogʻatga etgan) va eng muhimi, u valiahdning onasi boʻlgan.

Uning tirik qolgan yagona oʻgʻli Nosiriddinshoh otasining oʻrniga Fors taxtiga oʻtiradi.^[3] Uning „Mahd-i Ulyo“ unvoni „Buyuk beshik“ degan maʼnoni anglatadi va bu unvon odatda merosxoʻrning onasiga berilgan.^[3]

Bevalik

Beva ayol sifatida u erining vafoti va oʻgʻlining taxtga oʻtirilishi oraligʻida, 1848-yil 5-sentabrdan 5-oktabrgacha bir oy davomida Fors imperiyasining amalda regenti boʻlgan.

Qirol onasi sifatida u 1848-yildan 1873-yilda vafotigacha oʻgʻlining hukmronligi davrida katta siyosiy taʼsir koʻrsatdi.^[3] U kuchli va siyosiy iqtidorli shaxs sifatida tasvirlangan.^[3] Oilaviy va urugʻ-aymoq tarmoqlarida mustahkam ildiz otgan, u xizmat koʻrsatgan oddiy odamlardan koʻra Qojar zodagonlarini qoʻllab-quvvatlagan va qoʻllab-quvvatlagan, chunki Qojar oilasi va urugʻi aʼzolari begonalarga qaraganda u bilan ancha yaxshi aloqada boʻlgan.^[3]

Manbalar

↑ „مادر ناصرالدین شاه / عکس“ (fa). jomhouriat.ir. پایگاه خبری تحلیلی جمهوریت Republic Analytical News Base (2014-yil 24-avgust). 2015-yil 6-iyulda asl nusxadan arxivlangan.
↑ Barjesteh van Waalwijk van Doorn, Leonardus Alexander Ferydoun (2011). „Genealogy of the Qajar Quvonli Family: a First Draft, Qajar Studies X-XI“. Journal of the International Qajar Studies Association. Rotterdam/Santa Barbara/Tehran. 197–259-bet. ISSN 1572-0993.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 „Iran Heads of State“. Worldwide Guide To Women in Leadership. Qaraldi: 3-fevral 2017-yil. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "iranheads" defined multiple times with different content

[1] „مادر ناصرالدین شاه / عکس“ (fa). jomhouriat.ir. پایگاه خبری تحلیلی جمهوریت Republic Analytical News Base (2014-yil 24-avgust). 2015-yil 6-iyulda asl nusxadan arxivlangan.

[2] Barjesteh van Waalwijk van Doorn, Leonardus Alexander Ferydoun (2011). „Genealogy of the Qajar Quvonli Family: a First Draft, Qajar Studies X-XI“. Journal of the International Qajar Studies Association. Rotterdam/Santa Barbara/Tehran. 197–259-bet. ISSN 1572-0993.

[iranheads-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 „Iran Heads of State“. Worldwide Guide To Women in Leadership. Qaraldi: 3-fevral 2017-yil. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "iranheads" defined multiple times with different content

[1]

[2]

[3]