Mashina zali (elektr stansiyada) — stansiya binosining elektr energiya ishlab chiqaradigan agregatlar (elektr generatorlar, turbinalar va dizellar hamda yordamchi jihozlar) joylashtiriladigan qismi. Issiklik elektr stansiyalari, atom elektr stansiyalari, gidroelektr stansiyalari (GES), gaz-turbinali, dizel va geotermal elektr stansiyalarida, ularga oʻrnatilgan jihozlarning turlari va joylashtirilishi boʻyicha Mashina zali bir-biridan farq qiladi. Turbina agregatlarining joylashishi boʻyicha Mashina zali koʻndalang va boʻylama xillarga boʻlinadi. Mashina zalida turbina va generatorlar temir-beton yoki metall poydevorlarga oʻrnatiladi. Poydevorning balandligi oʻrnatiladigan jihozlarning quvvati va tuzilishiga bogʻliq boʻladi. Poydevorning yuqori qismida turbina agregatlari, pastki qismida kondensatorlar joylashadi. Issiklik elektr styalarining Mashina zalida turbina agregatlari, but turbinalari, kondensatorlar, regeneratsiyalash tizimi, nasoslar, elektr styaning oʻz ehtiyojlari uchun moʻljallangan jihozlar joylashadi. AES dagi Mashina zalida oraliq separatorlar va bugʻni oʻta qizdirgichlar ham boʻladi. Gaz turbinali va dizel elektr stansiyalarida Mashina zali bosh korpusning asosiy qismi hisoblanib, unda barcha ish jihozlari: gaz turbinalari, dizellar, generatorlar, kompressorlar, yurgizib yuborish dvigatellari, yonish kameralari joylashadi. Gidroakkumulyasiyalovchi elektr stansiya (GAES)ning ikki mashinali sxemada ishlaydigan Mashina zalida — oʻzgartiruvchi gidroagregatlar, uch mashinali sxemada ishlaydiganida turbina, generator, nasos oʻrnatiladi. GES lardagi Mashina zalida gidroagregatlar, aylanish tezligini rostlagich, moy bosimli qurilmalar, gidroagregatlarni avtomatik boshkarish va rostlash shchitlari joylashadi. Mashina zalining eni va uzunligi, agregatlarning soni, oʻlchamlari, agregatlar orasidagi masofaga qarab aniqlanadi.[1]

Manbalar tahrir

  1. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil