Muhammad Shayboniy: Versiyalar orasidagi farq

Tarixchi [[Kamoliddin Binoiy]]ning yozishicha, Shohbudog‘ sulton to‘ng‘ich o‘g‘liga Sulton Muhammad Shayboniy ismini qo‘ygan, taxallusi esa „Shohbaxt“ boʻlgan<ref>Материалы по истории казахских ханств XV—XVIII веков. (Извлечения из персидских и тюркских сочинений). Алма-Ата: Наука. 1969. С. 97</ref>.

 

 

Qizig‘i shundaki, „[[Tavorixi guzida|Tavorixi Guzidayi Nusratnoma]]“ da Shayboniyxon Mingtemur bobosining xotini Ismoil Somoniy avlodidan bo‘lgan Jandibekning qizi ekanligi qayd etilgan<ref>Материалы по истории казахских ханств XV—XVIII веков. (Извлечения из персидских и тюркских сочинений). Алма-Ата, 1969. С. 35</ref>.

 

Shayboniyxonning otasi Shohbudog‘xon o‘qimishli odam bo‘lib, uning buyrug‘i bilan [[fors tili]]dagi asarlarni turkiy tilga tarjima qildirgan<ref>История Казахстана в персидских источниках. Т.5. Алматы: Дайк-Пресс, 2007. С. 376</ref>.

==Hokimyatga kelishi==

Muhammad Shayboniy [[Oʻzbek xonligi]] hukmdori [[Abulxayrxon]]ning nabirasi, Shohbudogʻ sultonning oʻgʻli. Abulxayrxon unga ''Shohbaxt'' deb laqab qoʻygan. Otasining erta vafotidan soʻng, bobosining qaramogʻida qolgan. Ukasi [[Sulton Muhammad]] bilan birga Boyshayx otaligʻida voyaga yetgan. Muhammad Shayboniy 1480-yillarda Abulxayrxon vafotidan soʻng [[Dashti Qipchoq]]ning asosiy hududida oʻz hukmronligini oʻrnatmoqchi boʻlgan. U 1490-yillardan oʻzaro kurashlar va ichki nizolar tufayli tobora zaiflashib borayotgan [[Temuriylar]] hududi boʻlgan Movarounnahrda ham oʻz hukmronligini oʻrnatish uchun harakat boshlagan. XV asr oxiri — XVI asr boshlarida Movarounnahrga qilgan yurishlari natijasida hokimiyat boshqaruvi uning qoʻliga oʻtgan. Muhammad Shayboniy [[Turkiston]]ning [[Sigʻnoq]], [[Sabron]], [[Yassi]] shaharlarini ham oʻz qoʻl ostiga kiritgan. 1504-yil [[Hisor]], [[Qunduz]], [[Badaxshon]], [[Balx]], 1505-yilda [[Xorazm]], 1507-yilda [[Hirot]] ham Muhammad Shayboniy qoʻl ostiga oʻtgan. Keyinroq Eronning [[Mashhad]] va [[Tus]] shaharlarini ham egallagan.