MARIOTT (Mariotte) Edm (1620, Dijon — 1684.12.5, Parij) — fransuz fizigi, Parij FA asoschilaridan biri va birinchi aʼzolaridan (1666-yildan). Dijon yaqinidagi erkaklar monastiri boshligʻi. Ilmiy ishlari gaz va suyukliklar mexanikasi, optika va issiklik masalalariga oid. R. Boyyalai mustaqil tarzda 1676-yilda berilgan gaz massasi hajmining bosimga nisbatan teskari proporsional ravishda oʻzgarish qonuni (qarang Boyl — Mapuomm qonuni)hhU1 togʻshi va bu qonunni birinchi boʻlib joyning balandligini barometrning koʻrsatishi boʻyicha aniqlashda qoʻlladi. Oqib chiqayotgan suyuqlikning tezligini ifodalaydigan E. Torichelli taklif qilgan formulani tajribada tasdikladi. Ranglarni, xususan, Quyosh va Oy atrofidagi rangli xalqalarni oʻrgandi. Koʻz pardasidagi koʻr dogʻni birinchi boʻlib bayon qilgan.[1]

Manbalar tahrir

  1. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil